Rafinerija nafte Pančevo
| Rafinerija nafte Pančevo | |
|---|---|
 Rafinerija nafte Pančevo iz vazduha | |
| Osnovano | 14. decembar 1968. god. |
| Sedište | Spoljnostarčevačka 199, Pančevo Srbija |
Rafinerija nafte Pančevo je jedna od najsavremenijih rafinerija u ovom delu Evrope, sa maksimalnim projektovanim kapacitetom od 4,8 miliona tona godišnje.[1] Kompanija je NIS-a i bavi se istraživanjem, proizvodnjom i preradom nafte i gasa, prometom naftnih derivata i realizacijom projekata u oblasti petrohemije i energetike. U Srbiji poseduje prerađivački kompleks sa dva pogona u Pančevu i Novom Sadu, zatim pogon za proizvodnju tečnog naftnog gasa i mrežu benzinskih stanica u Srbiji i u zemljama u regionu.[2] Glavni strateški cilj NIS-a je bio da do 2020. godine postane najefikasnija, brzorastuća energetska kompanija u balkanskom regionu, održavajući lidersku poziciju na tržištu Srbije.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prva dekada[uredi | uredi izvor]
Rešenje o osnivanju Preduzeća u izgradnji Rafinerija nafte Pančevo, donelo je Izvršno veće Narodne skupštine Republike Srbije 1959. godine, a prerada sirove nafte započela je devet godina kasnija, 14. decembra 1968. godine.[3] Prvo procesno postrojenje sa instaliranim kapacitetom od 1,32 miliona tona prerade sirove nafte godišnje, bila je Atmosferska destilacija. Tri godine pre ovoga, sagrađeni su i prvi rezervoari za prijem sirovina i otpremu gotovih proizvoda. Ubrzo su podignuta postrojenja Platforming, dvostepenog termičkog krekinga, obrada gasova, redestilacija benzina, tečnog naftnog gasa, ekstrakcija aromata, HDS srednjih destilata.[3] Prvi period razvoja primarnih kapaciteta završava se podizanjem još jednog postrojenja za primarnu preradu (Atmosferska destilacija) sa kapacitetom prerade na godišnjem nivou od 3,5 miliona tona. Odmah nakon toga izgrađen je novi naftovod kapaciteta preko 34 miliona tona godišnje, koji je povezivao ondašnje najveće rafinerije u Jugoslaviji. Uporedo sa ovim, građeni su pomoćni sistemi, Energana, rezervoari, pristanište na Dunavu i drugi objekti rafinerijske infrastrukture.[3]
Druga i treća dekada[uredi | uredi izvor]
Početkom osamdesetih godina prošlog veka izgrađen je pogon bitumena i vakuuma destilacija, što je doprinelo razvoju sekundarne rafinerijske prerade.[3] Sve do kraja osamdesetih godina usledila su velika investiciona ulaganja u podizanje kompleksa (postrojenje za proizvodnju dizela, benzina propilena, benzinskih komponenti i gasova), ali i niza drugih sekundarnih pogona alkilacija, meroksi, a nešto kasnije i sulfolana i klausa.
Početkom 90-tih godina Rafinerija se po nivou tehnološke opremljenosti mogla upoređivati sa savremenim svetskim rafinerijama.[3] Izgrađena postrojenja omogućavala su strukturu finalnih proizvoda u odnosu 80 odsto belih visokokvalitetnih proizvoda, prema 20 odsto crnih derivata.
Četvrta dekada[uredi | uredi izvor]
Najteži period poluvekovne istorije Rafinerije odnosi se na poslednju deceniju prošlog veka, koju su obeležile sankcije Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija, embargo na uvoz sirove nafte, smanjivanje obima prerade, prekid tehnološkog razvoja i 1999. godine agresija i bombardovanje NATO pakta, kada su poginula tri, a ranjena četiri radnika i kada su uništena sva vitalna energetska i proizvodna postrojenja.[3] Direktna šteta na objektima NIS-a i Rafinerije procenjuje se na nekoliko desetina milijardi dolara. U tim danima, rafinerijska prerada se suočavala sa pitanjem opstanka. Nakon bombardovanja je usledila obnova koja je sprovedena u dve faze i nakon nekoliko godina Rafinerija je dostigla fizički obim prerade nafte iz prethodnog perioda.[3]
Peta dekada[uredi | uredi izvor]
Zaokret u istoriji rafinerijske prerade NIS-a dogodio se krajem 2009. godine kada je većinski vlasnik NIS-a postaje Gasprom i od tada se NIS i Rafinerija u Pančevu ubrzano razvijaju.[3] Za nešto više od dve godine, početkom novembra 2012. je otvoren novi MHC&DHT kompleks sa postrojenjima za blagi hidro kreking i hidro obradu, a uporedo sa tim izgrađen je čitav niz novih pogona i objekata rafinerijske infrastrukture. Na novim postrojenjima proizvode se naftni derivati Evro-5 standarda. Sa investicijom od blizu 547 miliona evra, u Pančevu je završena prva faza modernizacije i započela nova era rafinerijske prerade.[3] Sredinom 2017. godine započeta je realizacija projekta „Duboka prerada sa tehnologijom odloženog koksovanja”, vrednog 300 miliona evra, što čini ključnu investiciju druge faze modernizacije Rafinerije.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Degordian (http://www.degordian.com). „Rafinerija nafte u Pančevu”. NIS (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-17.
- ^ a b „NIS Rafinerija nafte Pančevo-Prerađivačka i naftna industrija-Zvanična prezentacija grada Pančeva”. arhiva.pancevo.rs. Pristupljeno 2021-09-17.
- ^ a b v g d đ e ž z i Degordian (http://www.degordian.com). „Poluvekovni rafinerijski mozaik”. NIS (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-17.
