Prijedorska rezolucija
Prijedorska rezolucija je bila jedna od Muslimanskih rezolucija[1] bošnjaškog naroda, koju je tokom Drugog svetskog rata u Prijedoru (tada u sastavu Nezavisne Države Hrvatske) 23. septembra 1941. godine usvojila grupa muslimana i muslimanskih verskih službenika (ilmije) u kojoj se vlastima NDH upućuje zahtev da se prestane sa zločinima nad pravoslavnim stanovništvom.[2]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Tokom Drugog svetskog rata je teritorija Bosne i Hercegovine pripala državnoj tvorevini Nezavisnoj Državi Hrvatskoj čije je formiranje, uz podršku Trećeg rajha, proglasio Slavko Kvaternik 10. aprila 1941. godine [3] . U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj je ubrzo po njenom osnivanju započet genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima. U cilju sprovođenja politike genocida je stvoren veliki broj koncentracionih logora. Srbi, koji su tada činili relativnu većinu stanovnika Bosne i Hercegovine, zbog odlaska muslimana ban Bosne proteklih decenija, postali su žrtve ove politike genocida. Manji deo muslimanskog stanovništva se svrstao uz ustaše i učestvovao u vršenju genocida. Pored toga, smišljenim aktivnostima kao što su korišćenje muslimanskih odevnih predmeta tokom vršenja zločina nad Srbima i namernim glasnim oslovljavanjem muslimanskim imenaima su ustaše izazivale sukobe između Srba i muslimana.[4] Ovakvi događaji su uticali na to da muslimani iz Bosne i Hercegovine usvoje čitav niz rezolucija:
- Zenička rezolucija
- Sarajevska rezolucija
- Prijedorska rezolucija
- Mostarska rezolucija
- Banjalučka rezolucija
- Tuzlanska rezolucija
- Bijeljinska rezolucija i
- Trebinjska rezolucija
U tekstu Sarajevske rezolucije se konstatuje da vlast NDH smišljeno unosi razdor između muslimana i Srba time što se, na osnovu učešća pojedinih muslimana u ustaškim zločinima, za zločine ustaša okrivljuju muslimani kako bi se izazvala srpska odmazda prema muslimanima.
Srpsko stanovništvo je tada masovno stradalo u genocidu, pokatoličeno, izbeglo u Srbiju ili pristupilo odredima koje su formirali komunisti (partizani) ili odredima Jugoslovenske vojske u otadžbini. Učešće određenog broja muslimana u izvršavanju genocida nad Srbima je bilo povod za veliki broj zločina koje su naročito pripadnici JVUO vršili nad muslimanima, naročito na teritoriji istočne Bosne i Hercegovine, ali i na teritoriji Sandžaka.
Sadržaj rezolucije[uredi | uredi izvor]
Muslimanski intelektualci i službenici islamske zajednice (ulema) su rezolucijom tražili od vlade NDH da prekine da vrši zločine nad pravoslavnim stanovništvom.[5]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Jugoslavija u ratu, 9. epizoda - NDH - Cvijet hrvatstva (Muslimanske rezolucije)”. Radio televizija Srbije. 1991. Pristupljeno 2. novembar 2010.
- ^ „Tekst autora Ramiza Crnišanina objavljen u časopisu Glas islama broj 184”. Internet sajt Mešihata Islamske zajednice u Srbiji. 16. februar 2010. Arhivirano iz originala 06. 03. 2016. g. Pristupljeno 19. jul 2010.
- ^ „Biografija Slavka Kvaternika” (na jeziku: hrvatskom). Pristupljeno 9. jul 2010.
- ^ Skupština udruženja ilmija „El-Hidaja“ (5. jun 2007). „Tačka 4 Sarajevske rezolucije skupštine „El-Hidaje“”. Sarajevo. Arhivirano iz originala 24. 12. 2010. g. Pristupljeno 9. jul 2010.
- ^ „Istorija Prijedora, objavljena na internet sajtu grada”. Prijedor. 4. jun 2008. Arhivirano iz originala 15. 08. 2010. g. Pristupljeno 2. avgust 2010.