Plecotus austriacus
 | Ovaj članak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. Problem: unieti vikiveze. |
| Evropski sivi dugoušan | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Chordata |
| Klasa: | Mammalia |
| Red: | Chiroptera |
| Porodica: | Vespertilionidae |
| Rod: | Plecotus |
| Vrsta: | P. austriacus
|
| Binomno ime | |
| Plecotus austriacus (J.B. Fischer, 1829)
| |
| |
| Rasprostranjenje P. austriacus | |
Plecotus austriacus (evropski sivi dugoušan) je vrsta slepog miša koja pripada rodu Plecotus i familiji večernjaka (Vespertilionidae). Ova vrsta slepog miša je u mnogome slična vrsti P. auritus od koje se razlikuje primarno po boji krzna koje je bliže sivoj nego braon. Kao i ostale vrste roda Plecotus, ova vrsta ima prepoznatljivo dugačke uši (do 40 mm) koje savija ispod krila tokom hibernacije. [2] Krzno P. austriacus svetlije je na ventralnoj nego da dorzalnoj strani tela. Njuška ove vrste duža je od njuške P. auritus, a tamne dlake na licu i oko očiju ove vrste daju izgled "maske". Kandža i palac ove vrste su kratki, stopalo relativno malo i obraslo retkim dlakama, penis je pečurkastog oblika.[3]
Rasprostranjenje[uredi | uredi izvor]
Severna granica rasprostranjenja ove vrste je 53° sgš. Pokriva areal od južne Engleske, zapadno od Belorusije i Ukrajine. [3]Rasprostranjena je po Mediteranu, na Balearskim ostrvima, Sardiniji, Korzici. [4] Međutim, na severnim obalama Afričkog kontinenta, kao ni u većem delu Velike Britanije (sem krajnjeg južnog kraja ostrva) i Irske nema nalaza ove vrste. Ona ne pokriva ni jugoistočni deo Apeninskog poluostrva, Dalmaciju, Albaniju i južni deo Grčke.[3]
Hibernacijske kolonije beležene su i na 1390 m nadmorske visine, a u Španiji su beležene od nivoa mora pa sve do 1500 m nadmorske visine. [5]
Stanište i ishrana[uredi | uredi izvor]
P. austriacus se najčešće nalazi u pećinama ili građevinama koje podsećaju na pećine (tuneli, stare zgrade), pored toga može se zapaziti i u starim ptičijim gnezdima i ispod kamenja. [2]Vrsta je relativno tolerantna na hladnoću i često hibernira blizu ulaza u pećine. Pored pećina jedinke u hibernaciji nalažene su i u podrumima, rudnicima i na tavanima. Većina skloništa P. austriacus nalazi se iznad 550 m nadmorske visine, međutim u Bugarskoj je beležena i na nižim nadmorskim visinama. U Hrvatskoj, Panonskoj niziji i subpanonskim brdima P. austriacus je dominantna vrsta dugoušana. [5]
U centralnoj Evropi lovi na dolinama, njivama, pri naseljima i baštama, voćnjacima i živicama. U južnoj Evropi češće lovi iznad otvorenih i poluotvorenih staništa.[5]
Faktori ugrožavanja[uredi | uredi izvor]
Vodeći faktori ugrožavanja ove vrste su gubitak staništa kao i trovanje hemikalijama koje se koriste za tretiranje starih stabala. [3] Pored ovoga ovu vrstu ugrožava i intezivna poljoprivreda koja sa sobom donosi i povećano korišćenje pesticida. [4] Preporučene mere zaštite su monitoring populacija, poznatih skloništa i okolnih lovnih teritorija, očuvanje linearnih elemenata pejzaža (živica) između poljoprivrednih zemljišta i smanjena upotreba pesticida. [3]
Zakonska zaštita[uredi | uredi izvor]
Vrsta se nalazi na listi EUROBATS sporazuma, pored toga je u okiru Bonske konvencije smeštena u Dodatak II.[5] Po Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva ("Službeni glasnik RS", br. 5/2010, 47/2011, 32/2016 i 98/2016) ova vrsta spada u strogo zaštićene vrste (Prilog I).[6] U okviru Bernske konvencije je svrstana u Dodatak II– strogo zaštićene divlje vrste, a u okviru EU direktive o staništima i vrstama u Dodatak IV.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Gazaryan, S.; Godlevska, L. (2021). „Plecotus austriacus”. Crveni spisak ugroženih vrsta IUCN. IUCN. 2021: e.T85533333A195862345. doi:10.2305/IUCN.UK.2021-1.RLTS.T85533333A195862345.en
. Pristupljeno 18. 4. 2021.
- ^ a b Boji, Renee. „Plecotus austriacus (gray big-eared bat)”. Animal Diversity Web (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-05-21.
- ^ a b v g d Paunović, Milan, (Mammalogist). Fauna slepih miševa (Mammalia, Chiroptera) Srbije : primljeno na VI skupu Odeljenja hemijskih i bioloških nauka, održanom 15. juna 2018. godine. ISBN 978-86-7025-887-7. OCLC 1269000355.
- ^ a b „Plecotus austriacus | UNEP/EUROBATS”. www.eurobats.org. Pristupljeno 2022-05-21.
- ^ a b v g d Paunović, Milan M. "Rasprostranjenje, ekologija i centri diverziteta slepih miševa (Mammalia, Chiroptera) u Srbiji." Univerzitet u Beogradu (2016).
- ^ „Strogo zaštićene divlje vrste”. Zavod za zaštitu prirode Srbije.
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
