Južna Šetlandska ostrva

Južna Šetlandska ostrva su grupa antarktičkih ostrva, koja leže oko 120 km severoistočno od Antarktičkog poluostrva. Prema Antarktičkoj povelji iz 1959, suverenitet Južnih Šetlandskih ostrva ne priznaju niti osporavaju potpisnici sporazuma i one su slobodni da ih koriste u bilo koje svrhe osim vojnih.

Međutim, neke zemlje ipak iskazuju svoje pretenzije prema istim:

Ujedinjeno Kraljevstvo od 1908, a od 1962, ostrva su deo Britanske Antarktičke teritorije;
Čile (od 1940), kao deo Čileanske antarktičke pokrajine;
Argentina (od 1943), kao deo Argentinskog Antarktika, tj.(provincija Ognjena Zemlja).

Nekoliko država drži istraživačke stanice na Južnim Šetlandskim ostrvima. Većina njih se nalazi na Ostrvu kralja Džordža, gde se nalazi i aerodrom u čileanskoj bazi Edvardo Frej.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Tačka Vilijams, otkrivena 19. februara 1819.

Holandđanin Dirk Geric 1599. ili Španac Gabrijel de Kastilja 1603. putovali su južnim delom Drejkovog prolaza u oblasti Južnih Šetlandskih ostrva i obojica su tvrdila da su videla kopno na 64 JGŠ. Godine 1818. Huan Pedro de Aguie je dobio dozvolu od vlasti u Buenos Ajresu da uspostavi bazu za lov na foke na nekim nenaseljenim ostrvima blizu Južnog pola.^[1]

Kapetan Vilijam Smit je na trgovačkom brodu „Vilijams“ 19. februara 1819. ugledao Tačku Vilijams, severoistočni deo Ostrva Livingston, dok je plovio ka Valparaizu. Smit je ponovo posetio Južna Šetlandska ostrva i iskrcao se na Ostrvu Kralja Džordža 16. oktobra 1819. i zaposeo ih u ime Velike Britanije.