Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici

Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici
Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici
	Manastir Svete Trojice
Opšte informacije
Mesto	Gornja Kamenica
Opština	Knjaževac
Država	Srbija
Vreme nastanka	15. vek.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Vlasnik	Eparhija timočka, upravnik iguman Zaharija Mitić
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture

Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici, muški je manastir u opštini Knjaževac, podignut je 1457. godine. Pripada Eparhiji timočkoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.^[1]

Starešina manastira je iguman otac Zaharija (Mitić), sa bratstvom na čelu od 2020. godine.^[2]

Položaj manastira[uredi | uredi izvor]

Manastir posvećen Svetoj Trojici se nalazi na desnoj obali Trgoviškog Timoka, na dvadeset kilometara jugozapadno od Knjaževca. Kao zadužbinar manastira se spominje despot Lazar Branković, što je uklesano na natpisu nastao kao pozni prepis uništenog fresko-natpisa, kao i godina nastajanja.

Arhitektura[uredi | uredi izvor]

Crkva je, po arhitektonskom rešenju, dugo smatrana da pripada moravskoj graditeljskoj školi, s obzirom da je njen oblik sažetog trikonhosa sa kupolom upućivao na to, ali skromo rustično zidanje i karakteristični sklop pevnica sa kupolnom partijom, ukazuju da je crkva podignuta početkom 17. veka. Fragmenti živopisa sačuvani su u kupoli i oltarskom prostoru kao i na prvobitnoj zapadnoj fasadi crkve. Tek po živopisanju dozidana je priprata, zasvedena polukalotom koja je na zapadnoj strani oslonjena na par trompi. Ostaci fresaka u priprati danas su svedeni na zone sokla i stojećih figura i svakako pripadaju umetnosti sredine 17. veka.

Konzervatorskim radovima na arhitekturi 1950, 1968. i 1970–1971. godine uklonjen je pozniji egzonarteks, čime je crkvi vraćen oblik koji je imala sredinom 17. veka.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Zavičajni muzej Knjaževac/Manastir Gornja kamenica”. Arhivirano iz originala 14. 07. 2014. g. Pristupljeno 11. 06. 2014.
^ „Predavanja o Sabornom hramu u Negotinu i manastiru Bukovo – SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA” (na jeziku: srpski). 2019-03-15. Pristupljeno 2023-09-23.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Zavičajni muzej Knjaževac/Manastir Gornja kamenica”. Arhivirano iz originala 14. 07. 2014. g. Pristupljeno 11. 06. 2014.

[2] „Predavanja o Sabornom hramu u Negotinu i manastiru Bukovo – SRPSKA PRAVOSLAVNA CRKVA” (na jeziku: srpski). 2019-03-15. Pristupljeno 2023-09-23.

[1]

[2]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Zaječarskom upravnom okrugu
Boljevac	Manastir Lapušnja Manastir Krepičevac Crkva Sv. Ilije u Boljevcu Crkva Sv. Arhangela-Lozica Stari kameni spomenik Kuća Dobrosava Petrovića Stara apsana (Muzej Timočke bune) Zgrada Stare opštine u Krivom Viru Zgrada Osnovne škole u Jablanici Osmanbegova česma
Zaječar	Zanjevačka crkva Radul begov konak Kuća u ulici Đure Salaja 20 u Zaječaru Zgrada u ulici Ljube Nešića 31 u Zaječaru Zgrada u ulici Maršala Tita br. 5a u Zaječaru Kuća u Ul. Prote Mateje 9 Zgrada Okružnog načelstva u Zaječaru Zgrada „Osnovne škole Ljuba Nešić“ Zgrada "Osnovne škole Desanka Maksimović" Spomenik streljanim žrtvama Timočke bune Manastirska celina Suvodol Manastir Grlište Zgrada Muzeja u Zaječaru Zgrada Istorijskog arhiva u Zaječaru Zgrada Skupštine opštine Zaječar Zgrada u ulici Ljube Nešića 38 u Zaječaru Građanska kuća u ulici Ljube Nešića 50 Građanska kuća u ulici Istarskoj 1 Građanska kuća u ulici Karadžićevoj 1 u Zaječaru Spomenik palim ratnicima iz Timočke krajine u ratovima 1912—1918 Timočka mlekarska zadruga kod Vražogrnca Zgrada Narodnog kupatila u Planinici Zgrada Stare kafane u Zagrađu Ruska kuća u Velikom Izvoru Stara kuća Dušana Jovanovića Vodenica Božidara Rankovića Crkva u Zaječaru, hram Presvete Bogorodice Kuća u Zaječaru u ul. Ljube Nešića br. 9 Hidroelektrana „Gamzigrad” u Gamzigradskoj Banji
Knjaževac	Manastir Svete Trojice u Gornjoj Kamenici Crkva Sv. Bogorodice u Donjoj Kamenici Crkva Svetog Đorđa u Knjaževcu Kuća na Trgu oslobođenja 41 Stara kuća Ivanke Prvulović Stara seoska kuća Gorana Živkovića Kuća Ace Stanojevića Vila poljoprivrednog kombinata „Džervin“ Dve kuće u ulici Karađorđevoj 15 Mlin u selu Debelica
Sokobanja	Soko Grad Crkva Uspenja Bogorodice u Jošanici Srednjovekovno utvrđenje Vrmdža Zgrada Skupštine opštine Sokobanja Staro banjsko kupatilo Konak kneza Miloša u Sokobanji Zgrada Stare osnovne škole u Sokobanji Crkva Preobraženja Gospodnjeg u Sokobanji Vila „Dalmacija” Kuća Ljube Didića Administrativna zgrada u Sokobanji Kuća narodnog heroja Alekse Markišića Kuća u kojoj je umro književnik Stevan Sremac Građanske kuće porodice Petković Kuća porodice Hadži-Pavlović Kuća u Ul. Ivana Vušovića 9 Vila na Putu Ozrenskih partizana 29 Uži ambijent sa česmom Ljube Didića Hajduk Veljkova česma Trebička česma - česma kneza Miloša na Trebičkom putu Kuća u ul. Alekse Markišića u Sokobanji