Hidrocentrala Lipno
| Hidrocentrala Lipno | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Češka |
| Najbliže naselje | Češka Lipno na Vltavi |
| Reka | Vltava |
| Početak izgradnje | 1951 |
| Prva sinhronizacija | 15. jul 1959. |
| Podaci o jezeru | |
| Stvara | Lipno rezervoar |
| Podaci o elektrani | |
| Broj turbina | 3 (2+1) |
| Tip | branska |
| Tip turbine | Kaplanova turbina Francis turbina |
| Godišnja proizvodnja | 129 MW |
Hidrocentrala Lipno je locirana blizu grada Lipno u Češkoj, na reci Vltavi. Sastoji se iz dva dela, oba puštena u rad 1959. godine. Pripada takozvanoj Vltavskoj kaskadi, grupi hidrocentrala na Vltavi.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prva istraživanja i proračuni su pokazali da je gornji tok reke Vltave prirodno pogodan za izgradnju hidrocentrale. Korito reke kod Lipna je bilo na 705 metara iznad nivoa mora a kod Viši Broda 560 metara, a blizu ušća Vltave u Labu, iznosila je samo 155 metara iznad nivoa mora, što je sadržalo veliki potencijal za proizvodnju električne energije. Iznad Lipna, Vltava je imala blagi nagib, što je omogućilo izgradnju velikog rezervoara. Zemljište oko Lipna se sastoji od granita i gnajsa, što je omogućilo izgradnju ovakvog projekta. Izračunato je da brana može dati oko 150 miliona kWh .[1][2]
1951. godina[uredi | uredi izvor]
Tokom prvih meseci 1951. godine, počela je izgradnja zgrada neophodnih za samu izgradnju hidrocentrale, kao što su na primer zidarske radionice, drvene barake, garaže i ostalo blizu buduće brane. Takođe su posečene manje i veće šumske površine, kao i delovi grada koji su predviđeni da budu pod vodom. Nekoliko naselja je takođe porušeno, kao što su sela Dolni Vltavice i deo Frimburka.
1952. godina[uredi | uredi izvor]
Izgradnja brane je započela 1952. godine, na mestu na kojem su odrađena detaljna geološka istraživanja. Svrha brane je bila da usmerava tok budućeg jezera prema potrebama hidrocentrale. Brana ima 12 horizontalnih greda na dubini od 20 metara povezanih debelim betonskim zidom.
1954. godina[uredi | uredi izvor]
I pored poplave, koja nije oštetila tek sagrađenu branu, radnici su završili izgradnju proizvodnje betona, koja je bila prva automatska proizvodnja ovog tipa u tadašnjoj Čehoslovačkoj. Iste godine je završen i tunel između brane i Viši Broda, dugačak 1300 metara.
1955 i 1956. godina[uredi | uredi izvor]
Dana 30. decembra 1955. godine, radnici su uspešno premestili reku Vltavu u novo korito. Već početkom narednog meseca, spojeni su tuneli koji su kretali iz Viši Broda i Lipna.
1957. godina[uredi | uredi izvor]
U prvoj polovini 1957. započeta je podzemna ekstrakcija centra u kojem će biti smeštene same turbine. Sama struktura je osigurana stotinama sidra koje sprečavaju oštećenja koja mogu nastati usled zemljotresa i sličnih tektonskih poremećaja. Zbog konstrukcije hidrocentrale, izgrađena je i manja brana, Lipno II, koja će služiti za preusmeravanje viška vode iz jezera u korito reke Vltave. Rezervoar je dug 1.5 kilometar i oko 200 metara širok, i do 10 metara dubine. Nakon konačnog zatvaranja brani, postavljena je prva turbina, sa godišnjom proizvodnjom od 12 miliona kWh.
1958. godina[uredi | uredi izvor]
Potpuna izgradnja brane je završena na jesen 1957. godine. Ispunjavanje jezera je trebalo da se desi 1. marta 1958. godine, ali topljenje snega je brzo popunjavalo rezervoar, i već sredinom februara, dubina je došla do 715 metara, sve do krajnje cifre od 717.40 metara. Tek mali deo vode je otpušten u donjem toku Vltave za potrebe energije. Lipno je od tog dana postao i rekreacioni centar, zahvaljujući novonastalom jezeru.
Početkom avgusta 1958. godine, i drugi blok je bio montiran i transportovan iz Brna 1. septembra 1958. godine. Kompletna montaža drugog bloka je završena 24. oktobra 1958. godine.
1959. godina.[uredi | uredi izvor]
Završne konstrukcije hidrocentrale i njen zvaničan početak rada je bio 15. jula 1959. godine, posle prvih uspešnih testova. Druga turbina je pokrenuta 7. decembra 1959. godine. [2]
Hidrocentrala danas[uredi | uredi izvor]
Hidrocentrala Lipno 1 ima dva seta turbina sa ukupnom proizvodnjom od 128 MW u podzemnoj pećini. Brana, 296 metara duga i 25 metara visoka ograničava rezervoar koji se nalazi na površini od 4870 hektara i najveće je veštačko jezero u Češkoj. Nalazi se na 726 metara iznad mora, sa oko 306 miliona kubnih metara vode. Dugačko je 48 kilometara.
Cilj druge hidrocentrale jeste da izbalansira proizvodnju iz prve hidrocentrale. Ona je manja, sa jednim setom turbina i generatorom od 1.5 MW. Manja brana je 224 metara dugačka i 11.5 metara visoka. Manje jezero je sa zapreminom od 1.6 miliona metara kubnih vode i površine 12.4 hektara.
Proizvodnja je potpuno automatizovana i upravlja se sa daljine. Hidrocentrala pripada elektroprivrednoj grupaciji ČEZ .[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Lipno Hydro Power Plant”. www.vltava-river.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-05-20.
- ^ a b „History of the hydro plant Lipno”. www.ckrumlov.info. Arhivirano iz originala 25. 10. 2020. g. Pristupljeno 2020-05-20.
- ^ www.fg.cz, 2016, FG Forrest, a s. „Lipno”. Skupina ČEZ - O Společnosti (na jeziku: češki). Pristupljeno 2020-05-20.