Horreum Margi

Horeum Margi

Arheološko nalazište Horreum Margi predstavlja nepokretno kulturno dobro koje čine ostaci rimskog utvrđenog grada 4 —5. veka; srednjovekovno utvrđenje grada Ravno konstantovano u dva horizonta od 11. do 13. veka i bastiono utvrđenja izgrađenog 1737. godine po ukazu guvernera Karla Aleksandra Vitemberškog.

Na osnovu navedenih istraživanja može se zaključiti da je naselje Horreum Margi osnovano početkom 2. veka i opasano bedemima početkom 3. veka. Starija fortifikacija proširena je ka zapadu početkom 4. veka. Novo utvrđenje bilo je poligonalne osnove, dimenzija 270m (istok–zapad) h 200m (sever–jug). Grad je sa jedne strane bio zaštićen Moravom, a sa druge strane rekom Ravanicom. Grad je imao funkciju skladišta žitarica i glavna žitnica Moravskog okruga. U hunskoj najezdi iz 441–443. godine grad je srušen, ali se život nastavio na njegovim ruševinama još nekoliko godina posle tog datuma.

Arheološka istraživanja rimskog grada Horreum Margi započeta su 1861. godine, kada je Feliks Kanic video i skicirao ostatke rimskog utvrđenja u Ćupriji. Decenijama nakon toga nije bilo interesovanja za ovo arheološko nalazište, smešteno u centru savremene Ćuprije, na mestu vojne kasarne, iako se u radovima M. Valtrovića, N. Vulića i drugih pominje u kontekstu nalaza epigrafskih spomenika.

Prva sistematska iskopavanja arheološkog nalazišta Horreum Margi u krugu vojne kasarne „Miodrag Novaković Džudža“ u Ćupriji sproveo je 1962–1964. godine Vojni muzej iz Beograda, pod rukovodstvom dr D. Piletića, kustosa ovog muzeja. Tokom izgradnje objekata u okviru kasarne 1963. godine otkriven je i deo rimske nekropole, dvadeset grobova – cista od tegula, datovanih u 4. vek.

U periodu 1986–1990, Arheološki institut i Vojni muzej iz Beograda su nastavili sistematska arheološka istraživanja kasnoantičkog utvrđenja i srednjovekovnog naselja na nalazištu Horreum Margi – Ravno – Ćuprija pod rukovodstvom dr Miloja Vasića, naučnog savetnika Arheološkog instituta.

Iznad rimskog grada konstatovane su dve faze srednjovekovnog naselja: jedna iz  9–12. veka, koja se identifikuje kao Ravno, i iznad njega, druga, podignuta turska palanka i bastiono utvrđenje zvezdolike osnove – Ćuprija.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Literatura

• Mirković, Miroslava (2007). Moesia Superior: Eine Provinz an der mittleren Donau. Mainz am Rhein: Zabern. 
• Mócsy, András (2014) [1974]. Pannonia and Upper Moesia: A History of the Middle Danube Provinces of the Roman Empire. New York: Routledge. 

Spoljašnje veze

• Arheološki institut Beograd Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. jul 2020)