Gašerbrum I

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Gašerbrum I
Gašerbrum I
Ndm. visina8080m m
Geografija
Lokacija Pakistan, Severna područja
 Kina, Kašmir
MasivHimalaji
Prvi uspon5. jul 1958.
Pit Šening, Endi Kofman[1]
Najlakši putsnežno/ledeni uspon

Gašerbrum I (takođe Hiden Pik ili K5) je planina na granici Pakistana i Kine. Jedan je od ukupno četrnaest planinskih vrhova viših od 8000 metara, i s 8080 metara nadmorske visine, jedanaesta najviša planina na svetu.

Opis[uredi | uredi izvor]

Gašerbrum I je deo masiva Gašerbrum, u lancu Karakorum, delu Himalaja. Iako se naziv masiva često prevodi kao "Blještavi zid", [2] verovatno kao aluzija na vrlo istaknuti obližnji vrh Gašerbrum IV; naziv dolazi iz reči jezika Balti "rgaša" (lepo) i "brum" (planina), tj, "lepa planina".[3] Godine 1856, za vreme Velikog trigonometrijskog pregleda Indije, T. G. Montgomery prvi je uočio lanac Karakorum na udaljenosti od oko 200 km, i Gašerbrum I, kao peti vrh u nizu, nazvao K5.[4] Godine 1892, Viljem Martin Konvej dodelio je planini alternativni naziv Hiden Pik, (srp. "skriveni vrh") radi svoje izuzetne udaljenosti.[5]

Usponi[uredi | uredi izvor]

Prvi uspešan uspon ostvarili su 5. jula 1958. Pit Šening i Endi Kofman, članovi osmoročlane američke ekspedicije predvođene Nikolasom B. Klinčom. Ostali članovi bili su Ričard K. Irvin, Tom Nevison, Tom MKormak, Bob Svift i Žil Roberts.[5]

Hronologija[uredi | uredi izvor]

Gašerbrum I 2000. godine.
  • 1934. — Velika međunarodna ekspedicija koju je organizovao švajcarac Ginter Dyrenfirt, istražuje Gašerbrum I i II. Dva penjača dosežu 6300 m.
  • 1936. — Francuska ekspedicija doseže 6900 m.
  • 1958. — Američki tim ostvaruje prvi uspešan uspon na vrhunac.
  • 1975. — Rejnold Mesner i Peter Habeler osvajaju vrh novim putem uspona (severozapadna strana) u samostalnom usponu bez podrške ekspedicije (alpin stil).[6] Jedan dan kasnije, tri Austrijanca predvođeni Hannsom Šelom osvajaju vrh po američkom putu uspona.
  • 1977. — Četvrto uspešno osvajanje postigli su Slovenci Nejc Zaplotnik i Andrej Stremfelj,[7] novim putem uspona.
  • 1980. — Francuska ekspedicija postiže peti uspešan uspon na Gašerbrum I prvi prelazak južnog grebena.
  • 1981. — Japanci obavljaju šesti uspešni uspon.
  • 1982. — G. Sturm, M. Dacher i S. Hupfauer, članovi nemačke ekspedicije osvajaju vrh novim putem preko severne strane.[8] Iste godine Francuskinja Mari-Žose Valensot postaje prva žena na vrhu te planine.[9] Njen suprug, Švajcarac Salven Saudan, izvodi prvi spust na skijama sa vrha planine iznad 8000 metara visine do baznog logora.
  • 1983. — Jerzy Kukuška i Vojcječ Kurtyka, osvajaju vrh novim putem bez pomoćnog kiseonika. Iste godine uspešni usponi timova iz Švajcarske i Španije.
  • 1984. — Rejnold Mesner i Hans Kamerlander prelaze Gašerbrum II i Gašerbrum I bez povratka u bazni logor.
  • 1985. — Samostalni uspon Benota Čamojxa.
  • 2003. — 19 ljudi osvaja vrh, 4 poginula, uključujući Mohamada Oraza.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Gasherbrum I — 11th Highest Mountain in the World[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 22. 09. 2015. g. Pristupljeno 15. 11. 2015.  Sukob URL—vikiveza (pomoć)
  2. ^ G1 History
  3. ^ climbing.about.com Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2015) Gasherbrum I: 11th Highest Mountain in the World
  4. ^ www.summitpost.org/album Eight thousand peaks in Pakistan.
  5. ^ a b „Gashabrum I Travel Guide: Vertical Explorers Expeditions, Treks & Tours[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 26. 10. 2015. g. Pristupljeno 15. 11. 2015.  Sukob URL—vikiveza (pomoć)
  6. ^ Gasherbrum I : Climbing, Hiking & Mountaineering : SummitPost
  7. ^ everestnews.com/history EverestHistory.com: Andrej Stremfelj
  8. ^ everestnews.com/history Gasherbrum I: Some background and History
  9. ^ climbing.about.com Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. septembar 2015) Fast Facts About Gasherbrum I

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Gašerbrum I na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Гашербрум_I&oldid=26847848”