Dobrodeja Kijevska

Dobrodeja Mstislavna Kijevska (kršteno Eupraksija [Ευπραξια] ili Irena [Ειρηνη]; umrla 16. novembra 1131) bila je vizantijska carica udata za kocara Aleksija Komnina. Bila je i autor radova iz oblasti medicine.^[1]

Život[uredi | uredi izvor]

Rođena u Kijevu na početku 12. veka. Dobrodeja je bila ćerka Mstislav I Velikog i Kristine Ingesdoter od Švedske.^[2] U ili ubrzo posle 1122. godine, udala se za Aleksija Komnena, najstarijeg sina i ko-cara vizantijskog cara Jovan II Komnina ( v. 1118–1143 ). Dobila je titulu carice (vasilevs), i kršteno ime „Irena“, po svojoj svekrvi, carici Ireni od Ugarske (drugi izvori daju joj krsno ime „Eupraksija“).^[3]

Ona i Aleksije su imali jednu ćerku Mariju, koja je rođena oko 1125.^[4]

Na carskom dvoru u Carigradu postala je deo kruga intelektualki, posebno je bila bliska krugu oko Aleksijeve tetke Ane Komnene i plemkinje Irine, poznate pokroviteljke astrologa i naučnika.^[2] Podsticana je da pronađe sopstveni naučni interes, intenzivno se obrazovala. Opisivali su je savremenici: „Nije rođena u Atini, ali je naučila svu mudrost Grka“.^[2] Pisac Teodor Balsamon je primetio da je ona „pokazala fascinaciju metodama lečenja“ i da je formulisala medicinske meleme i opisala njihovu efikasnost u raspravi pod naslovom „Masti“ (grčki „Alimma“), koja se smatra prvim spisom o medicini od strane žene. Fragmenti ovog dela čuvaju se u Mediči biblioteci u Firenci .^[2] Proučavala je rad antičkog lekara Galena, i prevela neka njegova dela na staroruski.^[2]^{[ neuspela verifikacija ]}