Opera na Bulevaru
 Zgrada bioskopa „Balkan“ u kojoj je radila Opera na Bulevaru | |
| Lokacija | Braće Jugovića 16 Beograd  Srbija |
|---|---|
| Koordinate | 44° 48′ 58″ S; 20° 27′ 45″ I / 44.81613° S; 20.46237° I |
| Otvoreno | 2. decembar 1909 |
| Period aktivnosti | 1909—1911 |
Opera na Bulevaru bila je prva privatna opera[1] i prvi operski teatar uopšte u Beogradu. Vodili su je operski pevač Žarko Savić i njegova supruga Sultana Cijukova-Savić od decembra 1909. do januara 1911. godine. Iako je postojala veoma kratko, svega dve polusezone, uz znatnu podršku publike ostvarili su više od 300 operskih i operetskih predstava.[2] Opera se nalazila u današnjoj zgradi bioskopa „Balkan“.
Oprkos kratkom trajanju, nešto više od godinu dana, osnivanje Opere na Bulevaru odigralo je veoma važnu ulogu za afirmaciju operske umetnosti u Srbiji.[3]
Osnivanje opere[uredi | uredi izvor]
Osnivanje beogradske opere Bila je višedecenijska želja Žarka Savića. Kako kod upravo postavljenog upravnika Narodnog pozorišta Milana Grola, pa i samih muzičara nije naišao na razumevanje, sam je stupio u pregovore sa Branislavom Nušićem. Sklopio je petogodišnji ugovor sa upravom Trgovačkog udruženja i postao zastupnik tadašnjeg hotela „Bulevar”, kasnije čuvenog bioskopa „Balkan“[4]. Otvaranjem opere dotadašnji hotel Balkan postao je poznat kao „hotel Opera”.[a] Ugovorom se obavezao da će se „u starom zdanju učiniti znatne popravke, između ostalog, podignuće se i ugodne lože i galerije, bife i garderoba”. Odmah po sklapanju ugovora bračni par Savić pristupio je sastavljanju hora i orkestra.[1]
Rad opere[uredi | uredi izvor]
Namera Savića bila je da se u Operi na Bulevaru uz operu neguje i opereta, a da se posebna pažnja posveti originalnim ostvarenjima srpskih autora. Angažovali su dirigenta, najbolje beogradske glumce-pevače, mali hor i orkestar. U sve to ulgali su sopstveni novac.
Iako im beogradska štampa nije bila naklonjena, publika jeste, pa su uspeli za samo dve polusezone da ostvare više od 300 operskih i operetskih predstava. Zbog nagomilanih finansijskih problema Žarko Savić je bio primoran da u januaru 1911. godine obustavi dalji rad Opere na bulevaru.[2][1]
Deo repertoara Opere na Bulevaru[uredi | uredi izvor]
- Prodana nevesta Bedžiha Smetane,
- Baron Trenk Srećka Albinija,
- Ženidba Miloša Obilića Petra Konjovića,
- Zrinjski Ivana Zajca,
- Na uranku Stanislava Biničkog,
- Kavalerija rustikana Pietra Maskanjija,
- Pajaci Ruđera Leonkavala i brojna druga operska i operetska dela
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Stalni bioskop u hotelu „Bulevar” počeo je sa radom po zatvaranju opere, 1912. godine, pod nazivom „Grand bioskop porodice Gomon u hotelu Opera“.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Opera na Bulevaru Žarka Savića”. RTS. 17. 4. 2017. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ a b „Kako je Srbija dobila operu”. Vreme. 1520. 20. 2. 2020. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Istorija zgrade Bioskopa Balkan: Opera”. Fondacija Saša Marčeta. Arhivirano iz originala 29. 09. 2023. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Bioskop "Balkan"”. Zvanični veb-sajt. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Pristupljeno 7. 4. 2021.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Milanović, Danica (21. 3. 2021). „HuPopedija: Osnivanje opere u Srbiji”. Hoću u pozorište. Pristupljeno 7. 4. 2021.