Pabjanjice

Pabjanjice
polj. *Pabianice*
Pabjanjice; polj. Pabianice
	Ulica u Pabjanicama
	Zastava Grb
Administrativni podaci
Država	Poljska
Vojvodstvo	Vojvodstvo lođsko
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2012.	68.321
— gustina	2.070,96 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	51° 39′ 00″ S; 19° 23′ 00″ I / 51.65° S; 19.383333° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	174-203 m
Površina	32,99 km2
	Pabjanjice Pabjanjice na karti Poljske
Ostali podaci
Gradonačelnik	Zbignjev Dihto
Poštanski broj	95-2000
Pozivni broj	42
Veb-sajt
	http://www.um.pabianice.pl

Pabjanjice (polj. Pabianice, nem. Pabianitz) grad je i opština u Poljskoj. Nalazi se u vojvodstvu Lođ, u pabjanjskom povjatu.

Od 1975. do 1998. godine grad je administrativno pripadao Vojvodstvu Lođ. Pabjanjice pripada savezu Poljskih gradova.

Po podacima iz 2004. godine u gradu je živelo 71 313 stanovnika.

Položaj[uredi | uredi izvor]

Grad se nalazi u blizini Lođi. Površina grada je 32,9 km². Grad ima elipsasti oblik. Najniža tačka u gradu se nalazi na reci Dobžinjci i iznosi 174 metara. Najviša tačka u gradu nalazi se severno od gradske šume i iznosi 203 m. Zaštitnik grada je sveti Maksimilijan Marija Kolbe.

Struktua površine[uredi | uredi izvor]

Po podacima iz 2002. godine površina grada je iznosila 32,98 km², a od toga:

poljoprivredno zemljište: 53%
šumsko zemljište: 9%

Grad predstavlja 6,72% površine povjata.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Demografija
2012.
68.321

Podaci od 30. juna 2004. godine:

Opis	Ukupno		Žene		Muškarci
jedinica	stanovnika	%	stanovnika	%	stanovnika	%
stanovništvo	71 313	100	38 406	53,9	32 907	46,1
gustina naseljenosti (stanovnika/km²)	2162,3		1164,5		997,8

Po podacima iz 2002. godine srednji dohodak po glavi stanovnika iznosio je 1005,58 zł.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Nastanak naselja[uredi | uredi izvor]

Pabjanjice su najverovatnije nastale na prelasku između X i XI veka kao neveliko šumsko naselje na reci Dobžinka. Iz tog perioda potiče i ime naselja čiji je osnivač najverovatnije bio čovek po imenu Fabijan (Pabijan).

Pabjanjice - crkveno selo[uredi | uredi izvor]

U početku naselje je bilo u vlasništvu kneza. Tek u XII veku selo postaje vlasništvo Krakovske crkve. Zbog velike udaljenosti od Krakova u narednom periodu selo je doživelo stagnaciju.

Nastajanje grada[uredi | uredi izvor]

Situacija se naglo izmenila na prelazu iz XIII u XIV vek. Kada je naselje dobilo status grada nije tačno poznato jer je arhiva izgorela u XVI veku. Saglasnost za osnivanje grada krakovskom biskupu Janu Muskati dao je još Vladislav Lokjetek 1297. godine, ali to je najverovatnije realizovano tek polovinom XIV veka. Istoričari najčešće prihvataju za datum osnivanja grada godine između 1342. i 1354. Prvi izvori o Pabjanjicama nastali su krajem XIV veka

Grad za vreme I Žečpospolite[uredi | uredi izvor]

Pabjanjice nije bilo veliko grad. Za vreme najboljeg prosperiteta poljskih gradova između XVI i XVII veka grad je imao samo 1100 stanovnika. Grad je bio sagrađen isključivo od drveta, pored puta iz Krakova do Lečice. Stanovništvo se bavilo najviše zemljoradnjom. U drugoj polovini XVI veka sagrađene su najveće turističke atrakcije u gradu - Zamak (između 1565. i 1571)kao i parohijska crkva svetog Matije (1583—1588).

Slabljenje grada u XVII i XVIII v.[uredi | uredi izvor]

Od kraja XVI veka grad je polako počeo da gubi na značaju, čak i u regionalnim okvirima. Do toga su dovele česte epidemije, požari i ratovi. U prvoj polovini XVIII veka u gradu je živelo samo 300 stanovnika.

Industrijski razvoj[uredi | uredi izvor]

Proces stagnacije je prestao kada je grad pripojen Poljskom kraljevstvu koje je bilo deo Ruske Imperije. Nova vlast je sagradila suknarsku fabriku. Usled industrijalizacije grada stanovništvo se povećalo. Godine 1823—1824. usled povećanog broja stanovnika donet je urbanistički plan grada.

Broj stanovnika je neprestano rastao. U toku druge polovine XIX veka stanovništvo je naraslo osam puta. Početkom Prvog svetskog ratau gradu je živelo već 48 000 stanovnika.

Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]

Drugi svetski rat je veoma nepovoljno uticao na razvoj grada. Posebno loše su prošli Jevreji od kojih skoro niko nije preživeo rat. Početkom 1940. godine u starom gradu je osnovano geto za Jevreje. Većina stanovnika geta ukoliko nije umirala od gladi ili epidemije je ubijena u koncentracionom logoru.

Nemci su imali plam da sam grad germanizuju, tako da su imena ulica menjana, sve poljske škole i institucije su zatvorene rzemianowano, a planirano je i iseljavanje celokupnog poljskog stanovništva na istok. Godine 1941. je otpočela izgradnja nove deonice grada pod nazivom "Neue Heimat" (Nova domovina) predviđene za nemačke koloniste, ali taj projekat Nemci nisu uspeli da završe do kraja rata

Savremeno doba[uredi | uredi izvor]

Gradski jevreji su pobijeni tokom rata, a oni malobrojni koji su preživeli su emigrirali u Izrael. Nemci koji nisu pobegli 1945. su nekoliko godina kasnije prisiljeni da napuste svoje domove. Država je preuzela velike fabrike koje su posle rata značno proširene. Sada je skoro 100% stanovnika grada poljskog porekla i rimokatoličke veroispovesti.