Teofil Petranović
| Teofil Petranović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1830. godine |
| Mesto rođenja | Drniš, Austrijsko carstvo |
| Mesto smrti | Šibenik, Austrougarska |
| Književni rad | |
| Najvažnija dela | Srpske narodne pjesme iz Bosne (Ženske) |
Bogoljub (Teofil) Petranović (1830-1887) bio je srpski pravoslavni sveštenik i učitelj.[1]
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je u Drnišu 1830, a umro u Šibeniku 1887. godine. Završio je bogosloviju u Zadru, i rukopoložen za prezvitera, 1852. U toku desetogodišnjeg službovanja u Dalmaciji Petranović se pokazao kao vredan učitelj i organizator srpske škola. Osnovao je škole pri manastiru Praskvica u Paštrovićima i na Kosovu, da bi potom bio naimenovan za starešinu manastira Savine u Boki i rektora kaluđerske škole.
1862. godine je preuzeo mesto učitelja Srpske škole u Sarajevu. Petranović je u Sarajevu bio na čelu odbora koji je imao cilj da se iskorjenjuje pogrdni naziv Vlasi, a da se populariše ime Srbin. Borba protiv grčkih vladika bila je važna oblast Petranović političkog rada u Bosni. Kroz nastavu istorije u Srpskoj školi potencirao je neprijateljske poteze Carigradske patrijaršije prema srpskom crkvi, ujedno preduzimao je i praktične poslove u borbi protiv Fanariota u Bosni. Turske i fanariotski vlasti tražile su zgodan povod da se reše Petranovića, ali samo konkretni dokazi o antidržavnoj delatnosti mogli su da proteraju austrijskog podanika.
Kad je uhvaćena 1869. godine čestitka knezu Mihailu Obrenoviću, kojom su sarajevski Srbi izrazili oduševljenje zbog oslobođenja srpskog gradova, paša je imao dokaze te je proterao Petranovića. Ubrzo posle proterivanja Petranović je došao u Beograd i zadržao se u srpskoj prestonici do novembra 1870. godine. Za to vreme postigao je dogovor s Hamesnistvo o nastavljanju propagandnog rada u Lici i Dalmaciji kada Petranović nastavlja delovanje iz Drniša. Srpska vlada održavala je veze s Petranovićem sve dok su postojali izgledi za oslobođenje Bosne i Hercegovine od Turaka. Ali kad su Berlinskim kongresom ove zemlje poverene Austro-Ugarskoj, bolesni i iscrpljeni prezviter Teofil prepušten je sudbini. Umro je 1887. godine.
Bibliografija
[uredi | uredi izvor]- "Srpske narodne pjesme iz Bosne (Ženske)"
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Sarajevske teme : od "cveta gradova" do "ognjišta ratova" : [ogledi] / Branko Letić. - Niš : Filozofski fakultet ; Pale : Filozofski fakultet, 2014 (Niš : Scero Print).
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Sarajevske teme : od "cveta gradova" do "ognjišta ratova" : [ogledi] / Branko Letić. - Niš : Filozofski fakultet ; Pale : Filozofski fakultet, 2014 (Niš : Scero Print).