Alergija na pšenicu
| Alergija na pšenicu | |
|---|---|
 | |
| Pšenica iako je značajan faktor ishrane može biti uzrok teške alerije | |
| Specijalnosti | imunologija |
Alergija na pšenicu jedan je od tri klinička entiteta vezana za ingestiju glutena iz pšenice, raži i ječma, u koje spadaju još celijačna bolest i necelijačna senzitivnost na gluten.[1] Međutim alergiju na pšenicu ne treba mešati s celijačnom bolesti iako je alergija na pšenicu, odnosno brašno, takođe prisutna kod nekih pacijenata sa celijačnom bolesti. To je bolest koja spada u alergije na hranu koju izaziva uneseni alergen, u ovom slučaju gluten iz pšenice, odnosno brašna.
Simptomi alergije na pšenicu se munjevito razvijaju i vrlo su opasni: urtikarija ili koprivnjača, angioedem, atopijski dermatitis, astma ili druge tegobe od strane disajnih puteva, digestivne smetnje i anafilaksija.
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Gluten predstavlja belančevine iz grupe prolamina prisutne u endospermu pšenice, raži i ječma. Gluten u pšeničnom brašnu čine glijadin (45%) i glutenin (45%). Pored toga, u pšeničnom brašnu se pored glutena nalaze i drugi proteini, kao što su albumini, globulini, beta-amilaza, alfa-amilaza, tripsin inhibitor, lipidni transfer protein i puroindolini.[1][2]
Nasuprot celijačnoj bolesti, alergije na pšenicu je IgE posredovana reakcija nerastvornog glijadina, posebno omega 5 glijadina, koji spada u najveći alergen koji učestvuje u nastanku pšenicom uzrokovane teške anafilakse i astme pekara. Mešutim pacijenti sa alergijom na pšenicu najčešće nisu alergični na druge prolamine koje sadrže žita kao što su raž, ječam i ovas i njihova dijeta je manje restriktivna u odnosu na celijačnu bolest.[1]
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
Alergija na pšenicu se razvija obično tokom ranog perioda života novorođenčeta, vrlo retko u starije dece i adolescenata. Većina dece pri tome uz alergiju na pšenicu ima i druge oblike alergije na hranu.[3]
Kod dece sa predominantno gastrointestinalnim manifestacijama tolerancija na žito se razvije u 75% slučajeva u adolescenciji. Napredak u toleranciji AP u dece je signifikantno bolji u odnosu na kikiriki i koštunjičavo voće (oko 10%).[2]
Nema dokaza o potrebi eliminacija iz ishrane drugih izvora glutena, (raž, ječam) kod ovih pacijenata.
Nedavna analiza sa ciljem utvrđivanja prevalence alergije na pšenicu sprovedean u Evropi pokazala je da je incdenca za sve uzraste kod alergije na pšenicu 3,6% (3 — 4,2%).[4]
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Simtomi alergijske reakcije na pšenicu razvijaju se nakon nekoliko minuta ili sati posle oralnog unosa glutena i tipično za IgE posredovanu reakciju podrazumevaju:
- otok i svrab usana, nosa, očiju i grla,
- osip na koži,
- poremećaj vida,
- ponekad i životno ugrožavajuću anafilaksu.[5]
Gastrointstinalne manifestacija alergije na pšenicu mogu biti slične sa celijačnom bolešću ali alergija na pšenicu ne izaziva permanentno oštećenje creva.
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Senzibilizacija na protein žita se može meriti IgE specifičnim antitelima i kožnim probama.
- Kožni test SPT
U kožnom testu (skin prick test (SPT), alergen se plasira na kožu. Reakcija okolnog crvenila je merilo osetljivosti. Varijabilnost u rezultatima testa nastaje zbog nedostatka standardizacije testa. Glavni problem kožnog testa (SPT) je nespecifičnost neobrađenog ekstrakta pšenice koji se koristi kao alergen tako da mnoga deca sa ekcemom imaju pozitivan test ali nisu nikada pokazala reakciju posle konzumiranja pšenice.[2]
Upotreba mnogo specifičnijih komponenti žita kao što su alfa amilaza inhibitor ili visokomolekularni gluteini se ispituju do konačne preporuke u kliničkoj praksi. Zato što i SPT i test IgE specifičnih antitela imaju malu specifičnost i senzitivnost potvrda dijagnoze zahteva oralnu provokaciju.
Duplo slepa placebom kontrolisana proba je najmerodavnija za potvrdu potencijalne alergijske reakcije na hranu. U kliničkoj praksi, povlačenje simptoma kao odgovor na dijetu bez pšenice obično vodi ka potvrdi suspektne dijagnoze alergije na pšenicu.
Odluku o dijagnostičkim provokacijama treba doneti u skladu sa ozbiljnošću ispoljavanja simptoma, atestiranj treba uraditi pod nadzorom u zdravstvenoj ustanovi.
| NCGS | Celijakija | Alregiju na pšenicu | |
|---|---|---|---|
| Vreme ispoljavanja simptoma nakon unosa glutena |
Sati — dani | Dani — nedelje | Minuti — sati |
| Patogeneza | Urođena imunost | Autoimunost/stečena imunost | Alergijski imunski odgovor |
| HLA —DQ2/DQ8 genotip | 50% | Da | Ne |
| Autoantitela | 50% AGA IgG | DEA (TTG. EMA, DGP) | Ne |
| Enteropatija | Minimalna | Da | Minimalna |
| Simptomi | Intestinalni i ekstraintestinalni |
Intestinalni i ekstraintestinalni |
Intestinalni i ekstraintestinalni |
Terapija[uredi | uredi izvor]
Lečenje alergije na pšenicu, zasniva se na kompletnoj eliminacija produkta sa pšenicom.
Kod pacijenata koji su ispoljili anafilaksu na žito, dijeta treba da bude stalna mada je kod pojedinih bolesnika uočen gubitak osetljivosti.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Meijer CR, Shamir R, Mearin LM. Coeliac disease and noncoeliac gluten sensitivity. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2015; 60:429–32.
- ^ a b v Hill DI, Fasano A, Guandalini S, et al. NASPGHAN clinical report on the diagnosis and treatment of gluten-related disorders. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2016; 63:156–65.
- ^ Radlović N, Leković Z, Radlović V, et al. Alergija na hranu u dečjoj dobi – klinički aspekt Biomedicinska istraživanja. 2017; 8(2):208-14.
- ^ Nwaru BI, Hickstein L, Panesar SS, et al; EAACI Food Allergy and Anaphylaxis Guidelines Group. Prevalence of common food allergies in Europe: a systematic review and meta-analysis. Allergy. 2014;69(8):992-1007.
- ^ Biljana Vuletić, Gluten-senzitivni sindrom, XXI SEMINAR PEDIJATRIJSKE ŠKOLE SRBIJE Zlatibor, 10 – 16. jun 2018. Beograd, 2018. str. 119-124
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Klasifikacija |
|---|
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
