Aerobiologija
.jpg)
Aerobiologija je jedna od bioloških nauka koja se bavi proučavanjem biološkog porekla čestica u vazduhu, njihovim transportom i međudelovanjem. Aerobiološka istraživanja imaju značaj u medicini, poljoprivredi, šumarstvu, klimatologiji i forenzici.
Oblast proučavanja[uredi | uredi izvor]
Aerobiologija kao oblast biologije, interdisciplinarna je nauka koja proučava čestice biološkog porekla prisutne u atmosferi, principe transporta, osobađanja, depozicije i njihov uticaj u ekosistemu.
Raznolikost i sastav paolenskog spektra odraz je flore i vegetacije određenog područja. Prema brojnim aerobiološkim studijama, pojedini tipovi polena pokazuju karakterističan ritam pojavljivanja tokom dana, koji je u direktnoj vezi sa ekologijom i osobinama polena neke biljne vrste i mikroklimatskim faktorima područja. Praćenje polena u vazduhu omogućava identifikaciju tipova polena koji uzrokuju preostljivost na polen na određenom geografskom području.
Najčešći predmet proučavanja aerobiologije su polen i spore, čestice koje imaju izuzetno veliku ulogu u pojavi inhalatornih alergija.[1]
Aerobiologija u alergologiji[uredi | uredi izvor]
Kako aerobiološki uslovi područja na kome žive pacijenti bitno utiču na lečenje lekarima (alergolozima), pri praćenju bolesti i određivanju terapije, izuzetno je važno saznanja ove naučne grane.
Zato je predviđanje i prognoza koncentracija alergogenih čestica glavna oblast istraživanja aerobiologije koja ima veliki značaj u alergologija, jer predstavlja veliku pomoć lekarima u terapiji a bolesnicima u prevenciji i lečenju.
Cilj aerobioloških istraživanja[uredi | uredi izvor]
Aerobioloških istraživanja imaju za cilj da utvrde koncentracije alergološko značajnih čestica u vazduhu, i na osnovu dobijenih podataka, i određenih meteoroloških parametara prognoziraju njihovu pojavu u vazduhu.
Metode uzorkovanja u aerobiologiji[uredi | uredi izvor]
U istoriji aerobiologije, za uzorkovanje polena i spora koristile su se razničiti oblici i različite metode uzorkovanja, tako da su se osnovne metoda uzorkovanja alergogenih čestica (polena i spora) menjale tokom istorije od gravimetrijske do danas savremene volumetrijske metode, mada su analitičke metode koje se zasnivaju na morfologiji polena u suštini do danas ostale iste.
Haid je prvi 1972. godine sumirao karakteristike koje mora imati uzorkivač alergogenih čestica.[2]
- Jednostavnost konstrukcije
- Jednostavnost rukovanja
- Nezavisnost o izvoru energije za napajanje
- Efikasnost uzorkovanja
- Nezavisnost od brzini vetra
- Uzorkovanje svih čestica u vazduhu raspona veličine od 3-50 Pm
- Mogućnost dobijanja volumetrijskog rezultata
- Mogućnost dugotrajnog kontinuiranog uzorkovanja.
Aerobiološke metode koje se do danas primenjuju, u načelu, koriste dve osnovne tehnike uzorkovanja gravimetrijsku i volumetrijsku metodu.[3]
Volumetrijska metoda[uredi | uredi izvor]
Volumetrijska metoda je danas jedina priznata metoda u aerobiologiji i koristi se prema preporuci EAACI (European Academy of Allergy and Clinical Immunology) pododbora „Aerobiology and Environmental Aspects of Inhalant Allergens“.
Uzorkovanje se vrši volumetrijskim sakupljačem spora i polena sa ugrađenom vakuum pumpom protoka 10 l/min. Uređaj je prilagođen za prikupljanje čestica iz vazduha poput spora ili polenskih zrnaca. Postavlja se približno 15 m iznad tla, udaljen od visokih zgrada ili drugih prepreka.[4]
Očitavanje se vrši brojanjem polenskih zrnaca pod mikroskopom na povećanju od 400 puta. Obradom dobijenih podataka utvrđuje se ukupna dnevna koncentracija i period dana u kome je koncentracija polemskih zrnaca bila najveća.
Gravimetrijska metoda[uredi | uredi izvor]
Ovo je najjednostavnija metoda koja se zasniva na principu taloženja čestica na horizontalnu površinu namazanu nekim adhezivnim sredstvom. Obično je to predmetno stakalce postavljeno u kućište uzorkivača.
- Nedostaci
Ovakav tip uzorkovanja ima više nedostataka:
- Prvi u prirodnom okruženju većina čestica ne istaložis e u uzorkivaču zbog horizontalnih vazdušnih strujanja koja transportuju čestice.
- Drugi, iz ovakvog uzorkovanja nije poznat volumen vazduha, pa je nemoguće izračunati koncentraciju čestica, koja se izražava brojem čestica u kubnom metru vazduha.
- Treći, uzorak polena ili spora nije reprezentativan, jer je u uzorku najzastupljeniji polen lokalnih biljaka koje se nalaze u blizini uzorkivača.[5][6]
Ova metoda uzorkovanja zbog brojnih nedostataka u aerobiologiji više se ne koristi.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Isard SA and Gage SH. Flow of Life in the Atmosphere : an Airscape Approach to Understanding Invasive Organisms. Michigan State University Press, East Lansing, Michigan, USA 2001.
- ^ Hyde HA. Atmospheric pollen and spores in relation to allergy. Clinn Allergy 1972;2:153-179.
- ^ Durham OC. The volumetric incidence of atmospheric aller gens IV. A proposed standard method of gravity sampling, counting and volumetric interpolation of results. J Allergy 1946;17:79-86.
- ^ Hirst JM. An automatic volumetric spore trap. Ann Appl Biol 1952;39:257-265.
- ^ Durham OC. The volumetric incidence of atmospheric allergens IV. A proposed standard method of gravity sampling, counting and volumetric interpolation of results. J Allergy 1946;17:79-86.
- ^ Ogden EC and Raynor GS. Field evaluation of ragweed pollen samplers. J Allergy 1960;31:307-316.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- International Society of Aerobiology Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. maj 2011)
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
