Đorđije Lašić
Đorđije Lašić | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 5. maj 1906. |
| Mesto rođenja | Lijeva Rijeka, Knjaževina Crna Gora |
| Datum smrti | 5. maj 1944. (38 god.) |
| Mesto smrti | Podgorica, DF Jugoslavija |
Đorđije Lašić (Lijeva Rijeka, 5. maj 1906 — Podgorica, 5. maj 1944) bio je generalštabni major Jugoslovenske kraljevske vojske. Tokom Drugog svjetskog rata, prvo je učestvovao u Trinaestojulskom ustanku kao jedan od savjetnika ustaničkih snaga, a kasnije je kao četnik sarađivao sa silama Osovine do svoje smrti 1944.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Završio je Vojnu akademiju u 52. klasi. Kasnije je završio Višu školu Vojne akademije i generalštabnu pripremu. U čin generalštabnog majora unaprijeđen je u aprilu 1940. godine. Aprila 1941. godine ratni raspored ga je zatekao na položaju načelnika štaba Dravske divizije u Sloveniji. Uspio je da izbjegne zarobljavanje u Aprilskom ratu i sklonio se na područje Lijeve Rijeke kod Podgorice.
Početkom juna 1941. godine sastao sa ostalim oficirima kraljevske jugoslovenske vojske da razgovaraju akcije protiv okupatora osovine u Crnoj Gori. Organizacija pukovnika Dragoljuba Mihailovića je još u junu pokušala da stupi u vezu sa oficirima bivše Jugoslovenske vojske. Major Žarko Todorović Valter je poslao Vojislava Lukačevića da se poveže sa Bajom Stanišićem i Đorđijem Lašićem. Međutim, u Crnoj Gori je 13. jula izbio ustanak, pa se Lukačević vratio neobavljenog posla.[1]
U pripremama za ustanak u Crnoj Gori, KPJ se povezala sa aktivnim i rezervnim oficirima bivše Jugoslovenske vojske, jer se u redovima ustanika nalazio veliki broj omladine koja nije znala da rukuje vatrenim oružjem. Tako je Lašić postao član Vojnog komiteta MK KPJ Andrijevica.[2] Kada je kvislinške albanske jedinice krenule da se koncentrišu prema oslobođenoj teritoriji, Lašić je kooptiran u Sresku vojnu komandu.[3] Lašić je često istupao protiv komunističkog vođstva ustanka. Ni samo vođstvo ustanka nije imalo iluziju u dugotrajnost saradnje sa Lašićem, ali pokušavali su da ne zaoštravaju odnose sa njim dok ustanici ne oslobode Plav i Gusinje.[4] Kada je italijanska vojska počela svoju ofanzivu na ustanike, Lašić je 4. avgusta napustio svoje mesto u creskoj komandi i pridružiio se antikomunističkoj grupi Ljuba Vuksanovića koja se protivila daljem ustanku.[5] Poslije povlačenja partizana iz Berana i Andrijevice početkom avgusta, Lašić je bio član delegacije poslate da dočeka italijansku vojsku. Već 5. septembra Lašić je u Lijevoj Rijeci održao zbor građana na kom je pozivao na obračun sa ustanicima.[6]
Lašić otišao na Ravnu goru u Srbiji da ispuni četničkog vođe Draže Mihailovića. Mihailović je postavio Lašića za komandanta četnika u Staroj Crnoj Gori, a kapetana Pavla Đurišića u Sandžaku.[7] U Lijevoj Rijeci Lašić je krajem novembra osnovao prvu četničku vojnu organizaciju u Crnoj Gori, a početkom decembra Ljevorečki batanjon, prvu četničku jedinicu u Crnoj Gori. Njegov štab se nalazio u selu Kami, svega 500 metara od italijanskog garnizona.[8] Mihailović je u svojim instrukcijama Lašiću i Đurišiću Do sredine januara 1942. te jedinice bile u oružanom sukobu sa partizanima. Lašić je teže ranjen u sukobu sa partizanima kod Mateševa.[9] Na dužnosti ga je zamenjivao kapetan Andrija Vesković.
Pojavom organizacije Baja Stanišića Lašićeva i Veskovićeva nadležnost je ograničena na Sandžak, sjeverni i sjeveroistočni dio Crne Gore. Lašić je sa Stanišićem i Đurišićem, prisustvovao konferenciji četničke omladine u Šahovićima. Poslije poraza četnika u bici na Neretvi, Mihailović je smenio Stanišića sa mjesta komandanta Golijskog sektora i postavio na to mjesto Lašića, koji od svog ranjavanja nije imao nikakvu vojničku dužnost.[10] Stanišić nije lako prihvatio svoju smjenu i zato je ušao u lični sukob sa Lašićem i Mihailovićem.[11] Lašić je dobio zadatak za zaustavi napredovanje partizana prema Crnoj Gori, ali bez uspjeha. Posle savjetovanja četnika u Podgorici 29. aprila odlučeno je da se Stanišiću vrati komanda, dok je Lašić povučen i postavljen za načelnika Đukanovićevog štaba.[12]
Nijemci su na početku operacije Švarc pristupili razoružanju četnika u Crnoj Gori i Hercegovini, ne naišavši na njihov otpor. Lašić je posjetio italijanskog komandanta zatraživši da Nijemci puste Đurišića i njegove četnike ili da ih barem predaju Italijanima, ali od toga nije bilo ništa. Poslije njemačkog interniranja Đurišićevih četnika, Lašić se kao najstariji oficir na tom terenu, stavio na čelo razbijenih četničkih grupa koje su se nalazile na Đurišićevom području. Lašić je zbog ličnih razloga bio nepoverljiv prema Đurišiću i njegovim četnicima. Grupa Đurišićevih oficira na čelu sa majorom Rudolfom Perhinekom, je zatražila od Mihailovića da im pošalje drugog komandanta, pa je on za komandanta Limsko-sandžačkih četničkih odreda postavi Vojislava Lukačevića.[13] Do sastanka Lašića i Lukačevića je došlo 12. jula u Rovcima. Njih dvojica se nisu složili u mnogim pitanjima i Lašić je smatrao Lukačevićev dolazak kao mešanje u rad na svom terenu. Poslije savezničkog iskcavanja na Siciliju, Mihailović je, predosjećajući da će doći i do iskrcavanja na Balkan, postavio Lašića za komandanta Istočnog fronta, prepuštajući mu komandu i na Lukačevićevoj teritoriji (Starom Rasu, tj. Sandžaku) kada dođe vrijeme za to. Dio četnika nije prihvatio Lašića za svog komandanta, pa su se otcijepili i priključili Lukačeviću.[14]
Zajedno sa Nijemcima učestvovao je u operaciji Bura od 27. februara do 4. marta 1944. Lašić je ubijen 5. maja 1944. godine tokom bombardovanja Podgorice od strane Saveznika.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Đorđije Lašić (prvi zdesna) sa šefom njemačke uprave za Crnu Goru pukovnikom Hajnkeom (treći zdesna) i Jakovom Jovovićem (drugi sleva)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Pajović 1977, str. 131.
- ^ Pajović 1977, str. 78–79.
- ^ Pajović 1977, str. 92.
- ^ Pajović 1977, str. 93–94.
- ^ Pajović 1977, str. 94.
- ^ Pajović 1977, str. 128.
- ^ Pajović 1977, str. 133.
- ^ Pajović 1977, str. 141.
- ^ Pajović 1977, str. 178.
- ^ Pajović 1977, str. 337.
- ^ Pajović 1977, str. 339.
- ^ Pajović 1977, str. 346.
- ^ Pajović 1977, str. 361.
- ^ Pajović 1977, str. 365.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Pajović, Radoje (1977). Kontrarevolucija u Crnoj Gori: četnički i federalistički pokret 1941—1945 (PDF). Cetinje: Obod. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 08. 2014. g. Pristupljeno 30. 07. 2016.
