Lavoslav Horvat
| Lavoslav Horvat | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. septembar 1901. |
| Mesto rođenja | Varaždinske Toplice, Austrougarska |
| Datum smrti | 4. oktobar 1989. (88 god.) |
| Mesto smrti | Novi Marof, SFR Jugoslavija |
| Obrazovanje | Kraljevske umetnička akademija Zagreb |
| Naučni rad | |
| Polje | arhitektura |
| Nagrade | 1970.„Vladimir Nazor”, 1974. „Viktor Kovačić” |
Lavoslav Horvat (Varaždinske Toplice, 27. septembar 1901. — Novi Marof, 4. oktobar 1989), bio je jugoslovenski i hrvatski arhitekta, redovni član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti i likovne grupe „Zemlja”.[1]
U Srbiji će ostati zapamćen kao jedan od najistaknutijih hrvatskih graditelja Beograda, kako po broju tako i po značaju arhitektonskih dostignuća, kasnih dvadesetih i ranih tridesetih godina 20. veka (razdoblja u kome je Horvat definisao svoj konačni i prepoznatljiv arhitektonski stil), i kasnih 1950-tih, kao jedan od glavnih protagonista hrvatske moderne.[2]
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Rođen je 27. septembra 1901 u Varaždinskim Toplicama u Austrougarskoj, pod imenom Lavoslav Kreneis, da bi nakon usvajanja od strane kovača Francisa Horvata i njegova supruge Slavica, babica koja je prisustvovala porođaju, Lavoslav dobio prezime Horvat, koje je zadrža do kraja života.
Nakon što se 1906. godine porodica Horvat iz Varaždinskih Toplica preselila u Zagreb, Lavoslav je 1908. godine upisao prvi razred javne škole u Samostanskoj, danas Varšavskoj ulici u Zagrebu, u kojoj je školovanje uspešno završio 1913. godine. Potom se od 191. do 1917. školovao u Kraljevskoj I gimnaziji u Zagrebu. Nakon završetka srednje škole prekinuo je na godinu dana dalje školovanje zbog periferne paralize živca lica, zbog koje će doživotno imati ptozu očnog kapka levog oka.
Od 1918. do 1922. godine izučavao je arhitekturu na arhitektonskom odseku Državne srednje tehničke škole u Zagrebu.
Po okončanju školovanja, kao mladi saradnik, zaposlio se u arhitektonskom studiju Rudolfa Lubinskog u Palmotićevoj 22, u Zagrebu,[3] u kome je upoznao arhitekta Stjepana Planica, sa kojim će biti vezan doživotnim prijateljstvom.[4]
U jesen 1926. godine, sa četiri godine prakse u arhitekturi, Lavoslav je bio među prvim učenicima Škole za arhitekturu Kraljevske umetničke akademije (KUA) kod profesora Drage Libera. Od 57 učenika Škole za arhitekturu, samo 18 studenata je diplomiralo u periodi od 1926. do 1943. Među njima je bio i Lavoslav koji je diplomirao 1935. godine (nakon devet godina studija), i stekao zvanje akademskog arhitekte.[a] Nakon što je Ivan Meštrović izabran za rektora Kraljevske umetničke škole, on je vrlo brzo u Lavoslavu Horvatu, prepoznao umetnički talenat, zanatsku spsobnost i dobro poznavanje materijala, naročito kamena. Ceneći ove osobine Meštrović povezuje Lavoslava Horvata sa Haroldom Bilinićem, jednim od njegovih najbližih saradnika, sa kojim će Lavoslav aktivno raditi tokom čitave svaoje karijere.[5]
Od 1930. godine Lavoslav Horvat je samostalno radii i stvarao brojna arhitektonsska dela., kako u bivšoj Jugoslaviji tako i u inostranstvu.
Po završetku Drugog svetskog rata, od 1945. godine radio je u Ministarstvu građevinarstva na obnovi ratom prušenih gradova i naselja, a od 1946. rgodine u Nacionalnom institutu za graditeljstvo i dizajn u Zagrebu na problemima industrijske arhitekture.
U periodu 1954 — 1962. vodio je projektni biro Horvat-Bilinić, a od 1962 — 1973. radio je na Institutu za arhitekturu i dizajn.
U Zagrebu je predavao na Fakultetu za arhitekturu, građevinarstvo i geodeziju od 1948 do 1959. i na Akademiji likovnih umjetnosti u Zagrebu od 1958. do 1973.
Od 1951. godine dopisni je član, a od 1963. redovni član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti.
Izlagao je sa grupom „Zemlja”, kao jedan od glavnih protagonista hrvatske moderne. Istražiovo je primenu novih oblika u specifičnim geografskim uslovima i pejzažu, građevinske materijale i autentične arhitektonske vrednosti Dalmacije.
Poznato je da je Ladislav radio i umetnička dela po nacrtima i idejama Ivana Meštrivića — Paviljon na Trgu žrtava fašizma i nikada završenu crkvu Hrista Kralja u Trnju, Zagreb.
Nagrade[uredi | uredi izvor]
Dobitnik je sledećih nagrada za životno delo:
- 1970. — Nagrade „Vladimir Nazor”
- 1974. — Nagrade „Viktor Kovačić”
Najznačajniji projekti[uredi | uredi izvor]
- 1929. — Okružni ured za osiguranje radnika u Beogradu (I. nagrada)
- 1930-31. — Kupalište Bačvice u Splitu
- 1930-31. — Banovinska bolnica u Splitu
- 1931-32. — Na Firulama obiteljske kuće Čulić u Splitu
- 1935-36. — Crkva Gospe od Zdravlja u Dobri u Splitu
- 1931. — Dominikanska gimnazija u Bolu na Braču
- 1932-33. — Kupalište ploče u Dubrovniku 1935., Vlastita kuća na Tuškancu, Vijenac kbr. 6
- 1934-38. — Meštrovićev Dom umjetnosti zajedno s Haroldom Bilinićem i Z. Kavurićem.
- 1936. — Obiteljska vila B. Banca na Lapadu
- 1946-73. — TvornicA i predionicA konca „Dalmatinka” u Sinju
- 1947-48. — Tvornica vagona i lokomotiva „Đuro Đaković” u Slavonskom Brodu
- 1954-58. — Zgrada Savezne industrijske komore u Beogradu na Terazijama
- 1955-59. — Hotel Jugoslavija u Novom Beogradu
- 1959-60. — Pamučno-tekstilni kombinat Bahr-Dar u Etiopiji
- 1962-63. — HE „Split” u Zakučcu kraj Omiša
- 1965-66. Hotel „Belvedere” u Medulinu. Osnovna škola „Marin Držić” u Zagrebu u Trnju, Osnovna škola „Davorin Trstenjak” u Zagrebu u Trnju
Ostali projekti[uredi | uredi izvor]
Projekti koji su bili na konkursima:
- 1927. — Projekt za poštu i poštansku štedionicu u Skoplju (sa Stjepanom Planićem I. Nagrada)
- 1927. — Gradska vijećnica na Sušaku (III.nagrada)
- 1930. — Banska palača u Novom Sadu
- 1930. — Hotel „Lazareti” u Dubrovniku (I. nagrada)
- 1933. — Burza rada u Splitu (II. nagrada)
- 1932. — Kolonija vila u Strožancu kraj Splita
- 1933. — Državna štamparija u Beogradu
- 1935. — Planinarski dom na Sljemenu kraj Zagreba
- 1937. — Dom umjetnosti u Splitu (s Haroldom Bilinićem)
- 1939-40. —Regulacioni plan Dubrovnika
- 1947. — Projekat za zgradu Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije, CK KPJ, u Novom Beogradu (II.nagrada)
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Kraljevsku umetničku akademiju karakterisao je „slobodnije” sticanje znanja sa akcentom na umetnički dizajn u arhitekturi, za razliku od uporednog Tehničkog fakulteta na kome je školovanje bilo zasnovano na tehničkoj obuci.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Zrinka Paladino, Arhitekt Lavoslav Horvat i „Udruženje umjetnika Zemlja”, Zagreb, Prostor 14(2006); 2(32), str. 167-177.
- ^ Zrinka Paladino Arhitektonski opus Lavoslava Horvata u Beogradu Izvorni znanstveni članak UDK 72.038.1(497.11 Beograd)”19”
- ^ Laslo, A. (1984.-1985.b), Rudolf Lubynski, Realizacije u Zagrebu - Vodiè, „Arhitektura”, 37-38 (189-195): 202-208, Zagreb
- ^ Osobna dokumentacija L. Horvat iz arhive Ivana Laya u Hrvatskom muzeju arhitekture Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu. [HMA-HAZU-IL]
- ^ Brataniæ, J. (1962), Lavoslav Horvat, u: Enciklopedija likovnih umjetnosti, 2 (D-Ini): 570, Leksikografski zavod FNRJ, Zagreb
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Zrinka Paladino, Arhitekt Lavoslav Horvat i „Udruženje umjetnika Zemlja”, Zagreb, Prostor 14(2006); 2(32), str. 167-177.
- Alojzije Žlebečić, Krist Kralj u Trnju : spomen-monografija o crkvi i župi Krista Kralja u Zagrebu o 100. obljetnici rođenja Ivana Meštrovića : (1883-1983), Zagreb, 1983.
- Hrvatski biografski leksikon, tom 5 (Gn-H), Zagreb, 2002.
- Zrinka Paladino, "Kontekstualni ambijentalizam i moderna", Zagreb, Meandarmedia, 2013.
