Gruž

Pogled na Gruž sa vidikovca Nuncijata

Gruž (ital. Gravosa) je jedna od gradskih četvrti grada Dubrovnika, u Hrvatskoj.

Gruž je stambeno i poslovno naselje izgrađeno u nekoliko faza od ranog 13. veka i još uvek se gradi. Sastoji se od porodičnih kuća, stambenih zgrada i solitera, te brojnih poslovnih zgrada.

Geografski položaj

Gruž se, u odnosu sa Stari grad i centar Dubrovnika, nalazi 2 km zapadno na južnim padinama brda Srđ, iznad gruškog zaliva.

Obuhvata predeo grada od rta Kantafig na zapadu do prevlake za poluostrvo Lapad i Ilijine glavice na istoku, te od Jadranske magistrale na severu do obale zaliva pomorske luke Gruž na jugu.

Nastanak i razvoj

Gruž je bio prvo veće naselje van zidina Starog grada u čijem je zalivu dubrovačka vlastela za vreme Dubrovačke republike gradila svoje vile i letnikovce. Gradnja lepo uređenih kuća započela je u 13. veku, a ekspanziju je doživela u ranom 16. veku. Tu je u srednjem veku postojala pravoslavna crkva Sv. Petke. Razvojem grada razvijao se i Gruž pa je s vremenom postajao stambeno, poslovno, industrijsko i trgovačko središte Dubrovnika u kojem su bila teretno putnička luka i železnička stanica i sve dubrovačke fabrike.

Nazivi naselja

Brod kruzer usidren u Gruškoj luci

Gruž je podijeljen u nekoliko naselja:

• Kantafig
• TUP
• Gruška obala
• Nuncijata
• Šipčine
• Neboderi

Privreda

Gruž je ekonomski i poslovni centar grada Dubrovnika. U njemu su smeštena sedišta brojnih firmi, konzulat Ujedinjenog Kraljevstva, luka Gruž sa vezovima za putničke trajekte, megakruzere i jahte, putničke agencije, menjačnice, najveća dubrovačka pijaca, robne kuće Srđ i Minčeta, saobraćajna, lučka i pogranična policija, međunarodni granični prelaz i carinska ispostava u luci Gruž, autobuska stanica, bazen vaterpolo kluba Jug, hoteli Berkeley sa četiri i Petka sa tri zvezdice, perivoji sa igralištima za decu itd.

U Gružu su takođe bile seštene sve dubrovačke predratne fabrike:

• Dubravka - fabrika boja i lakova,
• Radeljević - fabrika za proizvodnju ulja,
• TUP - fabrika ugljenografitnih proizvoda, koje su za vreme i posle rata 1992. zatvorene i prestale sa proizvodnjom.

Saobraćaj

Gruž je sa ostalim delovima grada povezan autobusnim linijama 1 (Pile-ACI Marina Dubrovnik), 1A (Pile-Mokošica), 1B (Pile-Nova Mokošica), 1C (Pile-Naš dom), 3 (Pile-Nuncijata), 7A (Kantafig-hotel Palas), 7B (Kantafig-Dubrava Babin Kuk), 8 (Kantafig-Viktorija) saobraćajnog preduzeća Libertas.

Sport

• VK Jug - Vaterpolo klub, višestruki osvajač vaterpolo prvenstva Jugoslavije, Hrvatske i pobednik Evropske Lige šampiona u vaterpolu.
• PK Jug - Plivački klub.
• NK GOŠK Dubrovnik - Fudbalski klub.