Hadži Zeka
Hadži Zeka | |
|---|---|
 Hadži Zeka | |
| Datum rođenja | 20. decembar 1832. |
| Mesto rođenja | Albanija |
| Datum smrti | 1902. (69/70 god.) |
| Mesto smrti | Peć |
Hadži Zeka (alb. Mulla Haxhi Zeka; 20. decembar 1832 — 1902), takođe poznat i kao Hadži Zejnil-beg, je bio osnivač Pećke lige i jedan od boraca za formiranje Velike Albanije.
Prvi moderan mlin na Kosovu i Metohiji čija je oprema uvezena iz Austrougarske je bio u vlasništvu Hadži Zeke.
Osnivanje Pećke Lige[uredi | uredi izvor]
Prizrenska liga, osnovana uz podršku Osmanskog carstva, je u aprilu 1881. godine prestala da postoji zbog toga što su je vlasti Osmanskog carstva uništile i raspustile jer su se njeni članovi, nezadovoljni odredbama odluka Berlinskog kongresa, suprotstavili vlastima Osmanskog carstva i podigli ustanak 1879. godine. Hadži Zeka je želeo da se stavi na čelo novog udruženja Albanaca, lojalnog Osmanskom carstvu, i 1886. godine odlazi u Istanbul da bi za ovu nameru dobio podršku Porte. On je tokom boravka u Istanbulu 1886. godine dobio podršku Porte da organizuje novo udruženje koje bi objedinilo Albance u zaštiti interesa Osmanskog carstva na Balkanu. On tada počinje aktivan rad na stvaranju novog udruženja i zajedno sa svojim istomišljenicima organizuje teror nad srpskim hrišćanskim stanovništvom Kosovskog vilajeta, za šta je imao delimičnu podršku Porte. Zajedno sa svojim sledbenicima 29. januara 1899. godine je osnovao novo udruženje pod nazivom Pećka liga. Ovo udruženje je, slično Prizrenskoj ligi, stvoreno uz podršku Osmanskog carstva jer je trebalo da doprinese da Albanci (većinski islamske veroispovesti) u balkanskim vilajetima Osmanskog carstva stvore „snažni zid islama prema hrišćanskim državama - Srbiji, Crnoj Gori, Grčkoj i Bugarskoj".[1]
Prvi moderan mlin na Kosovu i Metohiji je bio u vlasništvu Hadži Zeke koji je uvezao iz Austrougarske opremu za mlin. Sahranjen je pored najstarije džamije u Peći, Bajrakli džamije koja je sagrađena 1471. godine.
Postoje i tvrdnje da je Hadži Zeka finansirao likvidaciju Ali-paše Gusinjskog koju je 1888. godine izveo Mahmud Ramin Rugovac.[2]
Hadži Zeka je u selu Gornjoj Jošanici kod Kline 1880. godine porušio srpsku pravoslavnu crkvu, i od njenog kamena napravio džamije i amame.[3]
Jedna od 13 mesnih zajednica u Peći nosi njegovo ime.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Prepiska o arbanaskim nasiljima u Staroj Srbiji od 1898. do 1899.“ - reprint Izdavačko preduzeće „Nikola Pašić“, podnaslov „Snažni zid prema hrišćanskim državama“, priredila Biljana Živković, objavljeno na internet sajtu „Srpska Politika“
- ^ Tekst sa sajta Zajednice sandžačke dijaspore Holandije[mrtva veza], Pristupljeno 29. 4. 2013.
- ^ Godišnjak SANU, knj. 96, Beograd 1990, 218
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
