Kultura Srednji Stog
| Kultura Srednji Stog | |||
|---|---|---|---|
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | istočna Evropa | ||
| Zemlja | Rusija, Istočna Ukrajina | ||
| Društvo | |||
| Jezik | indoevropski | ||
| Religija | indoevropska | ||
| Društveno uređenje | nomadsko stočarsko društvo | ||
| Period | |||
| Istorijsko doba | neolit – eneolit | ||
| Nastanak | 45. vek pne | ||
| Prestanak | 35. vek pne | ||
| Prethodnici i naslednici | |||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||
| ← Hvaljinska kultura | Jamna kultura → | ||
| ← | Černovodska kultura → | ||
| Portal Arheologija | |||
Kultura Srednji Stog nazvana je po ukrajinskom selu Serednji Stih (ukr. Хортиця) gdje je prvi put opisana, a datira 4500–3500 p. n. e. Bila je smeštena severno od Azovskog mora između reka Dnjepar i Don.
Opis[uredi | uredi izvor]
Kao nomadsko-stočarska kultura imala je kontakta s poljoprivrednom Tripiljskom kulturom na zapadu, odnosno bila je savremenik Hvaljinske kulture. Postoji predlog (Jurija Rasamakina) da bi je trebalo, umesto kulturom, smatrati područjem, ali sa četiri različita kulturna elementa. Najpoznatiji stručnjak za ovu kulturu Dmitrij Telegin podelio je Srednji Stog u dve različite faze: ranu i kasnu.[1] Mnoštvo sličnih karakteristika sa narodima u okruženju ukazuje na njihovo kulturno mešanje i da su zajedno sa drugim narodima Crnomorsko-Kaspijske stepe učestvovali u razviću istorijsko-kulturne zajednice kasnijeg eneolita. Na izvornom području sledila ju je Jamna kultura.
Najvažnija uloga ove kulture je bila u pripitomljavanju konja, čemu odavde datiraju najraniji dokazi (između 4000-3500. p. n. e.).[2]
Pogrebi su se vršili u jamama na ravnom, nepokrivreno nakupinama zemlje (kurganima). Pokojnici su bili smeštani na leđa s ispruženim nogama. Pri sahranjivanju koristio se u obredne svrhe oker. Ova kultura poznavala je grnčariju, čak i samostalno razvijenu, a takođe i kamene bojne sekire koje se u kasnijim periodima vezuju za indoevropske kulture na Zapadu.
U kontekstu Kurganske hipoteze koju je iznela Marija Gimbutas, ova pre-kurganska arheološka kultura može predstavljati pradomovinu Proto-indoevropskog jezika.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Telegin, Dmitriй Яkovlevič. Serednьostogіvsьka kulьtura. Ukrainskaя sovetskaя эnciklopediя (jezik: ruski).
- ^ Telegin, Dmitriy Yakovlevich (1986). Dereivka: a Settlement and Cemetery of Copper Age Horse Keepers on the Middle Dnieper. British Archaeological Reports International Series. 287. Oxford: BAR. ISBN 0860543692.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- J. P. Mallory, "Sredny Stog Culture", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.