Srednjovekovni spomenici na Kosovu

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Srednjovekovni spomenici na Kosovu
U smeru kazaljke na satu, počevši od gore levo: crkva manastira Pećka patrijaršija, Bogorodica Ljeviška, crkva manastira Visoki Dečani, prozor na crkvi manastira Visoki Dečani, crkva manastira Gračanica, freska Hrista iz Bogorodice Ljeviške
Svetska baština Uneska
Zvanično imeSrednjovekovni spomenici na Kosovu
Medieval Monuments in Kosovo
MestoKosovo i Metohija, Srbija Uredi na Vikipodacima
Koordinate42° 39′ 40″ S; 20° 15′ 56″ I / 42.6611° S; 20.2656° I / 42.6611; 20.2656
Površina288 ha (31.000.000 sq ft)
Uključuje
Kriterijumkulturna: ii, iii, iv
Referenca724.
Upis2004. (28. sednica)
Dodatni upis2006.
Ugroženost2006–

Srednjovekovni spomenici na Kosovu (engl. Medieval Monuments in Kosovo) predstavljaju Uneskov subjekat na listi Svetske baštine koji se nalazi u Srbiji, odnosno na Kosovu i Metohiji. Sastoji se od četiri crkve i manastira Srpske pravoslavne crkve: manastira Visoki Dečani, manastira Pećka patrijaršija, crkve Bogorodica Ljeviška i manastira Gračanica.

Godine 2004. Unesko je na listu Svetske baštine upisao Visoke Dečane, da bi dve godine kasnije tu uvrstio i ostala tri manastira. Svi oni se na listi nalaze pod imenom Srednjovekovni spomenici na Kosovu (engl. Medieval Monuments in Kosovo), a od 2006. deo su spiska ugroženih mesta Svetske baštine.[1]

Kontroverze[uredi | uredi izvor]

U toku je kontroverza oko nastojanja Republike Kosovo[a] da se pridruži Unesku, što bi rezultiralo time da se ovi lokaliteti nađu na listi Kosova, a ne Srbije.[2] Nakon 1999. sve četiri svetinje su se našle na udaru albanskih ekstremista i bivših pripadnika terorističke Oslobodilačke vojske Kosova (OVK) nakon rata na Kosovu i Metohiji i dolaska snaga KFOR-a, posebno tokom martovskog pogroma 2004, kada je Bogorodica Ljeviška teško oštećena.[3][4][5][6] U oktobru 2015. Izvršni odbor Uneska prihvatio je zahtev Kosova za članstvo. Zahtev za članstvo je izglasan na Generalnoj konferenciji Uneska u novembru 2015.[7]

Unesko nije prihvatio članstvo Kosova, a predlog nije uspeo da dobije dvotrećinsku većinu na Generalnoj konferenciji u Parizu 9. novembra 2015.[8][9] Jedan od primarnih razloga za odbijanje zahteva Albanaca bio je martovski pogrom 2004,[10][11][12] kada je mnoštvo pravoslavnih svetinja oskrnavljeno, oštećeno ili uništeno,[13][14] uključujući i Bogorodicu Ljevišku koja je deo Svetske baštine.[15][16] Bogorodica Ljeviška je i danas stalna meta pljačkaša.[17]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Todorović, Miloš (2022). „Upotreba nasleđau spoljnoj politici Republike Srbije:kratak pregled dosadašnje praksei saveti za dalji razvoj”. Napredak. 3 (1): 87. doi:10.5937/napredak3-36644. Pristupljeno 6. 9. 2023. 
  2. ^ „Controversy Rages Over Kosovo's UNESCO Membership”, Radio Free Europe, 22. 10. 2015 
  3. ^ „Safeguarding of Cultural Heritage in Kosovo”. UNESCO. 2005. 
  4. ^ „Protection and Preservation of Cultural Heritage in Kosovo” (PDF). UNESCO. 2005. str. 7, 8. 
  5. ^ „The Violence: Ethnic Albanian Attacks on Serbs and Roma”. Human Rights Watch. jul 2004. 
  6. ^ „Reconstruction Implementation Commission for Serbian Orthodox Religious Sites in Kosovo”. Council of Europe. 2005. 
  7. ^ „Kosovo Moves Closer To UNESCO Membership”. 
  8. ^ „UNESCO General Conference rejects membership for Kosovo”. 
  9. ^ „UNESCO Rejects Membership for Kosovo in Victory for Serbia - The New York Times”. www.nytimes.com. Arhivirano iz originala 2015-11-10. g. 
  10. ^ „FM: Albania files request for Kosovo's UNESCO admission”. 
  11. ^ „Albania Applied for Kosovo's Admission to UNESCO - Independent.mk”. Arhivirano iz originala 2017-05-29. g. Pristupljeno 2015-11-09. 
  12. ^ „Kosovo hopes to join UNESCO; vows to protect Serb heritage - Business Insider”. www.businessinsider.com. Arhivirano iz originala 2015-12-22. g. 
  13. ^ RIC, RECONSTRUCTION IMPLEMENTATION COMMISSION FOR ORTHODOX RELIGIOUS SITES IN KOSOVO ACTIVITY REPORT
  14. ^ „Six years since March violence in Kosovo”. B92. 17. 3. 2010. Pristupljeno 7. 9. 2015. 
  15. ^ For details and photos see here: http://www.spc.rs/eng/prizren_our_lady_ljevis_xiv_century_burnt_inside_photo_2232004 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. decembar 2013)
  16. ^ „Eighth anniversary of violence against KiM Serbs”. OrthoChristian.Com. Pristupljeno 2022-09-30. 
  17. ^ See the link: „News | Orthodoxy Cognate PAGE – International Orthodox Christian News”. Arhivirano iz originala 2015-12-23. g. Pristupljeno 2015-11-09. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Средњовековни_споменици_на_Косову&oldid=27506443”