Mile Ristić
Mile Ristić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1918. ili 1920. |
| Mesto rođenja | Gradiška |
| Datum smrti | 1980. |
| Mesto smrti | Gradiška, SFRJ |
Mile Ristić (1918/20–1980)[1] Srbin iz Miljevića u opštini Gradiške bio je jedan od glavnih organizatora i heroja najvećeg bega zatvorenika iz logora Jasenovac.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Nije poznato da li je rođen 1918. ili 1920. u opštini Gradiška. Pre nego što je doveden u logor Jasenovac Mile Ristić bio je partizan.[2]
Heroj u Jasenovcu[uredi | uredi izvor]
Prema svedocima, juriš zatvorenika prema stražarima i kapiji označio je Ante Bakotić oko 10 sati 22. aprila 1945. godine, a prolaz kroz kapiju jasenovačkog logora omogućio je Mile Ristić, koji je znao da rukuje puškomitraljezom.
Prema jednom opisu svedoka: „Na samoj kapiji ustaša metnuo mitraljez i kako je bio brisani prostor, on je počeo da kosi. Pokojni naš drug Mile Ristić, koji je bio u partizanima pa zarobljen, on se nekako dovukao pored zida tako da je zaskočio ustašu što je držao mitraljez. Ubo ga je nožem, ili nečim drugim, ne znam. Bio sam četvrti iza njega. Ristić je uzeo mitraljez i izneo van kapije i okrenuo mitraljez prema izvidnici. Tako da su se oni ućutali, bojali su se za svoj život. Kad je nestalo metaka on je mitraljez bacio u Savu”.[3]
Život posle Jasenovca i smrt[uredi | uredi izvor]
Posle bega iz Jasenovca, Mile Ristić je prišao Jugoslovenskoj armiji i bio odlikovan Ordenom za hrabrost, a posle toga nastavio je da živi u rodnom selu Miljevići u opštini Gradiška.[4]
Mile Ristić je bio u bolnici u Gradišci pred smrt, a ubio se skokom sa prozora bolnice, posle vesti (4. maja 1980.) da je umro predsednik SFRJ Josip Broz Tito, ali ostaje nejasno da li je Ristić skočio kroz prozor iz straha da će doći do raspada Jugoslavije i stvaranja neke nove nezavisne hrvatske države koja će organizovati masovna pljačkanja, mučenja i ubijanja ljudi koji nisu po volji njenim vlastima ili je skočio sa prozora iz nekog drugog razloga.[5][6]
Dizanje spomen-biste i objavljivanje knjige[uredi | uredi izvor]
U julu 2017. u potkozarskom selu Miljevići u opštini Gradiška otkrivena je spomen-bista heroju Miletu Ristiću, a načelnik opštine Gradiška tada je rekao: „Ovdje smo da ispravimo i jednu istorijsku nepravdu. Otkrivanjem biste Miletu Ristiću, odali smo priznanje čovjeku koji je … uspio da savlada ustaškog stražara, omogući proboj i spasi žive svjedoke o najvećem genocidu na ovim prostorima“ dodao je i „da bi bez tog podviga istorija srpskog naroda na ovim prostorima bila uskraćena za mnoge dokaze i svjedočenja.“[7] Iste 2017. objavljena je i knjiga Danila Karapetrovića „Jasenovac-herojski povig logoraša Mile Ristića“.[8]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Tuleković & Motl 2020, str. 47–49.
- ^ Antonić 2007, str. 114.
- ^ Milivojević 2022.
- ^ redportal.rs 2023.
- ^ Jovanović 2014, str. Jovanović: „Tako se Mile Ristić koji je u proboju oteo mitraljez iz ustaških ruku, ubio kad je čuo za Titovu smrt, dok se Risto Stjepanović objesio kad su 1992. počeli sukobi u Sarajevu.“.
- ^ redportal.rs 2023, str. „Nalazio se u bolnici u Gradišci, kada je 4. maja 1980. godine saznao za smrt Josipa Broza Tita. Ova vest je za njega značila skori početak novog rata. U strahu od strahota nekog novog Jasenovca, Mile je izvršio samoubistvo skokom sa bolničkog prozora.“.
- ^ RTRS 2017.
- ^ Predstavljena knjiga „Jasenovac – herojski podvig logoraša Mile Ristića“[1]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Antonić, Zdravko, ur. (2007). Jasenovac - Zbornik radova Prve međunarodne konferencije i izložbe o jasenovačkim koncentracionim logorima (PDF). Banja Luka.
- Tuleković, Tanja; Motl, Dejan (2020). Koncentracioni logor Jasenovac 1941–1945. godine = The Concentration Camp Jasenovac 1941–1945. Donja Gradina.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Milivojević, Aleksandar (2022). „Sećanja na proboj Jasenovca – kako su logoraši likvidirali logor u kome su bili zatočeni (petak, 22.04.2022)”. Pristupljeno 2023-05-12.
- Jovanović, Nenad (2014). „Zagrebačka izložba o herojima najvećeg logora smrti (8. aprila, 2014)”. Pristupljeno 2023-05-12.
- redportal.rs, RedTV (2023). „Učestvovao u proboju iz Jasenovca, izvršio samoubistvo zbog Tita”. Pristupljeno 2023-05-12.
- RTRS, SRNA (2017). „radiška: Otkrivena spomen-bista narodnom heroju Miletu Ristiću (16/07/2017)”. Pristupljeno 2023-05-12.
