Menhengladbah
| Menhengladbah Mönchengladbach | |
|---|---|
 Opatija u Menhengladbahu | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Njemačka |
| Savezna država | Severna Rajna-Vestfalija |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 258.251[1] |
| — gustina | 1.515 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 51° 11′ 28″ S; 6° 26′ 31″ I / 51.19111° S; 6.44194° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 70 m |
| Površina | 170,4 km2 |
  Menhengladbah Menhengladbah na karti Nemačke | |
 Položaj grada u okrugu | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Hans Wilhelm Reiners ((CDU)) |
| Poštanski broj | 41061–41239 |
| Pozivni broj | 02166 |
| Registarska oznaka | MG |
| Veb-sajt | |
| moenchengladbach.de | |
Menhengladbah (nem. Mönchengladbach) grad je u njemačkoj saveznoj državi Severna Rajna-Vestfalija. Prema procjeni iz 2010. u gradu je živjelo 258.251 stanovnika.
Sadašnje granice grad je dobio 1. januara 1975. kada su mu priključeni grad Rejt (Rheydt, u to vreme 99.963 stanovnika) i opština Vikrat (Wickrath, 13.961 stanovnika).
Geografski i demografski podaci[uredi | uredi izvor]
Grad se nalazi na nadmorskoj visini od 70 metara. Površina opštine iznosi 170,4 km².
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
U samom gradu je, prema procjeni iz 2010. godine, živjelo 258.251 stanovnika. Prosječna gustina stanovništva iznosi 1.515 stanovnika/km².
Menhengladbah leži u ravnici, mada u njemu postoji i nekoliko brežuljaka. Najviša tačka je na 133 metra, a najniža na 35 metara nadmorske visine. Velike površine su pod šumama i parkovima.
Nalazi se 16 kilometara zapadno od Rajne. Na jugu i istoku grada protiče reka Nirs. Ona izvire par stotina metara od grada i uliva se u reku Meza u Holandiji. U nju se uliva potok Gladbah po kojem grad je dobio ime.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prva naselja u okolini Menhengladbaha su stara 300.000-400.000 godina, a u njima su živeli Homo erektus i Neandertalci. Postoje mnoge grobne humke iz mlađeg kamenog i bronzanog doba. U doba Rimljana ova oblast je pripadala provinciji Donja Germanija.
Istorija Menhengladbaha počinje izgradnjom opatije 974. Podigao ju je kelnski nadbiskup Gero, sa svojim saradnicima. Prva crkva je podignuta na mestu gde su Mađari 954. uništili crkvu s početka 9. veka.
Opati su ovde napravili utvrđenje i pijacu u 12. veku. Mesto je dobilo gradske privilegije u periodu 1364—1366. Podignuta su utvrđenja od kamena koja su održavali građani. Do kraja 18. veka grad je pripadao Kneževini Jilih.
Četvrtg oktobra 1794. francuske revolucionarne trupe su umarširale u grad. Leva obala Rajne je 1801. proglašena za deo Francuske. Opatija je raspuštena, a poslednji monasi su je napustili 31. oktobra 1802. Od 1798. do 1814. Gladbah je pripadao francuskom Departmanu de la Rer.
Do kraja 19. veka grad se zvao Gladbah (ranije i Glajdebah, Gleidebach). Godine 1888. dobio je ime Minšen-Gladbah, ili pisano M. Gladbah, da bi se razlikovao od grada Bergiš Gladbah.
Minšen-Gladbah je 1929. ujedinjen sa gradom Rejt u Gladbah-Rejt, da bi se opet odvojio 1933. (po želji Jozefa Gebelsa koji je bio rodom iz Rejta).
Bombardovanja Menhengladbaha u Drugom svetskom ratu počela su rano, britanskim napadom 11. maja 1940. na stambene oblasti grada. Grad je bombardovan mnogo puta sve do 1945, pri čemu je 65% grada uništeno. Godine 1960. ime grada je dobilo današnju formu: Menhengladbah.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Industrijski razvoj Menhengladbaha od sredine 19. do sredine 20. veka zasnivao se na tekstilnoj industriji. Posle Drugog svetskog rata došlo je do strukturne promene u industriji, tako da danas grad proizvodi mašine, transformatore, elektronske aparate, hranu i pivo.
Na šest kilometara od grada se nalazi Aerodrom Diseldorf-Menhengladbah, a nešto dalje je međunarodni Aerodrom Diseldorf.
Sport[uredi | uredi izvor]
Najpoznatiji sportski kolektiv Menhengladbaha je Fudbalski klub Borusija Menhengladbah. Tokom 1970-ih klub je osvojio 5 prvenstava Nemačke i 2 kupa UEFA. Njihov stadion se nalazi u „Borusija parku“. U prvenstvu 2007—2008. klub se plasirao iz druge u prvu Nemačku ligu.
Najstariji fudbalski klub u gradu je 1. FK Menhengladbah.
U gradu deluju klub američkog fudbala „Menhengladbah meveriks“ (Die Mönchengladbach Mavericks) i prvoligaš u hokeju na travi „Gladbaher HTC“ (Gladbacher HTC, prvak Nemačke 2002).
Kultura[uredi | uredi izvor]
- Gradska većnica (bivši benediktinski manastir), iz 1663—1705, ponovo sagrađena 1950.
- Gradska većnica u Rejtu, izgrađena 1894-96.
- Zamak Rejt, osnovan 1060. godine
- Opatija Svetog Vita u Menhengladbahu, s početka 12. veka (kripta), 1228-39. (bazilika) i 1256-77. (hor)
- Pozorišta u Krefeldu i Menhengladbahu izvodi opere, mjuzikle i pozorišne komade u pozorištima oba grada. Osnovan je 1950. godine.
- Crkva Svete Marije u Rejtu, izgrađena je između 1853. i 1855. godine
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Muzej Abtajberg -
Glavna železnička stanica -
Stadion Borusija park
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Broj stanovnika po njem. Saveznom zavodu za statistiku. Stanje 30. 6. 2010.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični sajt opštine (jezik: nemački)
- Njem. Savezni zavod za statistiku (jezik: nemački)
- Stalna konferencija gradova i opština (jezik: nemački)
- KommOn - Informacioni sistem gradova, opština i okruga. (jezik: nemački)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
