Crnogorska akademija nauka i umjetnosti
| Crnogorska akademija nauka i umjetnosti | |
|---|---|
| Skraćenica | CANU |
| Datum osnivanja | 12. oktobar 1971. (kao Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore) |
| Tip | nacionalna akademija |
| Namena | podrška razvoju nauke i umetnosti |
| Sedište | Podgorica, Crna Gora |
| Članovi | 31 član (2011) |
| Predsednik | Dragan K. Vukčević |
| Afilijacije | ICSU |
| Veb-sajt | www |
Crnogorska akademija nauka i umjetnosti (CANU) je najviša naučna institucija Crne Gore, osnovana 1971. godine kao Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore (DANU). Skupština SR Crne Gore je 1976. godine zakonom preimenovala dotadašnje Društvo u Crnogorsku akademiju nauka i umjetnosti.[1]
Najviši organ upravljanja je Skupština, u koju ulaze svi redovni i dopisni članovi. Izvršni organ je Predsjedništvo na čelu sa predsjednikom i njegovim sekretarom, zatim dva potpredsjednika, sekretari odjeljenja i dva člana iz sastava redovnih članova.
Djelatnost Crnogorske akademije nauka i umjetnosti odvija se u 4 odjeljenja:
- Odjeljenje prirodnih nauka,
- Odjeljenje društvenih nauka,
- Odjeljenje humanističkih nauka i
- Odjeljenje umjetnosti.
Takođe, u sastavu CANU djeluje i Institut za jezik i književnost „Petar II Petrović Njegoš”, te mnogobrojni odbori i druga radna tijela. U sastavu biblioteke djeluju i Odsjek za dokumentaciju i arhiv.[1]
Akademija trenutno ima 38 članova u radnom sastavu (redovnih 31 i vanrednih 7) i 26 dopisnih (inostranih) članova.[2]
Predsjednici Društva, odnosno CANU, bili su:[1]
- akademik Branko Pavićević (1973—1981)
- akademik Branislav Šoškić (1981—1985)
- akademik Mirčeta Đurović (1985—1989)
- akademik Dragutin Vukotić (1989—2002)
- akademik Momir Đurović (2002—2016)
- akademik Dragan K. Vukčević (2016—)
Kritike CANU i odnos države Crne Gore prema akademiji
[uredi | uredi izvor]Kritičari CANU optužuju kao prosrpsku instituciju, prvenstveno zbog njene istorijske škole koja odstupa od dukljano-crnogorske discipline i koja Crnogorce smatra nacijom srpskog etničkog porijekla i najbliže Srbima. Kritičarima Crnogorske akademije nauka i umjetnosti smeta i to što je prethodni predsjednik CANU dr Dragutin Vukotić bio Srbin, ali i stav CANU da izrazi otpor formiranju crnogorskog jezika, ostajući pri stavu da je maternji jezik Crnogoraca srpski jezik.[3] Zbog ovih optužbi, u Crnoj Gori dolazi do podvojenosti naučne zajednice i formiranja udruženja građana pod nazivom Dukljanska akademija nauka i umjetnosti kao antiteza zvaničnoj crnogorskoj akademiji. CANU je često na udaru crnogorskih nacionalista zbog njene nezainteresovanosti za aktivnije učešće u borbi za nacionalno priznanje Crnogoraca i crnogorske suverenosti, koja je zadobijena na referendumu 2006. godine.
Sadašnjem predsjedniku CANU, dr Momiru Đuroviću, kritičari zamjeraju i to što se 2007. godine, nakon donošenja novog Ustava Crne Gore, kojim je umjesto dotad srpskog jezika za zvanični jezik Crne Gore proglašen crnogorski, sretao sa jednim od lidera prosrpske opozicije Andrijom Mandićem. Zbog ovog, Đurović je bio izložen javnom vređanju od strane nekih crnogorskih istoričara.[4]
Godine 2008. nakon odluke crnogorskih vlasti o priznanju jednostrane proglašene nezavisnosti Kosova od Srbije, CANU je oštro osudila ovaj akt vlasti, zbog čega je opet bila izložena vrijeđanju i akademija i njen predsjednik.
Zbog učestalih zahtjeva udruženja građana DANU da se država aktivira u donošenju zakona za legalizaciju njihovog djelovanja.[5] , početkom 2011. godine, crnogorske vlasti su predložile, a početkom 2012. pokušale i realizovati[6] spajanje CANU sa DANU u jedinstvenu nacionalnu akademiju. Nakon više susreta sa organima vlasti Crne Gore, predsjednik CANU dr Momir Đurović odbija svaku mogućnost takvog prijedloga, navodeći da se nigdje u svijetu nacionalna akademija ne udružuje sa jednom nevladinom organizacijom.[7]
Crnogorska akademija nauka i umjetnosti je redovni član Odbora za standardizaciju srpskog jezika.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v „O Akademiji”. CANU. Arhivirano iz originala 18. 11. 2022. g. Pristupljeno 18. 11. 2022.
- ^ „CANU - Članovi”. CANU. Arhivirano iz originala 18. 11. 2022. g. Pristupljeno 18. 11. 2022.
- ^ „Arhiva - Pobjeda Dnevni List[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 07. 10. 2011. g. Pristupljeno 30. 01. 2011. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ Andrijašević: Nisam vrijeđao predsjednika CANU
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 03. 02. 2011. g. Pristupljeno 02. 02. 2011.
- ^ http://www.nezavisne.com/novosti/ex-yu/Ukida-se-Dukljanska-akademija-nauka-i-umjetnosti-130095.html datum=27.02.2012 17:28 Srna
- ^ Arhiva - Pobjeda Dnevni List[mrtva veza]
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
