Frigija Salutaris
Frigija Salutaris (lat. Phrygia Salutaris) ili Frigija II (lat. Phrygia II, Phrygia Secunda) je bila rimska i vizantijska provincija na prostoru Male Azije (današnja Turska). Glavni grad provincije je bio Sinad. Provincija je osnovana početkom 4. veka i nalazila se u Dijecezi Azija.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Frigija Salutaris se graničila sa provincijama Frigija Paktijana (lat. Phrygia Pacatiana) na zapadu, Pisidija na jugu i dvema provincijama Dijeceze Pont (lat. Dioecesis Pontica) - Galatija Salutaris na istoku i Bitinija na severu.[1]
Bila je planinska provincija kroz koju su prolazili glavni putni pravci u carstvu. Vodom ju je uglavnom snabdevala reka Partenios (danas reka Bartin), na severu provincije. Sever provincije je bio šumovit, bogat drvnom građom. Tokom srednjeg vizantijskog perioda ove šume su iskrčene. Zbog povezanosti sa glavnim putevima u carstvu, gradovi u provinciji su imali veliki strateški značaj.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Provincija je zvanično osnovana početkom 4. veka (između 301. i 305. godine) reformama koje je sproveo car Dioklecijan. Nastala je podelom provincije Azija na 7 manjih provincija. Njeno prvobitno ime je bilo Frigija II (lat. Phrygia II) i osnovana je od istočnog dela Frigije. Između 308. i 311. godine Frigija Salutaris je bila pod jurisdikcijom novoosnovane provincije Pisidija. Nakon osnivanja Dijeceze Azija (lat. Dioecesis Asiana) 314. godine, Frigija II ulazi u njen sastav.[1]
Dve provincije Frigije se pominju u Veronskoj listi (Laterculus Veronensis), spisku rimskih provincija s početka 4. veka. Takođe se pominju na saboru u Sardici održanom 343. godine. U toku druge polovine 4. veka, ime Frigija Salutaris se konačno ustalilo. Narod iz provincije je 361. godine dobio pravo da podnosi molbe eparhu Konstantinopolja.[1]
Frigija Salutaris je bila konzularna provincija (lat. provinciae consulariae). Prema reformama koje je sproveo Justinijan 535. godine, gubernator provincije Frigija Salutaris sa sedištem u Sinadi je zamenjen komitom Frigije Salutaris, vojnim i političkim upravnikom obe frigijske provincije.[1] Biokoliti (grč. βιοκωλύτης) su bili zaduženi za sprovođenje zakona u dve provincije do 548. godine, a nakon toga duks, u periodu od 548-552/3. godine.[1]
Frigija Salutaris je u 7. veku (nakon 669. godine) administrativno pripadala temi Opsikion i Anatolik. Fiskalne službe carstva su u kasnijem periodu, povremeno ubrajale Frigiju Salutaris među provincije Lidija, Bitinija ili Frigija Pakatijana.[1]
Društvo[uredi | uredi izvor]
U ranohrišćanskom periodu u Frigiji su organizovane brojne hrišćanske zajednice. Neke od njih su smatrane jeretičkim, kao što su Montanisti ili Novacijanci. Ove zajednice su opstale do 9. veka. Aktivnost hrišćana se videla u ogromnom broju nastalih crkava isklesanih u stenama, tokom celog perioda vladavine Vizantije. U provinciji je živeo i veliki broj jevreizovanih roma, međutim oni su kasnije prisiljeni da se presele u evropski deo carstva. Veliki broj stanovništva Frigije je primio hrišćanstvo tokom misije episkopa Jovana Efeskog, koji su pokrštavani u skladu sa politikom cara Justinijana I (527-565).[1]
Gradovi[uredi | uredi izvor]
Grad Nakoleija (grč. Νακώλεια) u Frigiji Salutaris je poznat po neuspešnoj pobuni Prokopija, koga je porazila državna armija 365-366. godine predvođena Valensom. Takođe je poznato da su 399. godine grad osvojili pobunjeni Goti predvođeni Trigbilidom, koji su bili naseljeni u regionu od 386. godine, kao zemljoradnici i kao robovi. Oni su 399. godine proglasili nezavisnost u Nakoleiji i poharali provinciju Frigija Salutaris, kao i okolne provincije. Međutim nisu uspeli da se vrate u domovinu.
U Hijeroklevom delu Sinekdemos (grč. Συνέκδημος) nastalom početkom 6. veka pominje se da je u provinciji Frigija Salutaris bilo najmanje 23 grada. Na prvom mestu pominje grad Eukarpija, dok se glavni grad provincije — Sinad pominje na 10. mestu.
Prema Notitiae Episcopatuum br. 1 Carigradske patrijaršije, mitropoliti Sinade su u ranom 7. veku bili odgovorni za najmanje 24 episkopije na području provincije Frigija Salutaris.[1]