Tirint

Tirint Τίρυνθα
Svetska baština Uneska
Zvanično ime	Arheološka nalazišta u Tirintu i Mikeni
Mesto	, , Tiryntha, Grčka
Koordinate	37° 35′ 58″ S; 22° 47′ 59″ I
Kriterijum	Kulturno dobro: i, ii, iii, iv, vii
Upis	1999. (23. sednica)
Veb-sajt	http://whc.unesco.org/en/list/941

Tirint (starogrčki jezik: Τίρυνς, Tiryns) je grčki arheološki lokalitet na Peloponezu, okrug Argolida, u blizini grada Naupliona. Grad se protezao na krečnjačkoj litici visokoj 30 m, dugoj 300 i širokoj 40-100 m, u blizini morske obale koja je sada stotinama metara daleko. Polovinom drugog milenijuma pre Hrista, Tirint je postao jedno od glavnih središta Mikenske kulture.

Galerija dvorca

Istorija

Lokalitet je bio naseljen od neolita, ali je u bronzanom dobu, oko 3 milenijuma p. n. e. postalo važno kulturno središte. Prema grčkom mitu, Tirint je osnovao mitski kralj Pret (Proetus), a njegov unuk, grčki heroj Persej, je vladao gradom. Takođe je ovde Herakle služio kralja Euristeja izvršivši njegovih dvanaest zadataka.

Tokom kasnoheladske faze (Mikenska kultura), oko 1.600-1050. p. n. e., uz gradove Mikena, Teba, Pylos i Knosos, Tirint je bio jedan od najvažnijih središta Kritsko-Mikenske kulture.

Tokom geometrijskog perioda (1050—700. p. n. e.) u gradu je ostalo tek nekoliko kuća u donjem dvorcu, što se nastavilio do arhajskog razdoblja. U arhajskom dobu su se poštovali grčki bogovi Zevs i Atina, a naselje je nastavilo preživljavati sve do helenizma, tokom rimske okupacije i vizantije, do 14. veka. Herodot je u 5. veku p. n. e. spomenuo kako je Tirint učestvovao u bici za Plateju (480. p. n. e.) sa 400 kopljanika (hopliti) .

Između 1876. do 1885. godine, nemački amater arheolog i veliki istraživač, Hajnrih Šliman, je izvršio prva iskopavanja. Na najvišoj steni je pronašao mikensku palatu. Kasnije su arheolozi Viljiem Dorpfeld, Kurt Miler i Georg Karo, od 1905—1929. godine nastavivši iskopavanja otkrili grad velike važnosti u praistorijskoj Grčkoj. Od 1976, lokalitet detaljno istražuju nemački arheolozi, od 1986. pod vodstvom Nemačkog arheološkog instituta i Klausa Kiliana iz univerziteta u Hajdelbergu.

Odlike

Vožnja dvokolicom, freska iz megarona u Tirintu, oko 1200. p. n. e.

Plan citadele u Tirintu

Dugaljasta naseobina na prirodnoj strmoj litici iz ranog bronzanog doba (rana helenska kultura) je podeljena na tri dela: gornja tvrđava, središnja palata i zidine sa rovovima. One potiču iz oko 2.500-2000. p. n. e. i jedne su od najstarijih na svetu. Ispod se nalazio donji grad koji se protezao sve do okolnih brda.

Važnost grada se ogleda u veličini i sjaju gornjeg grada, tj. dvorca, koji je imao freskama oslikane zidove megarona sa sjajnim skulpturalnim ukrasima i kiklopskim zidinama. Kraljevski megaron je imao četiri snažna visoka drvena stuba, a tri od četiri zida su bili uklopljeni u grčki hram boginje Here. Kamenje zidina bilo je do 3 m visoko i metar debelo, spojeno malterom u tri navrata: najpre oko gornje tvrđave (oko 14. veka p. n. e.), oko srednjeg dvorca (oko 13. veka p. n. e.) i na kraju oko celog grada oko 1200. p. n. e. Uprkos ovim neosvojivim zidinama, Tirint je spaljen u 12. veku p. n. e., nakon katastrofalnog zemljotresa koji je uništio celu Argolidu. Celi grad je nakon toga delimično obnovljen, a donji grad se nastavio širiti i razvijati, za razliku od drugih središta mikenske kulture koji su nakon ove katastrofe propali.

Vidi još

• Mikenska Grčka
• Istorija Grčke
• Umetnost stare Grčke

Spoljašnje veze

• Grčko ministarstvo kulture: Tirynt Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. avgust 2016)
• Mikensk akropolj u Tirintu