Čitalište u Kragujevcu
 | |
| Osnivanje | 16. oktobar 1846. |
|---|---|
| Zatvaranje | 1888. godine |
| Lokacija | Kragujevac Srbija |
Čitalište u Kragujevcu osnovano je 16. oktobra 1846. godine, nakon preseljenja polugimnazije iz Čačka 1845. godine. Građani Kragujevca osnovali su čitalačko društvo čiji je upravni odbor poslao molbu ministru unutrašnjih poslova koji je odobrio stvaranje čitališta.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Prva čitaonica osnovana je 24. avgusta, neposredno pre otvaranja samog Čitališta. Srpske novine u svom 83. broju pisale su o svečanom otvaranju. Već nakon 3 godine od osnivanja prestalo je sa radom, te je bilo obnovljeno na inicijativu Kragujevačkog pozorišta 1853. godine. Tokom narednih par godina napreduje i povećava se broj članova. Čitalište je sarađivalo kako sa pozorištem tako i sa Čitalištem u Beogradu koje mu je slalo knjige.[1] U okviru Čitališta praćen je rad omladinskih skupština i tada je bilo glavno sastajalište u kome su vođene debate. Upravu Čitališta činili su, između ostalih, mladi profesori Sreten Stojković i Pera Đorđević. Gospodin major Miša Anastasijević bio je počasni član i redovno je ulagao na godišnjem nivou.[2] Čitaonica prestaje sa radom 1888. godine.
Aktivnosti čitališta[uredi | uredi izvor]
Čitalište dobija salu u novopodignutoj osnovnoj školi 5. oktobra 1865. godine i time dobija priliku da aktivno bude deo kulturnih dešavanja. Davalo je besede u korist pozorišta, Pevačkog društva, Đure Jakšića, u čast Narodne skupštine i slično. Osnovano je omladinsko društvo Šumadija koje je organizovalo besede održavane u okviru Čitališta. [3]
Periodika[uredi | uredi izvor]
U periodu od 1881. godine do 1888. Čitalište je imalo 25 listova i objavilo je Protokol Kragujevačkog čitališta za period 1858-1888. Ova publikacija jedina je sačuvana društvena knjiga te vrste.[1]
Domaći listovi[uredi | uredi izvor]
- Srpske novine
- Istok
- Težak
- Hrišćanski vesnik
- Zastava
- Srpska zora
- Starmali
- Glas Crnogorca
- Školski list
- Porota
- Videlo (list)
- Srpski list
- Zdravlje
- Rodoljub
Strani listovi[uredi | uredi izvor]
- Slovo
- Kikiriki
- Obzor
- Vienac
- Celokupna Blgarija
- S.P. Vjedomosti
- Novoe vremja
- Politik
- Der efopue
- Militariše cajtung
- Ueber Land und Meer
- Literatur
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Kovijanić, Gavrilo (1986). Tragom čitališta u Srbiji (1. izd.). Beograd: Narodna knjiga.COBISS.SR 41174028
- ^ Stamatović, Desanka. „Vek i po srpskih čitališta”. Novine Beogradskog čitališta: 8—9.
- ^ Stamatović, Desanka (2011). Čitališta u Srbiji u XIX veku (2. dopunjeno izd.). Pančevo: Pančevo : Gradska biblioteka.COBISS.SR 182331660