Деца под дудом (slika)
 | |
| Umetnik | Uroš Predić |
|---|---|
| Godina | 1887. |
| Pravac | Realizam |
| Tehnika | ulje na platnu |
| Mesto | privatno vlasništvo |
Deca pod dudom je remek-delo srpskog slikara realizma Uroša Predića. Naslikano je 1887. godine, tehnikom ulje na platnu. Slika je u privatnom vlasništvu.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Uroš Predić jedan je od najvažnijih slikara srpskog realizma. Spada među malobrojne srpske slikare koji su sa puno ljubavi i poštovanja slikali decu. Baveći se njima ovekovečio je različite scene iz svakodnevnog života najmlađih. Predić je oplemenio i uzdigao na viši nivo upravo dečje portretno slikarstvo.[2]
Kod Predića se sklonost ka realističkom žanru ispoljila još u gimnazijskim danima, da bi svoj zreo oblik poprimio po završetku slikarskih studija na Akademiji likovnih umetnosti u Beču. Uroš Predić je upravo slikom deteta, poznatom „Nadurenom devojčicom“ iz 1879. godine (sada izloženoj u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu), dobio prestižnu Gundlovu nagradu Bečke akademije za najbolji studentski rad u tehnici ulja na platnu.[3] Zato i ne čudi što baš njega Jovan Jovanović Zmaj odabrao da ilustruje časopis „Neven”.[4]
Ovakve teme i motivi zaokupirali su Predićevu pažnju u jednom vremenski periodu. Ako se izuzmu „Vesela braća” i „Siroče”, većina takvih slika nije bila velika po formatu. Dva dela iz tog repertoara „Biće belaja” i njegov pandan „Mali bibliotekar”, otkupio je lično kralj Milan Obrenović, ali njihova sudbina danas je nepozanta, kao i sudbina slike „Oko bunara” koju je otkupio solunski bankar Alatini. Zna se da su u vlasništvu naslednika porodice nalazi slika „Mali filozof”.[5] Manja verzija ove slike je u Narodnom muzeju, i nalaze se na stalnoj postavci srpskog slikarstva 19. veka. Među njegovim slikama koje se čuvaju u Narodnom muzeju u Beogradu iz dečijeg žanra su i čuveno „Siroče”, „Vredne ručice” i „Dete pred izlogom”.[1][6]
Još jedna slika iz dečijeg žanra je poznata ali retko viđena. Slika „Deca pod dudom” nastala je 1887. godine na porodičnom imanju porodice Predić u Tomaševcu. Slika se nalazi u privatnom vlasništvu i izlagana je do sada samo četiri puta.[3]
Prvi put na prvoj samostalnoj izložbi Uroša Predića u Građanskoj kasini 1888. godine u Beogradu. Drugi put na velikoj Svetskoj izložbi u Parizu 1889. godine u sklopu paviljona Kraljevine Srbije, pod nazivom Sous le műrier. Treći put na zajedničkoj izložbi Uroša Predića i Paje Jovanovića u Narodnom muzeju 1949. godine. Nakon pauze od sedamdeset godina ovo remek-delo srpskog realističkog slikarstva 19. veka je izloženo pred publikom četvrti put, ponovo u Narodnom muzeju u Beogradu. Predićeva slika na Predićevom štafelaju izložena je pred publikom od 20. decembra 2019. godine do 12. januara 2020. godine.[7]
Opis slike[uredi | uredi izvor]
Glavni lik slike je drvo dud, u seoskom dvorištu u Orlovatu ili Tomaševcu, oko koga su se okupila deca. Leto je, i zrele dudinje popadale su po zemlji. Seoska deca, u društvu sa prascima i guskama, jedu ih ne dižući glavu. Jedan dečak pomaže drugom da se popne uz drvo, dok ga u krošnji čeka treći dečak. Gost ili rođak iz grada, prstom pokazuje koje grane treba protresti. Drugi dečak u varoškom odelu okrenut je leđima i posmatra šta se događa. Samo najmlađe dete, u beloj haljinici sa šeširićem, je primetilo da ih neko posmatra, ukipilo se i netremice gleda pravo u oči posmatrača slikara.[6]
Iako je u suštini anegdotskog karaktera, ona slika sadrži i krajnje ozbiljnu socijalnu i psihološku analizu dece, kako one sa sela tako i one iz grada. Njen kvalitet ogleda se u znalačkoj slikarskoj obradi, gde su i najsitniji detalji verno dati.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Beograd: Predićeva „Deca pod dudom“”. danas.rs. Pristupljeno 7. 4. 2020.
- ^ „Remek-delo srpske umetnosti izloženo posle SEDAMDESET godina!”. mondo.rs. Pristupljeno 8. 4. 2020.
- ^ a b „DECA POD DUDOM”. narodnimuzej.rs. Pristupljeno 7. 4. 2020.
- ^ „Posle 70 godina možete videti sliku Uroša Predića "Deca pod dudom" u Narodnom muzeju”. telegraf.rs. Pristupljeno 7. 4. 2020.
- ^ „Nasleđeno razumevanje lepote”. vreme.com. Pristupljeno 8. 4. 2020.
- ^ a b Petarović, Petar. Katalog sa izložbe. Beograd: Narodni muzej.
- ^ „Za gledanje i uživanje: "Deca pod dudom" Uroša Predića od 20. decembra u Narodnom muzeju u Beogradu”. telegraf.rs. Pristupljeno 7. 4. 2020.
