Ficroj Maklejn
| Ficroj Maklejn | |
|---|---|
 Ficroj Maklejn | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 11. mart 1911. |
| Mesto rođenja | Kairo, Egipatski kedivat |
| Datum smrti | 15. jun 1996. (85 god.) |
| Mesto smrti | Hertford, Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Obrazovanje | Koledž Iton |
Ficroj Maklejn (engl. Sir Fitzroy MacLean; Kairo, 11. mart 1911 — Hertford, 15. jun 1996) bio je škotski (britanski) oficir, pisac i političar.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Ficroj Maklejn je bio prijatelj i čovek od poverenja britanskog premijera Čerčila kojeg je Čerčil sa samo 36 godina unapredio u brigadnog generala, i uputio u Jugoslaviju „da otkrije ko ubija najviše Nemaca da bi im pomogli da ih ubijaju još više“.[1] Brigadir Ficroj Maklejn je u Drugom svetskom ratu od 1943. godine bio šef britanske vojne misije kod Vrhovnog štaba NOV i POJ. Iako su Čerčilove simpatije inicijalno bile na strani Mihailovića i jugoslovenske kraljevske vlade u Londonu, britanska obaveštajna služba je došla do zaključka da se u Jugoslaviji partizani mnogo ozbiljnije bore protiv fašista nego četnici, nakon čega su Saveznici počeli da ih pomažu.
Usmeno sam (g. Idnu) ponovio moje glavne zaključke: da je partizanski pokret od neshvatljivo većeg značaja no što se to smatra izvan Jugoslavije; da njime sasvim nedvosmisleno rukovode komunisti i da je čvrsto orijentisan ka Moskvi; da je kao pokret otpora veoma efikasan i da se njegova efikasnost može znatno povećati uz savezničku pomoć; ali, nezavisno od toga da li ćemo im pružiti pomoć ili ne, Tito i njegovi sledbenici imaće odlučujući uticaj u Jugoslaviji posle oslobođenja.[2]
Ficroj Maklejn je zajedno sa partizanima bio na raznim ratištima širom Jugoslavije. Odigrao je značajnu ulogu u proširivanju veza između saveznika i NOVJ u pogledu priznanja, snabdevanja, opremanja, evakuacije civila i ranjenika i vazdušne podrške. Između ostalog, sa članovima svoje misije, stigao je u Beograd u toku operacija za njegovo oslobađanje 1944. 6. januara 1945. maršal Jugoslavije Josip Broz i šef britanske vojne misije Ficroj Maklejn su sklopili sporazum o uspostavljanju vazduhoplovne baze kod Zadra za potrebe savezničkog vazduhoplovstva u borbi protiv nemačkih snaga. Ficroj Maklejn je gajio jaku emotivnu vezu sa Crnom Gorom, o čemu je jednom prilikom rekao: „Ako bih se ikada ponovo rodio, pored Škotske, želio bih da živim i u Crnoj Gori, i da me najtežim trenucima života brane Crnogorci”.[3]
Svoja sećanja iz Drugog svetskog rata sa područja bivše Jugoslavije objavio je u knjizi Rat na Balkanu.[4] Napisao je i nekoliko dela o Titu. Posljednja knjiga o jugoslovenskom lideru, „Ilustrovana biografija predsednika Tita”, objavljena godinu dana posle Titove smrti.
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Prema nekim navodima, Maklejn je, uz druge ličnosti, poslužio kao uzor za lik Džejmsa Bonda.[3][5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Maclean, F: Eastern Approaches. pp. 287. Time Life Books (1980). "simply to find out who was killing the most Germans and suggest means by which we could help them to kill more."
- ^ Maklejn, Ficroj (1964). Rat na Balkanu. Zagreb: Stvarnost.
- ^ a b Ledi Veronika Meklejn, supruga čuvenog generala Ficroja Meklejna, posjetila Crnu Goru, Pristupljeno 22. 4. 2013.
- ^ Oslobođenje Beograda: Naši tragični, slavni i veliki dani, Pristupljeno 22. 4. 2013.
- ^ „Sir Fitzroy '007' Maclean's James Bond books sell for £26,000 - Lyon & Turnbull”. Lyonandturnbull.com. 03. 09. 2008. Arhivirano iz originala 07. 10. 2010. g. Pristupljeno 08. 02. 2010.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
- Ficroj Maklejn. RAT NA BALKANU. Arhivirano iz originala 23. 08. 2012. g.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Savezničke vojne misije u Jugoslaviji | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Savezničke vojne misije koje su boravile u Jugoslaviji 1941—1945. | |||||||
.svg){kind=small} |
| ||||||
 |
| ||||||
 |
| ||||||
