У том Сомбору...: град у призми столећа

U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća
U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća
	Korice knjige U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća, 2020. godina
Nastanak i sadržaj
Autor	Milan Stepanović
Zemlja	Republika Srbija
Jezik	Srpski
Žanr / vrsta dela	stručna monografija
Izdavanje
Izdavač	Udruženje građana "Norma" i Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki"
Datum	2020.

U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća je stručna monografija o Somboru autora Milana Stepanovića, objavljena 2020. godine u izdanju Udruženja građana "Norma" i Gradske biblioteke "Karlo Bijelicki" iz Sombora. Monografija je štampana u zasebno ćiriličnoj, latiničnoj i engleskoj varijanti. Na engleski jezik monografiju je prevela Karolina Lukač, prevode izvornika sa latinskog je uradio Mitar Krejić, sa mađarskog Karlo Hameder, a sa turskog Bajram Akarsu.^[1]

O autoru[uredi | uredi izvor]

Milan Stepanović (1961) srpski je zavičajni istoričar i publicista, izdavač i urednik iz Sombora koji je, kao autor, objavio ili priredio preko trideset monografija i knjiga iz prosvetne, kulturne, crkvene i urbane prošlosti Sombora i Vojvodine.^[2]

O knjizi[uredi | uredi izvor]

U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća je obimna i luskuzna monografija štampana je na 416 strana i predstavlja grad Sombor kroz istoriju, ali i njegovu arhitekturu, kulturni identitet, prosvetu, duhovni život i prepoznatljivosti.^[3]^[4]

Prikupljanje građe za monografiju, po rečima autora, trajalo je više od dve decenije, a rad na pisanju, na sortiranju, prikupljanju dokumentarne građe, fotografije trajalo je nekih desetak godina, tako da je U tom Somboru... : grad u prizmi stoleća rezultat jednog višedecenijskog rada.^[5]

Monografija je promovisana u okviru obeležavanja Dana Grada Sombora, 17. februara 2020. u Velikoj sali Županije.^[5]

Sadržaj[uredi | uredi izvor]

Knjiga sadrži sledeće celine i poglavlja:^[6]

Reč na početku
Sombor, mogućnost sna (Predgovor dr Draško Ređep)
Prirodno okruženje i Stanovništvo
Tragovi dalekih vekova
Nastanak prvih staništa
U vrtlozima seoba
Koreni
Bodroška županija i naselje Bodrog
Zagonetka predhodnice
Porodica Cobor i naselje Janoši
Najstariji arhivski podaci o naselju Sentmihalj i promene vlasničkih prava
Uspon porodice Cobor i prvi tragovi urbaniteta Coborsentmihalja u drugoj polovini 15. veka
Grad i središte Bodroške županije
Dožina buna i poslednje godine Coborsentmihalja
Prodor Turaka i doba međuvlašća
Tačka na mapi velikog carstva
Nastanak i ustrojstvo turske tvrđave
Palanka i kasaba
Somborska nahija
Porast broja stanovništva i privredni život
"Neomeđeno dete od grada" - promaljanje urbaniteta
Vreme drugog rata 1591-1606.
Sombor sredinom 17.stoleća
Trgovci i trgovina
Etničke promene i duhovni život somborskih hrišćana u 17.veku
Sombor u putopisu Evlije Čelebija
Materijalni tragovi orjentalne kulture
Turski Sombor na mapama iz druge polovine 17. veka
Lokalni sukobi hrišćanske raje i Turaka
Urušabvanje turske uprave
Tursko povlačenje iz Sombora i doseljavanje velikog talasa Bunjevaca

Status plaćen krvlju

Novodoseljeni Bunjevci i Srbi i borbe somborske "racke" milicije kod Slankamena i Sente
Posledice ratova i borbi
Somborci u trouglu vojnih, komorskih i crkvenih vlasti
Status vojničkog šanca
Slika grada u osvitak 18. veka
Trgovačka delatnost Somboraca ktrajem 17. i tokom prvih godina 18. veka
Sombor u vreme Rakocijevog ustanka 1703-1711.
Obnova gradskog života i dualizam lokalne vlasti
Sombor i njegovi graničari u Varadinskom ratu 1716-1718.
Statusna neizvesnost
Popis Sombora 1720. godine
Somborski urbanitet u prvoj polovini 18. veka
"Zlatno doba" kapetana Jovana Janka Brankovića
Rat, zemljotres, kuga i glad
Somborci po evropskim ratištima 1741-1745.
Razvojačenje i protesni zbor

Vizija slobode

Prve somborske predstavke carici i sporovi sa komorskim i županijskim vlastima
Prikupljanje sredtava za elibertaciju
"Alternativa"
Sadržina Povelje slobodnog i kraljevskog grada Sombora
Paleografsko-arhivistički opis Elibertacione povelje
Svečanost proglašenja Sombora za slobodan i kraljevski grad
Prvi izbori za upravu grada i imenovanje gradskih službenika
Slobodan i kraljevski grad od polovine 18. do početka 20. veka
Uspostavljanje i funkcionisanje gradskih vlasti
Pravna regulacija urbanog života
Urbano uzrastanje grada
Privredni život
Salaši
Veliki bački kanal
Sombor do završetka Revolucije 1848/49.
U vojvodstvu srpskom 1849-1861.
Od nagodbe do raspada Habzburške monarhije 1867-1918.
Znamenja arhiktekture
Barok i rokoko
Neoklasicizam
Bidermajer
Romantizam
Neorenesansa
Elekticizam
Secesija
Rustični stil
Srpsko-vizantijski stil
Art deko i moderna
Socijalistički modernizam
Savremena zdanja
Spomenici
Trgovi i ulice
Duhovni život grada
Pravoslavna crkva
Rimokatolička crkva
Evangelistička crkva
Reformatska crkva
Jevrejska zajednica
Prosvetne iskre
Somborsko školstvo do polovine 18. veka
Gradska gramatikalna škola
Norma
Preparandija i njeni nastavljači
Gimnazija
Trgovačka škola
Devojačke škole
Osnovne škole
Kultura kao identitet
Pisci i knjige
Pozorište
Film i fotografija
Slikarstvo
Muzika
Sport
Prepoznatljivosti
Somborsko zelenilo
Fijakeri
Arterski bunari
Vodari
Gastronomski simboli
Savremeni Sombor
U novoj državi 1918-1941.
Drugi svetski rat
Period socijalizma 1945-1990.
Savremeno doba

Nagrade[uredi | uredi izvor]

19. aprila 2021. Zavod za intelektualnu svojinu Republike Srbije je zvanično saopštio da je nagrada Svetske organizacije za intelektualnu svojinu (WIPO), kao autoru najboljeg monografskog dela u 2020. godini na srpskom govornom području, pripala Milanu Stepanoviću za njegovu monografiju U tom Somboru... – grad u prizmi stoleća. Nagrada je autoru monografije uručena na svečanosti u Beogradu, na Svetski dan intelektulane svojine, 26. aprila 2021. godine.^[7]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Sombor

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „U tom Somboru--- : grad u prizmi stoleća”. plus.cobiss.net. Pristupljeno 18. 9. 2023.
^ „Milan Stepanović”. independent.academia.edu. Pristupljeno 18. 9. 2023.
^ „U tom Somboru – Grad u prizmi stoleća”. biblioso.org.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.
^ „KNJIŽARSKI IZLOG SAJTA “RAVNOPLOV””. ravnoplov.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.
^ ^a ^b „Predstavljena monografija „U tom Somboru…Grad u prizmi stoleća“ Milana Stepanovića”. tvsombor.com. Pristupljeno 19. 9. 2023.
^ Stepanović, Milan (2020). U tom Somboru--- : grad u prizmi stoleća. Sombor: Udruženje građana "Norma", Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki". str. 411—413. ISBN 978-86-80878-40-9.
^ „VISOKO PRIZNANJE MONOGRAFIJI “U TOM SOMBORU – GRAD U PRIZMI STOLEĆA””. ravnoplov.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[plus.cobiss.net-1] „U tom Somboru--- : grad u prizmi stoleća”. plus.cobiss.net. Pristupljeno 18. 9. 2023.

[2] „Milan Stepanović”. independent.academia.edu. Pristupljeno 18. 9. 2023.

[biblioso.org.rs-3] „U tom Somboru – Grad u prizmi stoleća”. biblioso.org.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.

[ravnoplov.rs3-4] „KNJIŽARSKI IZLOG SAJTA “RAVNOPLOV””. ravnoplov.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.

[tvsombor.com-5] „Predstavljena monografija „U tom Somboru…Grad u prizmi stoleća“ Milana Stepanovića”. tvsombor.com. Pristupljeno 19. 9. 2023.

[књига-6] Stepanović, Milan (2020). U tom Somboru--- : grad u prizmi stoleća. Sombor: Udruženje građana "Norma", Gradska biblioteka "Karlo Bijelicki". str. 411—413. ISBN 978-86-80878-40-9.

[ravnoplov.rs2-7] „VISOKO PRIZNANJE MONOGRAFIJI “U TOM SOMBORU – GRAD U PRIZMI STOLEĆA””. ravnoplov.rs. Pristupljeno 19. 9. 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]