Nagrada Lazar Trifunović

Nagrada Lazar Trifunović ustanovljena je 1992. godine sa ciljem da podstiče i neguje kritičku misao i kritička gledišta o savremenoj likovnoj i vizuelnoj umetnosti, iskazana u pisanim formama i elektronskim medijima. Ovo jedinstveno stručno priznanje koje se dodeljuje za stvaralaštvo u jednoj kalendarskoj godini, na inicijativu Kulturnog centra Beograda osnovali su: Odeljenje za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, Narodni muzej i Muzej savremene umetnosti u Beogradu, Društvo istoričara umetnosti Srbije, Udruženje likovnih umetnika Srbije, Beogradski program RTS i Udruženje likovnih kritičara Srbije, institucije sa kojima je Lazar Trifunović imao dugogodišnju saradnju.

Nagrada se dodeljuje od 1993. godine i nosi ime Dr Lazara Trifunovića ( Beograd, 14.01.1929 – 23. 07.1983), istaknutog srpskog istoričara umetnosti, likovnog kritičara i vatrenog promotera avangardnih ideja u umetnosti, naučnika svestranog humanističkog obrazovanja, najmlađeg upravnika Narodnog muzeja u Beogradu, plodnog publiciste i harizmatičnog profesora moderne istorije umetnosti XX veka na Grupi za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu. Završivši studije istorije umetnosti 1955. godine, na matičnom fakultetu je i doktorirao 1960. sa tezom Srpsko slikarstvo 1900-1950. Kao mlad naučnik, koji je skoro ceo svoj radni vek posvetio obrazovanju mladih, utemeljio je novu naučnu disciplinu - istoriju moderne umetnosti i ustanovio istoimenu katedru, sa novom metodologijom i komparativnim studijama istorije umetnosti ali i moderne sociologije, filozofije, književnosti, matematičkih nauka.

Beskompromisni borac za istinske vrednosti u umetnosti, lucidna i sugestivna ličnost, profesor Lazar Trifunović je predavanja za svoje studente pretvarao u svečanosti duha na kojima je uz polemiku jedne i druge strane negovao dostojanstvo profesora i dostojanstvo studenata, pripremajući buduće istoričare umetnosti za odgovorno bavljenje različitim stručnim poslovima. Iz bogate bibliografije Lazara Trifunovića od preko trista publikovanih naslova: kritika, eseja, studija, knjiga, naučnih radova, prevedene stručne litrature, najzanačanije i najpopularnije su studije: Srpsko slikarstvo 1900-1950 (izd. Nolit 1973) i Slikarski pravci XX veka (Jedinstvo, Priština 1982), koja je nastala iz istoimenog serijala Školskog programa Televizije Beograd iz 1979. godine.

Administrativno sedište nagrade je adresa Kulturnog centra Beograda, gde se organizuju poslovi rada Odbora i Žirija , kao i svečanosti na kojima se svake godine tradicionalno dodeljuje nagrada 14. januara, na rođendan Lazara Trifunovića.

Dobitnici[uredi | uredi izvor]

1993. Mileta Prodanović za likovnu kritiku o izložbi Zorana Petrovića Dokazi o postojanju, objavljenu u listu Borba, Beograd, oktobra 1993. godine.

1994. Ljiljana Ćinkul za prikaze izložbi u Beogradu objavljene tokom 1994. godine.
1995. Lidija Merenik za tekst o venecijanskom bijenalu Identitet modernosti, koji je objavljen u časopisu Reč, Beograd, 1995, a u obzir je uzeta i njena celokupna godišnja kritičarska produkcija, kao i knjiga Beograd – osamdesete, Prometej, Novi Sad, 1995.
1996. Branislav Dimitrijević za tekstove objavljene u dnevnom listu Naša Borba u kojima je istakao svoj vrlo određen stav prema ličnostima i pojavama aktuelne umetnosti.
1997. Jasmina Čubrilo za likovne kritike u časopisu Reč, Beograd, 1997.
1998. Stevan Vuković za esej Lični umetnički eksperiment, objavljen u katalogu izložbe Uroša Đurića.
1999. Bojana Pejić za tekst u katalogu izložbe Posle zida – Umetnost u postkomunističkoj Evropi, Stokholm, 1998.
2000. Jovan Despotović za celokupni rad u likovnoj kritici i tekst u katalogu izložbe Na kraju, održane u Galeriji UNESCO, Pariz 1999. godine.
2001. Dragica Vukadinović za tekst Mesto u prostoru u monografiji Branibora Debeljkovića, 2000. godine.
2002. Branislava Anđelković za projekat i predgovor zbornika Uvod u vizuelne ženske teorije, 2001. godine.
2003. Svetlana Racanović za projekat i tekst u katalogu Crnogorska ljepota, 2002. godine.
2004. Darka Radosavljević za tekst i nastup, objavljen u zborniku međunarodne konferncije 45. oktobarskog salona Simbolične i lične geografije, Beograd, 2003. godine.
2005. Zoran Gavrić za stvaralački doprinos tumačenju savremene likovne umetnosti za 2005. godinu.
2006. Milanka Todić za knjigu Fotografija i propaganda, 1945-1958 kao i tekst "Nikola Vučo u zemlji andaluzijskog psa“, 2005.
2007. Maja Ćirić za tekst u katalogu izložbe 'Reset', Mrđana Bajića na Bijenalu u Veneciji, Venecija, 2006. godine.
2008. Dejan Sretenović za tekst Učini to ponovo.... Umetnost ponovnog odigravanja, Treći program Radio Beograda, Radio Beograd, Beograd, 2007. godine u okviru ciklusa ’Kriza originalnog i savremena umetnost’.
2009. Jerko Denegri za kritički tekst Simptomi srpske umetničke scene posle dvehiljadite koji je objavljen u časopisu Remont Art files, kao i za tekstove u dopunjenom izdanju knjige Jedna moguća istorija moderne umetnosti - Beograd kao internacionalna umetnička scena 1965-2006, Društvo istoričara umetnosti Srbije, Beograd, 2008. godine.
2010. Nikola Dedić za tekst 'Multikulturalnost, mediji, umetnost u državi vanrednog stanja' napisan povodom video-instalacije Cigani i psi Zorana Todorovića, objavljen u časopisu Treći program Radio Beograda, 145, I/2010, Beograd, 2010.
2011. Sava Stepanov za studiju u monografiji slikara Branka Filipovića Fila u izdanju Narodnog muzeja Crne Gore, Podgorica, 2011.
2012. Jelena Stojanović za studiju Situacionisti, omladinci i stripovi povodom 26. Memorijala „Nadežda Petrović“ u Čačku
2013. Irina Subotić za za monografiju Nandor Glid, i Milan Popadić za zbirku eseja „Čiji je Mikelanđelov David“ (Baština u svakodnevnom životu)^[1]
2014. Radonja Leposavić za razgovor sa multimedijalnim umetnikom Vladanom Radovanovićem u emisiji „Klub 2”, koja je emitovana marta 2014. godine.^[2]
2015. Danijela Purešević za autorsku emisiju Art zona „Lev Manovič: jezik novih medija” i kritike izrečene u Kulturnom dnevniku: Muzeji – Finalno odbrojavanje i Muzej savremene umetnosti – prolazno vreme.^[3]
2016. Sanja Kojić Mladenov, za monografiju Bogdanka Poznanović: Contact Art^[4]
2017. Dragana Kovačić, za knjigu 7 otkucaja. Crtež u prostoru Moderne, samizdat, i Ana Bogdanović, za studiju Nekoliko razmišljanja o pogledu predmeta u slikarstvu Marka Čelebonovića, u monografiji Marko Čelebonović, izdanje Galerija Rima

2018. Maja Stanković, za istorijskoumetničku studiju Art Is What Makes Life More Interesting Than Art (Umetnost je ono što čini život zanimljivijim od umetnosti) , objavljen u Zborniku za studije moderne umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu i teorijsku kritiku Going, Going, Gone, objavljenu na portalu Studije savremenosti
2019. Simona Ognjanović, za studijski tekst Rečnik migracija: jedno moguće tumačenje devedesetih, publikovan u katalogu izložbe Devedesete: rečnik migracija, Muzej Jugoslavije
2020. Sofija Milenković, za studiju pod nazivom Stranac u Parizu: kritička recepcija Save Šumanovića na pariskoj umetničkoj sceni od 1926. do 1928, objavljenu u naučnom časopisu Zbornik Seminara za studije moderne umetnosti Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu i Gordana Stanišić, za istorijsko-umetnički tekst O crtežima Lazara Vozarevića u monografiji Lazar Vozarević, izdanje Fonda Vujičić kolekcija (Beograd, 2020.) i stručni tekst Damjan na iskustvima Damjana u katalogu istoimene izložbe u Narodnom muzeju u Beogradu
2021. Slađana Petrović Varagić, za autorski osmišljen i kritički intoniran video serijal posvećen 58. Oktobarskom salonu, koji je objavljen i realizovan u okviru projekta Kritika na delu

2022. Miroslav Karić za tekst Studija slučaja, objavljen u istoimenom katalogu samostalne izložbe Biljane Đurđević, održane u Salonu Muzeja savremene umetnosti, od 25. marta do 23. maja 2022.^[5]^[6]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Lazar Trufunović“ Irini Subotić i Milanu Popadiću („Politika“, 15. januar 2014)
^ Nagrada „Lazar Trifunović“ uručena Radonji Leposaviću („Politika“, 14. janaur 2015)
^ „Lazar Trifunović” Danijeli Purešević („Politika“, 30. decembar 2015)
^ „Contact art, Bogdanka Poznanović :: MSUV, Novi Sad :: MSUV, Novi Sad”. old.msuv.org. Arhivirano iz originala 28. 01. 2023. g. Pristupljeno 2023-09-13.
^ K., M. A. (5. 1. 2023). „DODELjENO PRIZNANjE "LAZAR TRIFUNOVIĆ" ZA 2022. GODINU: Laureat Miroslav Karić”. Večernje novosti. Pristupljeno 5. 1. 2023.
^ „Miroslav Karić dobitnik nagrade „Lazar Trifunović””. Politika. 5. 1. 2023. Pristupljeno 5. 1. 2023.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Kulturni centar Beograda, Nagrada Lazar Trifunović
Vesna Kruljac: Lazar Trifunović / Protagonist i antagonist jedne epohe, monografija, Narodni muzej, Beograd, 2009.

[1] „Lazar Trufunović“ Irini Subotić i Milanu Popadiću („Politika“, 15. januar 2014)

[2] Nagrada „Lazar Trifunović“ uručena Radonji Leposaviću („Politika“, 14. janaur 2015)

[3] „Lazar Trifunović” Danijeli Purešević („Politika“, 30. decembar 2015)

[4] „Contact art, Bogdanka Poznanović :: MSUV, Novi Sad :: MSUV, Novi Sad”. old.msuv.org. Arhivirano iz originala 28. 01. 2023. g. Pristupljeno 2023-09-13.

[5] K., M. A. (5. 1. 2023). „DODELjENO PRIZNANjE "LAZAR TRIFUNOVIĆ" ZA 2022. GODINU: Laureat Miroslav Karić”. Večernje novosti. Pristupljeno 5. 1. 2023.

[6] „Miroslav Karić dobitnik nagrade „Lazar Trifunović””. Politika. 5. 1. 2023. Pristupljeno 5. 1. 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]