Crkva Svetog Save u Velikom Jovanovcu
| Crkva Sv. Save | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | niška |
| Posvećen | Sveti Sava |
| Lokacija | |
| Mesto | Veliki Jovanovac, Pirot |
| Država | Srbija |
| Koordinate | 43° 6′ 49.896″ N 22° 39′ 4.932″ E / 43.11386000° S; 22.65137000° I |
Crkva Svetog Save nalazi se na samom ulazu u selo Veliki Jovanovac kod Pirota. Započeta tridesetih godina 20. veka, izgradnja ovog hrama nastavljena je i završena tek u skorije vreme.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Meštani Velikog Jovanovca počeli su da grade crkvu krajem tridesetih godina 20. veka, osokoljeni podrškom i zalaganjem dr Vasilija Kostića, potonjeg episkopa najpre banjalučke, a zatim i žičke eparhije. Vasilije, koji je rođen i odrastao u Velikom Jovanovcu, vršio je u to vreme službu sekretara Svetog Sinoda, te je na taj način mnogo doprineo odluci da se započne izgradnja hrama posvećenog Svetom Savi. Temelj crkve izgrađen je 1937. godine i u narednom periodu meštani su počeli da prikupljaju sredstva za nastavak radova. Međutim, svi planovi u tom smeru prekinuti su izbijanjem Drugog svetskog rata i ulaskom bugarskih okupacionih snaga u ove krajeve. Materijal za nastavak gradnje, koji su velikim odricanjima uspeli da obezbede, stanovnici Velikog Jovanovca morali su na zahtev okupacionih snaga da prevezu u Krupac gde je poslužio podizanju zgrade uprave bugarskih vlasti.[1][2]
Nakon oslobođenja 1944. godine razmišljalo se da se na temeljima započete crkve sagradi spomen-dom u čast palih boraca Velikog Jovanovca i susednih sela, ali se kasnije od te ideje odustalo. Tako je na tom mestu decenijama ostao da stoji samo temelj započetog objekta.
Početkom novog milenijuma usledio je nagli razvoj graditeljske delatnosti na podizanju i obnovi crkava i manastira pirotskog kraja.[3] U takvim okolnostima meštani sela 2007. godine, upravo na stogodišnjicu od rođenja episkopa Vasilija, formiraju odbor za završetak gradnje hrama Sv. Save. Tokom narednih nekoliko godina privedeni su kraju svi građevinski radovi, da bi nova crkva bila osvećena u proleće 2015. godine.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Vladika Vasilije Kostić (PDF). Pirot. 2016. str. 44—48. Arhivirano iz originala 09. 12. 2016. g. Pristupljeno 22. 10. 2022.
- ^ Zdravković, Božidar (1976). Od Alačev Čivlika do Velikog Jovanovca. str. 77, 78.
- ^ Lazarević, Davor (2021). Obnova i gradnja hramova izvorske parohije Arhijerejskog namesništva pirotskog.
- ^ „Malo osvećenje hrama Svetog Save u Velikom Jovanovcu”. Eparhija niška.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Hram “Sveti Sava” - ponos Velikog Jovanovca, izvor: portal https://www.plusonline.rs/, objavljeno 10. maja 2015.