TIM-100
TIM-100 je razvijen sredinom 1980-tih godina u Institutu Mihajlo Pupin u Beogradu.[1] Serija TIM mikroračunara je realizovana posle uspešne serije računara CER[2] i sistema HRS-100[3][4]. Rukovodioci brojnog tima autora bili su dr Dragoljub Milićević i dr Dušan Starčević.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Uslovi koji su omogućili ovu izradu sistema TIM bili su:
- prethodno akumulirana znanja,
- nagli tehnološki razvoj i primena mikroprocesora i VLSI-kola[5], te
- informatizacija koja je sve brže zahvatala i Jugoslaviju.
Osnovna ideja je bila da se, sem sopstvenog razvoja RS-računara, objedine još i proizvodnja, testiranje, marketing, prodaja, održavanje opreme i podrška primene kod krajnjih korisnika. Tako je u Institutu Mihajlo Pupin, u periodu od 1983-90. god, razvijeno oko 10 modela sistema TIM (različitih kapaciteta, konfiguracija i namena), počev od jednostavnijih PC-računara TIM-100 i TIM-011, pa do složenih sistema TIM-600. Svi računari su proizvedeni u kompaniji Energoprojekt Energodata. Ukupno je proizvedeno više od 5.000 računarskih sistema TIM. Oni su uspešno radili u mnogim poštama, bankama, vojsci, državnim, naučnim i školskim ustanovama, zatim u elektroprivredi, vodoprivredi, industriji i saobraćaju.[1]
Tehnički opis[uredi | uredi izvor]
TIM-100 je višekorisnički višeprocesni mikroračunar namenjen prvenstveno šalterskoj upotrebi.[1] Razvijen je u Institutu Mihajlo Pupin, a pojavio se na tržištu najpre u beogradskim poštama 1985. godine. Ukupno je proizvedeno oko 1.000 računarskih sistema TIM-100 za PTT Srbije.
Hardverska osnova su bili mikroprocesori tipa Intel 80*86 [6], sa standardnim funkcionalnim modulima serije TIM.[7] Matična ploča je napravljena primenom VLSI-tehnologije[5], a bilo je moguće imati najviše 8 MB operativne memorije. Eksterna memorija je bila flopi-disketa od 5,25 ili 3,50 inča.[7]
U oblasti softvera za računare TIM razvijeno je više programskih proizvoda, kao što su:
- TIMOS, TRANOS operativni sistemi,[8]
- programski paketi, odnosno softverski sistem za računarsku grafiku[9],
- podrška za lokalne mreže[10] TIMNET,
- Dijagnostički programi, i
- mnogi korisnički programi za šaltersko poslovanje.[11] Programski sistemi,
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Dragoljub Milićević, Dušan Hristović(Ed) : „Računari TIM“, izdanje Naučna knjiga, Beograd 1990.
- ^ R. Tomović, A. Mandžić, T. Aleksić, P. Vrbavac, V. Masnikosa, D. Hristović, M. Marić: „Cifarski Elektronski Računar CER10 Institut Vinča“, Zbornik Konf. ETAN-1960, str. 305-330, Beograd, 18. novembar 1960.
- ^ Hybrid Computing System HRS-100, by P. Vrbavac, S. Ojdanic, D. Hristovic, M. Hruska, S. Marjanovic, Proc. 6. Int. Symp. on Electronics and Automation, pp. 347-356, Herceg Novi,Yugoslavia, 21-27.June 1971.
- ^ HRS-100 (Hardware and Design Principles),pp. 3-52, Ed.prof.Boris J.Kogan, IPU AN.USSR, Moscow, 1974
- ^ a b Conway, Lynn; Mead, Carver (1980). Introduction to VLSI systems. Boston: Addison-Wesley. ISBN 978-0-201-04358-7.
- ^ Brey, Barry B. (1995). The Intel 32-bit microprocessors: 80386, 80486, and Pentium. Englewood Cliffs (New Jersey): : Prentice Hall. ISBN 978-0-02-314260-4.
- ^ a b Dragoljub Milićević, Dušan Starčević, Dušan Hristović : „Arhitektura i tipične primene računara TIM“, časopis Primenjena nauka, br.14, str. 23-30, Beograd maj 1988.
- ^ Radovan Bojčevski, Dušan Starčević, Dušan Kosovac, Dejan Milojičić: „TIM Operativni sistemi“, Simpozijum IT-86, Jahorina BiH, mart 1986.
- ^ Predrag Vraneš, Ivan Vojvodić, Miloš Bajčetić: „Multibus kompatibilni grafički podsistem za radne stanice visoke inteligencije“, Zbornik ETAN-86, pp. 515-522, Herceg Novi, jun 1986.
- ^ Čedomir Milenković, Aleksandar Radić, Robert Benčik, Biljana Mučibabić: " Implemetacija H-25 protokola na rač. sistemima TIM“, Zbornik ETAN-86, str.(8. sv)133-139, Herceg Novi, jun 1986.
- ^ Dušan Hristović: „Razvoj računarstva u Srbiji“, FLOGISTON časopis, br.18/19, str. 89-105, Muzej MNT-SANU, Beograd 2010/2011.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Conway, Lynn; Mead, Carver (1980). Introduction to VLSI systems. Boston: Addison-Wesley.
- Brey, Barry B. (1995). The Intel 32-bit microprocessors: 80386, 80486, and Pentium. Englewood Cliffs (New Jersey): : Prentice Hall.