Frigidarijum
Frigdarijum (lat. frigidarium) ili hladno kupatilo je jedna od najvećih prostorija u rimskom kupatilu — termi sa bazenima za kupanje u hladnoj vodi, ali često i sa bazenom za plivanje. U antičkom svetu, ova prostorija se koristila posle posete toplim kadama (kaldarijumu) ili posle vežbi u vežbalištu — palestri, ukoliko kupatilo nije imalo bazen — lat. natatio, ali i za društveni život koji se odvijao u kupatilu.[1]
Poreklo naziva[uredi | uredi izvor]
Frigdarijum ili frigidarium je latinska reč nastala od glagola frigeo (hladiti), a upotrebljava se i termin piscinalis cella, odnosno „prostorija sa bazenima“ (lat. piscinae).
Namena i karakteristike[uredi | uredi izvor]
U rimskim kupatilima od doba Avgusta lekari su počeli da preporučuju kupanje i čeličenje organizma u hladnoj vodi čime je frigidarijum kao poseban prostor u okviru rimskog kupatila dobio poseban značaj.[2]
Najčešći oblik frigidarijuma je pravougaoni i on predstavlja jednu od najvećih prostorija u kupatilu, koje su povezane sa apoditerijumom ili palestrom, a mogle su da vode kupače dalje u tepidarijum.
U kasnoantičko i ranovizantijsko doba frigidarijumi su često imali poligonalne forme, naročito oktogonalne. Oktogonalni oblik frigidarijuma kasnije je uticao na izgled ranohrišćanskih krstionica.[3] Prostorija je najčešće zasvođena bačvastim, krstastim ili svodom u obliku kalote. Sadrži jedan ili više kada sa hladnom vodom (piscina, baptisterium, κολυμβήθρα ili δεξαμενή), postavljenih u nišama na krajevima, duž stranica pravougaonog prostora ili u centru, ukoliko je prostorija kružna. Kade su snabedvane vodom iz cevi ili cisterni. Postojale su i instalacije za odvod vode koja se štedila i racionalno koristila nakon kupanja za ispiranje u toaletu.
Instalacije za grejanje frigdarijuma retko se sreću i uglavnom su otkrivene na arheološkim ostacima u prostorima sagrađenim u hladnijim klimatskim zonama.
Frgidarijumi su često dekorisani, na primer, statuama u nišama, jer su predstavljali jednu od značajnijih društvenih prostorija u kupatilu.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 114.
- ^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 154.
- ^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 153.
