Nestorijanski raskol

Nestorijanski raskol (431) je u crkvenoj istoriji predstavljao raskol između hrišćanskih crkava Sasanidske Persije, koje su se pridružile Nestoriju, i crkava koje su odbacile njegovo učenje. Raskol je nastao iz hristološkog spora, u koji su naročito bili uključeni Kiril (Aleksandrijski patrijarh) i Nestorije (Carigradski patrijarh). Efeski sabor 431. i Halkidonski sabor 451. osudili su Nestorija i njegovo učenje, jer je isticalo potojanje radikalne razlike između Hristove ljudske i božanske prirode.

To je izazvalo raskol crkava koje su branile Nestorija i jedinstvene Hrišćanske crkve sa područja Rimskog carstva kojoj su do tada pripadale, zbog čega je Crkva Istoka, hrišćanska crkva Sasanidske Persije postala poznata kao Nestorijanska crkva, jer je stala na stranu Nestorija.

Istorija

Doktrina o Nestorijanizmu povezana je sa Nestorijem, Carigradskim patrijarhom od 428. do 431. godine. Pre nego što je izabran za patrijarh, Nestorije je bio učenik Teodora Mopsuestijski u Antiohijskoj školi. Nestorije je tvrdio da su Hristove ljudska i božanska priroda različite, pa je zbog te tvrdnje bio protiv upotrebe naslova Theotokos (grčki: "Božiji nosilac") za Devicu Mariju. Preferirao je naziv Hristotokos („nosilac Hrista“). Kiril Aleksandrijski smatrao je nauku suprotnom pravoslavnom učenju i podstakakao je prduzimanje mera protiv nje.

Na samom kraju, Nestorije i njegovo učenje osuđeni su na Prvom saboru u Efsu 431. godine što je kasnije potvrđeno na Halkedonskom saboru 451. godine.

Nakon toga, crkve usklađene sa Nestorijevim učenjem bile su okupljene oko Edeske škole i na taj način bile odvojene od ostatka jedinstvene Hrišćanske crkve. Nakon Anatemisanja u Rimskom carstvu, preselili su se u Sasanidsko carstvo, gde su ih dočekali persijski hrišćani, koji su već proglasili versku nezavisnost od Carigrada, u pokušaju da skinu sa sebe optužbe o vernosti stranoj državi.

Edeska škola preseljena je u mesopotamijski grad Nisibis. Nisibiska škola je nakon toga postala centar nestorijanstva. 484. godine, Sasanidi su pogubili pro-vizantijskog katolikosa Babovaija i omogućili nestorijanskom episkopu u Nisibis-u, Barsaumu, da poveća svoj uticaj na episkope u regionu. To je i faktički prekinulo veze između persijskog hrišćanstva i Rimskog carstva.

Nakon toga, nestorijanizam se naširoko proširio kroz Aziju, ostvarivši prisustvo u Indiji, centralnoj Aziji, mongolskim teritorijama i Kini. Srednjovekovni nestorijanski pokret nako ovoga opstaje u Asirskoj crkvi Istoka, najviše na području Iraka, Sirije i Irana.

Literatura

• O'Leary, De Lacy (2002). „Nestorian Schism”. The Syriac Church and Fathers. Gorgias Press. str. 88. ISBN 978-1-931956-05-5.