Krstarica Emden
| Emden | |
|---|---|
 Laka krstarica Emden oko 1910. | |
| Opšti podaci | |
| Karijera |  Nemačko carstvo |
| Porinut | 1908. |
| U službi od | 1908-1914. |
| Sudbina | Potopljena u bici kod Kokosovih ostrva. |
| Glavne karakteristike | |
| Deplasman | 3.650 t[1] |
| Dužina | 118 m[1] |
| Širina | 13.5 m[1] |
| Gaz | 5.5 m[1] |
| Pogon | parna mašina |
| Snaga | 13.300 KS[1] |
| Brzina | 24 čvora (42 km/h)[1] |
| Posada | 360[1] |
| Naoružanje | 10 x 105 mm 2 torpedne cevi |
| Oklop | palubni oklop do 80 mm[1] |
Krstarica Emden je nemačka laka krstarica iz Prvog svetskog rata, porinuta 1908. Istakla se uspešnim krstaričkim ratovanjem u Indijskom okeanu, od početka rata do potapanja u bici kod Kokosovih ostrva, 9. novembra 1914.[1]
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
Porinut 1908, Emden je bio krstarica deplasmana 3.650 t, brzine 24 čvora, naoružana sa 10 topova 105 mm i 2 torpedne cevi. Posada je brojala 360 ljudi.[1]
Ratni put[uredi | uredi izvor]
Početkom Prvog svetskog rata bila je u sastavu nemačke Krstaričke eskadre na Dalekom istoku. Saznavši 3. avgusta 1914. iz radio-depeša za izbijanje rata, komandant Emdena, kapetan Fregate Karl Miler, uputio se prema pomorskoj komunikaciji Šangaj - Vladivostok, tu zaplenio parobrod ruske Dobrovoljne flote Rjazanj i dopratio ga 6. avgusta u Čing-Tao. Zatim se sa pomoćnom krstaricom Princ Ajtel Fridrih i trgovačkim brodom Markomanija pridružio 12. avgusta Krstaričkoj eskadri na sidrištu ostrva Pagana na Marijanskim ostrvima. Odatle su Emden i Markomanija (kao brod za snabdevanje) upućeni 14. avgusta u indijski okean da samostalno vode krstarički rat.[1]
Indijski okean[uredi | uredi izvor]
Njegova pojava u prvoj polovini septembra u Bengalskom zalivu, gde Britanci nisu računali sa neprijateljskim dejstvima, poremetila je sav pomorski saobraćaj. Britanci su bili primorani da pojačaju pomorske snage u Bengalskom zalivu vlastitim i savezničkim brodovima, da organizuju konvoje i preduzmu gonjenje Emdena.[1]
Menjajući operacijske zone i nanoseći udare tamo gde mu se protivnik nije nadao, Miler je vešto izbegavao poteru. Njegova dejstva olakšavalo je nekoliko zaplenjenih brodova natovarenih ugljem, koje je uzeo za pratioce.[1]
Bitka kod Penanga[uredi | uredi izvor]
Noću 22/23. septembra Emden je uništio skladišta nafte u Madrasu, a u svitanje 28. oktobra izvršio je prepad na luku Penang na Malajskom poluostrvu u tu potopio rusku krstaricu Biser (rus. Жемчуг) i francuski razarač Musketa (fr. Mousquet), ne pretrpevši pritom nikakvih oštećenja.[1]
Bitka kod Kokosa[uredi | uredi izvor]
Pošto je prekrcala preživele sa Muskete na jedan britanski parobrod, Emden se uputio prema Kokosovim ostrvima. Pri napadu na tamošnju kablovsku i radio stanicu, Emden je 9. novembra iznenadila jača australijska krstarica Sidnej (deplasman 5.490 t, 8 topova 152 mm, brzina 25.5 čvorova) i posle jednoipočasovne borbe teško ju je oštetila, pa je morala biti nasukana na ostrvo Nort Kiling (North Keeling Island).[1]
Zaključak[uredi | uredi izvor]
Emden je potopio ukupno 15 trgovačkih brodova i 1 bager sa ukupno 70.825 BRT i vezala petnaestak protivničkih oklopnih krsaša i krstarica. Dejstva Emdena ubrajaju se među veoma uspele primere krstaričkog rata.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 2), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1971), str.679.
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
