Sabor u Srbu
.jpg)
Sabor u Srbu je bio narodni sabor, odnosno politički skup Srba u Hrvatskoj, koji je održan 25. jula 1990. godine u Srbu (Opština Gračac). Sabor je okupio brojne predstavnike srpskog političkog, privrednog, kulturnog i crkvenog života sa područja tadašnje jugoslovenske federalne jedinice Hrvatske. Na saboru je usvojena Deklaracija o suverenosti i autonomiji srpskog naroda u kojoj su iskazani stavovi okupljenih srpskih političkih i narodnih prvaka o suverenitetu, autonomiji i konstitutivnosti Srba u Hrvatskoj i očuvanju Jugoslavije kao zajedničke države. Radi ostvarivanja tih ciljeva, formirana su i dva posebna politička tela: Srpski sabor (predstavničko telo) i Srpsko nacionalno vijeće (izvršno telo).[1][2]
U kontekstu tadašnjih političkih prilika, sabor u Srbu je bio sazvan kao odgovor na sve izraženiju secesionističku politiku novih hrvatskih vlasti u odnosu na Jugoslaviju. Ta politika je došla do punog izražaja nakon pobede Hrvatske demokratske zajednice na prvim višestranačkim izborima u Hrvatskoj, održanim u proleće 1990. godine. Kada je novouspostavljeni režim Franje Tuđmana najavio sprovođenje ustavne reforme koja je sadržala i elemente secesionističke politike u odnosu na Jugoslaviju, predstavnici srpskog naroda su pokrenuli inicijativu za šire političko organizovanje Srba u Hrvatskoj. Tu inicijativu su predvodili čelnici Srpske demokratske stranke u Hrvatskoj, čiji je predsednik bio Jovan Rašković. Sabor je zakazan upravo za 25. jul zbog toga što su hrvatske vlasti odlučile da toga dana bude izvršeno proglašenje spornih amandmana na Ustav Republike Hrvatske, što je i učinjeno na zasedanju Sabora Republike Hrvatske u Zagrebu, ali bez prisustva većine srpskih zastupnika, koji su toga dana učestvovali u radu sabora u Srbu.[3][4]
Nedugo po održavanju sabora u Srbu, novoizabrano Srpsko nacionalno vijeće je 31. jula donelo odluku o organizovanju referenduma o autonomiji Srba u Hrvatskoj.[5]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Ustanak u Srbu
- SAO Krajina
- Referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj
- Referendum o statusu SAO Krajine
- Referendum o nezavisnosti Hrvatske
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Dušan Zelenbaba na saboru -
Milić od Mačve na saboru
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Dakić 2002.
- ^ Rupić 2007, str. 39-44.
- ^ Dakić 1994.
- ^ Radišić 2002.
- ^ Rupić 2007, str. 47-56.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dakić, Mile (1994). Srpska Krajina: Istorijski temelji i nastanak. Knin: Iskra.
- Dakić, Mile S. (2002). Krajina kroz vijekove: Iz istorije političkih nacionalnih vjerskih i ljudskih prava srpskog naroda u Hrvatskoj. Beograd: Vedes.
- Petrović, Ilija (1994). Srpsko nacionalno vijeće Slavonije, Baranje i Zapadnog Srema. Novi Sad: Cvetnik.
- Radišić, Dragan (2002). Hronologija događaja na prostoru prethodne Jugoslavije 1990-1995. Banja Luka: Glas srpski.
- Rupić, Mate, ur. (2007). Republika Hrvatska i Domovinski rat 1990.-1995. Dokumenti. 2. Zagreb: Hrvatski memorijalno-dokumentacijski centar Domovinskog rata.