Lav Ravduh
Lav Ravduh (grčki: Λέων Ῥαβδοῦχος) je bio vizantijski strateg Drača iz prve četvrtine 10. veka. Nosio je titule protospatara, magistra i logoteta droma.[1]
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Ravduh je bio u rodbinskim vezama sa Makedonskom dinastijom i zet diplomate Lava Hirosfakta[2]. Drački strateg pominje se u 31. poglavlju "Spisa o narodima" Konstantina Porfirogenita. Car-pisac beleži da je srpski knez Petar Gojniković sa bugarskim carem Simeonom sklopio mir i postao mu kum. Posle smrti cara Lava, tadašnji strateg Drača, protospatar Lav Ravduh, koji posle toga bi postavljen za magistra i logoteta droma, dođe u Paganiju, tada u vlasti arhonta Srbije[a], da se sastane i posavetuje sa arhontom Petrom o izvesnoj stvari i predmetu. Ljubomoran na ovo, arhont Zahumljana, Mihailo, prijavi Simeonu da car Romeja podmićuje arhonta Petra da se poveže sa Turcima (Mađarima) i zarati protiv Bugarske. U ono vreme bila je bitka kod Anhijala između Romeja i Bugara[b]. Simeon je na Petra poslao Teodora Sigricu i Marmaja sa vojskom. Sa sobom su vojskovođe vodili Pavla Branovića, sina Brana koga je Petar oslepeo. Došavši u Srbiju, Bugari lukavo sklope sa njim kumstvo i pod zakletvom ga ubede da se sa njima sastane. Gojniković je zarobljen na sastanku i odveden u Bugarsku. U zarobljeništvu je umro[4]
Hronologija misije Lava Ravduha[uredi | uredi izvor]
Misija Lava Ravduha za koju Porfirogenit piše da je bila u vreme bitke kod Anhijala (20. avgust 917.) predstavlja osnov za hronologiju događaja srpske istorije krajem 9. i u prve tri decenije 10. veka. Pojedini istoričari sumnjaju u tačnost podataka "Spisa o narodima" jer se Ravduh u tri vizantijske hronike spominje kao strateg Drača oko 880. godine dok se u pismu Lava Hirosfakta, upućenom iz progonstva (u kome se nalazio do 913. godine) patriciju Nikiti Monomahu, govori o Ravduhu magistru i logotetu droma. Na osnovu toga, M. Laskaris pomera misiju Lava Ravduha u vreme prvog Vizantijsko-bugarskog rata 896-7. godine. Radojčić pretpostavlja da je Petar u toku svoje vladavine mogao da se sastane sa više dračkih stratega i da je Porfirogenit pomešao stvari pominjući Lava Ravduha. Međutim, Ostrogorski smatra da Ravduh iz vremena od oko 880. godine može da bude jedan od Lavovih rođaka i prethodnika na položaju dračkog stratega, a da sa druge strane, pošto je Lav Hirosfakt 913. godine zbog učešća u jednoj zaveri ponovo prognan, pismo Nikiti Monomahu može da bude upućeno i iz ovog drugog progonstva. Prihvatanje Laskarisovog datiranja pomerilo bi sukobe Srba i Bugara kao i borbu vizantijskog i bugarskog uticaja u Srbiji u vreme od 896-913. godine kada je u Vizantiji vladao apsolutni mir. Izvesni detalji upućuju da je Porfirogenit imao jasnu sliku o vremenu misije Lava Ravduha. On piše da je Lav bio strateg Drača posle smrti cara Lava VI Mudrog, a odmah posle njegove misije govori se o Romanu Lakapinu (920-944).[1]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Nije poznato kada je Paganija došla pod vlast srpskog kneza. Zlatarski smatra da je to bilo za vreme vladavine Petra Gojnikovića koji je iskoristio mirne odnose sa susedima kako bi osvojio ovu oblast. Stiven Ransiman daje 915. godinu kao godinu Petrovog osvajanja Bosne i proširenja do mora.
- ^ Porfirogenitov podatak da je misija Lava Ravduha bila u vreme bitke kod Anhijala veoma je značajan. To je prva hronološka odrednica koju car daje u poglavlju 32. Zahvaljujući ovom podatku približno se mogu odrediti vladavine Pribislava i Petra Gojnikovića.[3]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Vizantijski izvori 2. pp. 54.
- ^ Tougher 1997, str. 229.
- ^ Ostrogorski, str. 27
- ^ Vizantijski izvori 2. pp. 53–55
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Moravcsik, Gyula, ur. (1967) [1949]. Constantine Porphyrogenitus: De Administrando Imperio (2. izd.). Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies.
- Ferjančić, Božidar (1959). „Konstantin VII Porfirogenit”. Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije. 2. Beograd: Vizantološki institut. str. 1—98.
- Ostrogorski, Georgije (1949). „Porfirogenitova hronika srpskih vladara i njeni hronološki podaci”. Istoriski časopis. 1 (1948): 24—29.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Tougher, Shaun (1997). The Reign of Leo VI (886-912): Politics and People. BRILL. ISBN 978-90-04-10811-0.