Mira Brtka

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Mira Brtka
Mira Brtka
Lični podaci
Datum rođenja(1930-10-05)5. oktobar 1930.
Mesto rođenjaNovi Banovci, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti18. decembar 2014.(2014-12-18) (84 god.)
Mesto smrtiBeograd, Republika Srbija

Mira Brtka (svk. Mira Brtková; Novi Banovci, 5. oktobar 1930 — Beograd, 18. decembar 2014) bila je slovačka likovna umetnica, modna kreatorka, pozorišna i filmska rediteljka.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Završila je gimnaziju u Beogradu 1948. godine, s tim da je peti i šesti razred gimnazije pohađala u Bratislavi. Godine 1953. završila je studije režije na Akademiji za pozorišnu i filmsku umetnost u Begradu, kod profesora Vjekoslava Afrića, Josipa Kulundžića i Slavka Vorkapića. Kao stipendista Čehoslovačke republike bila je asistent režije u igranom filmu Otokara Vavre „Protiv svih“.[1]

Pedesetih godina bavila se pozorišnom i filmskom režijom. Režirala je kratke filmove za Zagreb film i Neoplantu u Novom Sadu 1958. godine. Istovremeno je uradila i scenario za prvi animirani film Beogradske škole crtanog filma („Solista Nikole Majdaka”). Godine 1959. godine bila je asistent rediteljima Pjetru Đermiju i Albertu Latuadi.[1]

Svoje umetničko usavršavanje nastavila je na Akademiji lepih umetnosti u Rimu, smer slikarstvo, u klasi profesora Franka Đentilinija i Mina Makarija. Diplomirala je 1963. godine i kao slikarka radila u okviru umetničke internacionalne grupe Illumination sve do kraja šezdesetih godina. Rukovodeća ličnost ove internacionalne grupe bio japanski umetnik Abe Nobuja. U periodu od 1970. do 1971. godine bila je sekretar režije u igranom filmu „Sutjeska“.[1]

Mira Brtka se bavila i modnim dizajnom. Njene modne kreacije inspirisane su slovačkom narodnom nošnjom. Takođe je bila i kolekcionar slovačkih narodnih nošnji i antikviteta.[1]

Brtkini umetnički radovi nalaze se u mnogim javnim zbirkama i privatnim kolekcijama, kao što su: Muzej savremene umetnosti Vojvodine, Novi Sad; Muzej savremene umetnosti, Beograd; Muzej grada Sarajeva, Sarajevo; Galleria d’arte „L’Argentario”, Trento; Museo Civico, Verukio; Galleria nazionale d’arte moderna GNAM, Rim; Galeriartist, Daghan Ozul Collection, Istanbul; Vujičić kolekcija, Beograd; Muzej Macura, Novi Banovci; Wiener Städtische, Beograd i mnogim drugim.[2]

Njene skulpture postavljene su u javnom prostoru: Aerodrom, Vršac; TERRA, Kikinda; Plato ispred Galerije Meander, Apatin; Park/šetalište pored Dunava, Apatin; Centar za kulturu, Stara Pazova.[2]

O Miri Brtki snimljeno je više filmova, npr.: 1982. Nikola Majdak za TV Novi Sad, Lice u prolazu; 1993. M. Horvat i Vladimir Valentik za TV Novi Sad i emisiju Art Forum: razgovor sa slikarkom, vajarkom i rediteljkom Mirom Brtkom; 2012. Karmelo Romeo, po Dreams That Money Can Buy; Hansa Rihtera: Mira Brtka, Rim, itd.[2]

Mira Brtka je 2011. osnovala Fondaciju Brtka–Kresoja, a izlagački prostor Fondacije u Petrovaradinu za javnost je otvoren 2012. izložbom Mira Brtka i grupa Illumination.[2]

Fondacija[uredi | uredi izvor]

Fondacija MIRA BRTKA osnovana 2020. godine u Beogradu posvećena je očuvanju, reafirmaciji i valorizaciji stvaralaštva Mire Brtke, jedinstvene umetnice koja je radila u oblastima slikarstva, skulpture, filmske i pozorišne režije i produkcije, animacije, kostimografije, veza, modnog dizajna, kulturnog aktivizma i konceptualne umetnosti. Fondacija aktivno radi na organizaciji izložbi radova Mire Brtke u Rimu, Milanu, Beču, Parizu, Londonu... Što Fondaciju čini internacionalnim kulturološkim projektom.

Upravni odbor Fondacije “MIRA BRTKA“ u prvom sazivu imenuje se u sastavu:

1. Miroslav Rodić, Predsednik Upravnog odbora

2. Jerko Denegri, Član Upravnog odbora

3. Jozef  Klaćik, Upravitelj

Izložbe[uredi | uredi izvor]

Prvu samostalnu izložbu slika imala je 1964. u Rimu, da bi zatim izlagala i na brojnim samostalnim i grupnim, problemskim i studijskim izložbama u zemlji i inostranstvu. U Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu, 2012. pod nazivom Mira Brtka: Nestabilne ravnoteže (1962–2012), povodom pedestogodišnjice umetničkog rada, priređena joj retrospektivna izložba i tim povodom štampan monografski katalog.[2]

Nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]

  • Diploma d’onore, I Mostra internazionale di pittura estemporanea, Latina – Sperlonga, Italija (1962)
  • Nagrada „Zlatna značka” Kulturno-prosvetne zajednice Srbije za nesebičan, predan i dugotrajan rad i stvaralački doprinos u širenju kulture, Beograd (2009)
  • Nagrada Svetlost za životno delo, Centar za kulturu, Stara Pazova (2012)[2]
  • Nagrada „Sava Šumanović”[3]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g „Mira Brtka”. www.slovackizavod.org.rs. 
  2. ^ a b v g d đ „IN MEMORIAM: MIRA BRTKA (1930 – 2014)”. msuv.org. Arhivirano iz originala 14. 11. 2019. g.  Nevalidan unos |dead-url=dead (pomoć)
  3. ^ Beograd, Beta, N1 (2021-03-25). „Urošu Đuriću nagrada "Sava Šumanović"”. N1 (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мира_Бртка&oldid=27114400”