Milivoje Stojanović
| Milivoje Stojanović | |
|---|---|
 Milivoje Stojanović | |
| Lični podaci | |
| Nadimak | Brka |
| Datum rođenja | 18. septembar 1873. |
| Mesto rođenja | Požarevac, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 4. decembar 1914. (41 god.) |
| Mesto smrti | Lazarevac, Kraljevina Srbija |
| Vojna karijera | |
| Čin | pukovnik |
Milivoje Brka Stojanović (Požarevac, 18. septembar 1873 — brdo Kremenica, Bistrica, Lazarevac, 4. decembar 1914)[1] bio je srpski oficir, komandant XII puka u balkanskim ratovima i komandant Drugog gvozdenog puka u Prvom svetskom ratu.
Kompozitor Stanislav Binički komponovao je pesmu Marš na Drinu njemu u čast.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Pukovnik Milivoje Stojanović je završio vojnu akademiju sa 22. klasom i postao pešadijski potporučnik 1892. godine. Kao odličan oficir uvek se vidno isticao u miru, a u ratu se pokazao kao pravi heroj.
Njegov XII puk, je prelazu granice uspeo da odbije i razbije ogorčene i znatno jače neprijateljske arnautske snage. Time je prokrčio put trećoj armiji da pobedonosno izbije na Kosovo.
Razborit vojskovođa i veoma hrabar, pukovnik Stojanović se u krvavom okršaju sa Bugarima sa svojim pukom tako sjajno držao da je zadivio svoje komandante, a zaprepastio protivnika koji i ako jači i u povoljnijem položaju nije bio u stanju da odoli.
Nakon osvajanja Rajčanskog rida, kao ključnog terena za pobedu u Bregalničkoj bici, komandant prve armije, prestolonaslednik Aleksandar I toliko je bio ushićen slavom ovoga puka da je lično prišao komandantu, čestitao mu, i u znak svoga priznanja skinuo je sa svojih grudi Karađorđevu zvezdu sa mačevima i lično je zadenuo na grudi komandanta XII puka.[2] To je najveće odlikovanje dobijeno u ovome ratu.[traži se izvor]
U Prvom svetskom ratu 1914. godine njegov Drugi gvozdeni puk učestvovao je u Cerskoj bici, i to u samom njenom centru, na Tekerišu. Kao komandant Gvozdenog puka istakao se i u Kolubarskoj bici. Tokom Kolubarske bitke dobio je upalu pluća. Videći kako mu ljudstvo gine, Milivoje je iako teško bolestan lično poveo puk u novi juriš i tom prilikom je osvojena Kremenica a on je slavno poginuo.[3] Iako mnogi izvori juriš u kome je pukovnik Stojanović poginuo povezuju sa osvajanjem Kremenice to jednostavno nije tačno. Kremenica je osvojena tek u noći između 7. i 8. decembra[4].
Stojanovićevi posmrtni ostaci su najverovatnije sahranjeni u Spomen-crkvi u Lazarevcu. Na brdu Kremenica, u selu Bistrica kod Lazarevca, lokalno stanovništvo je 2016. godine podiglo spomen-obeležje pukovniku Stojanoviću. Pored ovog obeležja podignuto je i spomen-obeležje Bistričanima poginulim i umrlim u ratovima 1912-1918. godine. Na datum pogibije pukovnika Stojanovića svake godine se održava komemorativni skup kod ovog spomenika.[5]
Strip izdanje posvećeno Velikom ratu „Linije fronta”, objavilo je strip „Gvozdeni”, posvećeno Milivoju Stojanoviću Brki i njegovoj pogibiji tokom Kolubarske bitke.
U filmu Kralj Petar Prvi, lik pukovnika Stojanovića tumači glumac Dragan Boža Marjanović.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Kakav puk? Strašan puk!“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. januar 2013) (Politikin Zabavnik)
- ^ "Lični dnevnik Komandanta XII peš.p. "Cara Lazara" I poz." od 19.06.1913.
- ^ „Kako je Gvozdeni puk zaustavio Bana Jelačića”. Srpska istorija. Pristupljeno 30. 11. 2016.
- ^ Radenković, Milan (1959). Kolubarska bitka. Beograd: Vojno delo. str. 335—337.
- ^ „Fejsbuk stranica "Kremenica-Bistrica"”. Pristupljeno 21. 02. 2022.
