Pređi na sadržaj

Vučji pas

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vučji pas
Hibrid arktičkog vuka i aljaskog malamuta u parku Lobo u Antekeru
Domaći pas (Canis lupus familiaris)

Vučji pas, ili vučjak, jeste pas (Canis) koji je nastao ukrštanjem domaćeg psa (Canis lupus familiaris) sa sivim vukom (Canis lupus), istočnim šumski vukom (Canis lycaon), crvenim vukom (Canis rufus) ili etiopskim vukom (Canis simensis) radi stvaranja hibrida.

Ukrštanje[uredi | uredi izvor]

Postoji niz stručnjaka koji vjeruju da mogu razlikovati vuka, vučjeg psa i domaćeg psa, ali se to nije pokazalo tačnim kada su svoje dokaze predočili pred sudovima.[1]

Mješanci domaćih pasa i drugih podvrsta sivog vuka najčešće su vučji psi, s obzirim da se psi i vukovi smatraju isto vrstom, genetski su vrlo bliski i zajedničko stanište dijele milenijumima. Takvi mješanci u prirodi su otkriveni kad mnogih populacija razbacanih po Evropi i Sjevernoj Americi, a obično se javljaju u oblastima u kojima populacija vukova opada zbog ljudskog uticaja i progona.[2][3] U isto vrijeme, vučji psi se često uzgajaju u zatočeništvu u različite svrhe. Mješanci pasa i druge dvije vrste vukova iz Sjeverne Amerike javljali su se u divljini kroz istoriju, iako je biolozima često teško razlikovati pseće gene u istočnom stepskom i crvenom vuku od gene sivog vuka koji su takođe prisutni u ovim vrstama zbog njihovog istorijskog preklapanja sa sjevernoameričkim sivim vukovima kao i sa kojotima, a oba se nalaze u genetskom fondu istočnog stepskog i crvenog vuka.[4] U isto vrijeme, jer se mnoge izolovane populacije svetri vrste vukova u Sjevernoj Americi takođe miješaju sa kojotima u divljini,[5] neki biolozi spekulišu da hibridi kojotski vuk u sjevernozapadnoj trećini kontinenta mogu imati i gene kojotskog psa i vučjeg psa u svom genetskom fondu.[6] Hibridi psa i etiopskog vuka otkriveni u Etiopskoj visoravni vjerovatno potiču iz prošlih interakcija između slobodnih lutajućih divljih pasa i etiopskih vukova koji su živjeli u izolovanim područjima.[7]

Pasmine vučjeg psa koje je priznala Međunarodna kinološka federacija su Čehoslovački vučji pas i Sarloški vučji pas.

Dokumentovani uzgoj[uredi | uredi izvor]

Britanski vučji psi, ilustrovani u The Menageries: Quadrupeds Described and Drawn from Living Subjects (1829) autora Vilijama Ogilbija

Prvi zabilježeni dokumentovani uzgoj vučjeg psa u Velikoj Britaniji je iz 1776. godine kada se smatra da se mužjak vuka pario sa ženskom psa koju današnjim jezikom identifikujemo kao „pomeranac”, iako se možda razlikovala od savremene pomeranske pasmine. Parenje je rezultovalo leglom od devet štenadi. Vučji psi su bili popularni eksponati u britanskim zvjerinjacima i zoološkim vrtovima.[8]

Postoji šest pasmina pasa kojima se priznaje znatna količina primjesa vučjeg psa u njihovom nastajanju. Jedna pasmina je „volamut” ili „malavuk”, nastala ukrštanjem aljaskog malamuta i šumskog vuka. Četiri pasmine su rezultat namjernog ukrštanja sa njemačkim ovčarom (jedan od prvobitnih namjerno stvorenih hibrida vučjeg psa) i imaju različite karakteristike izgleda koje mogu odražavati različite podvrste vuka koji su doprinijeli njihovoj osnovi. Pojavili su se i druga, neobična ukrštanja; nedavni eksperimenti u Njemačkoj sprovedeni su ukrštanjem pudla i vukova.[9] Namjera za stvaranjem pasmine uveliko se kretala od želje za prepoznatljivim vučjim psom pratiocem do profesionalnih vojnih radnih pasa.

Sarloški vučji pas[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Sarloški vučjak
Sarloški vučji pas

Holandski uzgajivač pasa Lendert Sarlos je 1932. godine ukrstio mužijaka njemačkog ovčara sa ženkom evroazijskog vuka. Potom je uzgajao žensko potomstvo i pario ih sa mužijacima njemačkog ovčara, stvarajući sarloškog vučjeg psa. Pasmina je stvorena da bude izdržljiv, samopouzdan pratilac i kućni pas.[10] Holandski odgajivački klub je pasminu priznao 1975. godine, a Međunarodna kinološka federacija 1981. godine. Neki sarloški vučji psi su vodiči sa slijepe i slabovide osobe i psi za spašavanje.[traži se izvor]

Čehoslovački vučji pas[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Čehoslovački vučjak
Čehoslovački vučji pas

Čehoslovački vučji pas je stvoren pedesetih godina 20. vijeka za čuvanje granice Čehoslovačke (današnja Češka i Slovačka). Pasminu su priznali Američki odgajivački klub, Odgajivački klub UK i Međunarodna kinološka federacija i danas je prepoznatljiv po svojoj agilnosti, poslušnosti, traganju i spašavanju, policijskom radu, terapijskom radu i zaštiti stada u Evropi i Sjedinjenim Državama.

Njemački ovčarski pas[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Njemački ovčar
Program uzgoja njemačkog ovčarskog psa obuhvatao je i vučje pse

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Pierotti, Raymond John; Fogg, Brandy R. (2017). The First Domestication: How Wolves and Humans Coevolved (na jeziku: engleski). Yale University Press. str. 225—237. ISBN 9780300226164. Pristupljeno 8. 9. 2019. 
  2. ^ Randi, Ettore; Hulva, Pavel; Fabbri, Elena; Galaverni, Marco; Galov, Ana; Kusak, Josip; Bigi, Daniele; Bolfíková, Barbora Černá; Smetanová, Milena; Caniglia, Romolo; Larson, Greger (22. 1. 2014). „Multilocus Detection of Wolf x Dog Hybridization in Italy, and Guidelines for Marker Selection”. PLoS ONE (na jeziku: engleski). 9 (1): e86409. doi:10.1371/journal.pone.0086409. 
  3. ^ Vila, Carles; Wayne, Robert K. (februar 1999). „Hybridization between Wolves and Dogs”. Conservation Biology (na jeziku: engleski). 13 (1): 195—198. doi:10.1046/j.1523-1739.1999.97425.x. 
  4. ^ „Great Lakes-Boreal Wolf”. wolf.nrdpfc.ca (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 22. 02. 2020. g. Pristupljeno 8. 9. 2019. 
  5. ^ Hailer, Frank; Leonard, Jennifer A. (8. 10. 2008). „Hybridization among Three Native North American Canis Species in a Region of Natural Sympatry”. PLoS ONE (na jeziku: engleski). 3 (10): e3333. ISSN 1932-6203. doi:10.1371/journal.pone.0003333. Pristupljeno 8. 9. 2019. 
  6. ^ Kaesuk Yoon, Carol (27. 9. 2010). „Even Living Among Us, Coyotes Remain a Mystery” (na jeziku: engleski). The New York Times. Pristupljeno 8. 9. 2019. 
  7. ^ GOTTELLI, D.; SILLERO-ZUBIRI, C.; APPLEBAUM, G. D.; ROY, M. S.; GIRMAN, D. J.; GARCIA-MORENO, J.; OSTRANDER, E. A.; WAYNE, R. K. (avgust 1994). „Molecular genetics of the most endangered canid: the Ethiopian wolf Canis simensis”. Molecular Ecology (na jeziku: engleski). 3 (4): 301—312. doi:10.1111/j.1365-294X.1994.tb00070.x. Pristupljeno 8. 9. 2019. 
  8. ^ „The Keeping of Wolf-Hybrids in Great Britain” (PDF). www.defra.gov.uk (na jeziku: engleski). Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals. jun 2000. Arhivirano iz originala 31. 07. 2009. g. Pristupljeno 9. 9. 2019. 
  9. ^ Feddersen-Petersen, Dorit (2004). Hundepsychologie: Sozialverhalten und Wesen, Emotionen und Individualität (na jeziku: nemački). Kosmos. ISBN 9783440097809. Pristupljeno 9. 9. 2019. 
  10. ^ „Saarloosewolfdog”. www.ukcdogs.com (na jeziku: engleski). United Kennel Club. 1. 5. 2017. Pristupljeno 9. 9. 2019. 

Šablon:Domaći psi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Вучји_пас&oldid=26846559”