Đorđe Perić
| Đorđe Perić | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Đorđe Perić | |||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||
| Datum rođenja | 1897. | ||||||||||
| Mesto rođenja | Kistanje kod Knina, Austrougarska | ||||||||||
| Mesto smrti | Beč, Austrija | ||||||||||
| Profesija | Novinar | ||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||
| Politička stranka | Jugoslovenski narodni pokret Zbor | ||||||||||
| |||||||||||
Đorđe Perić (Kistanje kod Knina, 1897 – Beč, posle 1950[1]) bio je srpski novinar i političar, član Jugoslovenske akcije i Zbora u predratnom periodu. Tokom Drugog svetskog rata bio je šef Odeljenja za propagandu pri Predsedništvu Vlade narodnog spasa Milana Nedića.
Biografija[uredi | uredi izvor]
U periodu od 1925. do 1927. bio je jedan od vlasnika časopisa Politički glasnik, blizak dvorskim krugovima, zagovarajući ideje o rušenju parlamentarizma i zavođenju diktature.[2] Nakon špijunske afere i reorganizacije Telegrafske agencije Avala 1927. godine, Đorđe Perić postavljen je za njenog novog direktora.
Početkom tridesetih godina bio je istaknuti član Jugoslovenske akcije, a potom se isticao i velikom aktivnošću u Ljotićevom pokretu Zbor, u kojem je bio šef odseka za štampu. Bio je prepoznat kao germanofil i uspostavljao je veze sa raznim nemačkim ličnostima.
Tokom 1936. godine postao je jedan od vlasnika nedeljnog informativnog časopisa Politička smotra.[3] Pred izbore 1938. godine napustio je Zbor i prišao Milanu Stojadinoviću. Ubrzo se ponovo našao na čelu državne novinske agencije Avala.[4]
Tokom 1940, po narudžbi Nemaca, bio je jedan od organizatora javnog obračuna sa masonima u beogradskim novinama. U tim člancima masoni su optuživani da odlučuju o drugim narodima u interesu međunarodnog kapitala, da njihova individualistička ideologija ugrožava porodicu kao osnovu društva, da demokratija uništava evropsku kulturu itd.[5]
Delovanje tokom Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]
Đorđe Perić najpre je imenovan za zamenika komesara za prosvetu u Komesarskoj upravi Milana Aćimovića.[6] Po odobrenju ministra spoljnih poslova Fon Ribentropa, njegov specijalni izaslanik u Beogradu Feliks Bencler oformio je komisiju za ispitivanje političke pozadine martovskog puča u maju 1941. Na čelo ove komisije postavljena su dvojica istaknutih germanofila i doslednih kolaboracionista: Tanasije Tasa Dinić (kao predsednik komisije) i Đorđe Perić.[7] Perić je bio i šef propagande radnog komiteta obrazovanog radi pripremanja antimasonske izložbe otvorene u jesen 1941.[3]
Jedan je od potpisnika Apela srpskom narodu.
Od avgusta 1941. godine rukovodio je Odeljenjem za propagandu pri Predsedništvu Vlade narodnog spasa Milana Nedića. Pored angažmana na otvaranju antimasonske izložbe, tokom 1942. bio je glavni protagonista i organizator antikomunističke izložbe na čijem otvaranju je govorio o komunizmu kao bolesti koja je zahvatila srpski narod poslednje dve decenije.[5] U svom članku Sovjetski prsti u našoj narodnoj propasti objavljenom u Srpskom narodu aprila 1943. godine, tvrdio je da je u organizaciju martovskog puča u Beogradu 27. marta 1941. bio upleten i Sovjetski Savez.[8]
U saradnji sa vladom Kraljevine Jugoslavije u egzilu, snage Dragoljuba Mihailovića uvrstile su u jednom trenutku Đorđa Perića na listu od 75 imena za stavljanje pod slovo „Z”, koja je bila oglašavana preko radio Londona.[a]
Oktobra 1944. godine pobegao je u Beč gde je i umro. U odsustvu mu je izrečena presuda kao ratnom zločincu.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Premda se slovo „Z” obično tumači kao skraćenica od reči „zaklati”, bivši predsednik Jugoslovenske vlade u egzilu, Slobodan Jovanović tvrdio je u pismu upućenom listu Tajms 1946. godine da je „Z” početno slovo reči „zastrašiti”, te da je na taj način obeleženim licima stavljano do znanja da se za njihova nedela zna i izvan zemlje i da će ih posle rata sustići kazna.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Simić, Bojan (2017). „Razgovori generala Milana Nedića i Dimitrija Ljotića sa predstavnicima italijanskog poslanstva u Beogradu tokom proleća 1942.”. Tokovi istorije: 212.
- ^ NOR i revolucija u Srbiji, 1941-1945: naučni skup posvećen 30-godišnjici ustanka, održan na Zlatiboru 25-26 septembra 1971. Institut za istoriju radničkog pokreta Srbije. 1972. str. 204.
- ^ a b Godišnjak grada Beograda, Knjiga 18. Muzej grada Beograda. 1971. str. 88.
- ^ Jovanović, Dragoljub (2005). Ljudi, ljudi: medaljoni 94 političkih, javnih, naučnih i drugih savremenika. str. 221.
- ^ a b Vasiljević, Maja (2019). U mreži disciplinarnih i regulacionih mehanizama: muzičari u Beogradu 1941−1944; doktorska disertacija. Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet. str. 83—85.
- ^ Božović, Branislav (1998). Beograd pod komesarskom upravom 1941 godine. str. 81.
- ^ Stojanović, Aleksandar; Bajagić, Dušan (2014). „Kolaboracija u okupiranoj Evropi 1939–1945. Komparativna analiza francuskog, grčkog i srpskog iskustva”. Istorija i geografija: susreti i prožimanja: 72, 73.
- ^ „Sovjetski prsti u našoj narodnoj propasti”. Srpski narod: 3. 10. april 1943.