Arsenije Boka

Arsenije Boka
Arsenije Boka
Datum rođenja	29. septembar 1910
Mesto rođenja	Vaca de Sus
Datum smrti	28. novembar 1989
Mesto smrti	Sinaja

Jeromonah Arsenije (rođ. Zian Boka; 29. ​​oktobar 1910, selo Vaca de Sus, okrug Hunedoara, Rumunija — 28. novembar 1989, Sinaj, Rumunija) — jeromonah Rumunske pravoslavne crkve, teolog i ikonopisac.

Bio je ispovednik, rektor, graditelj i prvi stanovnik manastira Brinkovianu, koji je bio prazan više od sto godina, zvanog i Simbeta de Sus; kasnije preseljen u manastir Prislop. Za života ga je progonila Sekuritatea, bio je jedan od zatvorenika logora komunističkog režima u Rumuniji.

Biografija

Rođen u seljačkoj porodici Josifa i Kristine Boke. Roditelji su bili duboko religiozni ljudi. Na krštenju, budući jeromonah je dobio ime Zian. Godine 1929. završio je sa odlikom Pravoslavni licej „Avram Janku“ u Bradu. Godine 1929-1933. studirao na Bogoslovskom institutu u Sibinju, gde je važio za jednog od najdarovitijih studenata. Tokom ovog perioda otkrio je talenat umetnika. Godine 1933. poslao ga je mitropolit Nikolaj (Belan) u Bukurešt da nastavi školovanje na Institutu lepih umetnosti. U Bukureštu pohađa i kurs anatomije i predavanja o hrišćanskom misticizmu kod čuvenog profesora Nikifora Krajnika. Zajedno sa sveštenikom Dumitru Staniloaeom, uključen je u prevod na rumunski jezik zbirke „Filokalija“, a takođe je ilustrator četiri toma ove zbirke koja je objavljena u Sibiuu.

Preuzimanje dužnosti

Prema dokumentima Arhiepiskopije sibinjske, rukopoložen je u čteca i ipođakona septembra 1935. godine, iste godine je zamonašen u jerođakona. Godine 1939. posećuje rumunski Prodromski skit na Svetoj Gori, gde provodi tri meseca, posvećujući sve vreme molitvi i strogom 40-dnevnom postu. Po povratku u Rumuniju podvizavao se u manastiru Simbeta de Sus.

3. maja 1940. godine primio je monaški postrig sa imenom Arsenije. 10. aprila 1942. godine primio je sveštenstvo i postavljen za nastojatelja manastira Simbeta de Sus, koji je bio prazan preko sto godina. Dok se manastir obnavljao iz ruševina, otac Arsenije je živeo u maloj keliji uklesanoj u steni. U najkraćem mogućem roku uspeo je ne samo da u potpunosti oživi život svetog manastira, već i da stvori širok pokret za duhovni preporod. Godine 1944. otac Arsenije posećuje Kišinjev (Besarabija), gde izučava crkveno slikarstvo i tehniku pozlaćenja ikona. U domovinu se vratio u proleće 1945. godine.

Period progona i duhovne delatnosti

U maju 1948. uhapšen je i mučen od strane Sekuritate. Neosnovano optužen za umešanost u fašistički nacionalistički pokret. 25. novembra 1948. godine, po blagoslovu mitropolita Nikolaja Balana, premešten je u manastir Prislop. Manastir je bio u žalosnom stanju nakon što su ga napustili poslednji stanovnici - trojica monaha grkokatoličkog obreda. Postavljen je za igumana ovog manastira. Godine 1950. Prislop postaje ženski manastir. Otac Arsenije je izgubio mesto rektora, dok je ostao ispovednik manastira, a monahinja Zamfira je postavljena za igumaiju. Godine 1951. otac Arsenije je ponovo bio u pritvoru Sekuritate. Posle izdržane kazne (9 meseci zatvora u zatvorima Oknele-Mari i Kanal), otac Arsenije se vraća u Prislop. 1959. godine, nakon likvidacije manastira, raspuštena je cela njegova zajednica, uključujući i oca Arsenija. Ocu Arseniju je zabranjeno služenje. Zgrada manastira je pretvorena u starački dom, koji je ostao do obnove manastira 1976. godine. Godine 1961, posle dugih lutanja, Arsenij Boka se zaposlio kao umetnik u Ateljeu Patrijaršije pri manastiru skit monahinja u Bukureštu; učestvuje i u bogosluženjima, ali samo kao član hora. 1968. odlazi u penziju; počinje da oslikava crkvu u oblasti Draganesku, kojoj je posvetio 15 godina svog života, nastojeći da stvori „Sikstinsku kapelu“ rumunskog pravoslavlja.

Poslednje godine života i smrti

Preostalih 20 godina života (1969—1989) otac Arsenije provodi pod strogim nadzorom službe bezbednosti, bez prava napuštanja mesta stanovanja, u umetničkom ateljeu i u svojoj keliji u novoosvećenom manastiru na Sinaju. Tu je i preminuo 28. novembra 1989. godine. Sahranjen je 4. decembra 1989. godine na groblju manastira Prislop. Mesto njegovog sahranjivanja od prvih dana postalo je mesto hodočašća desetina hiljada vernika iz cele Rumunije.