Pređi na sadržaj

Dornije Do 28D-2

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Dornije Do 28D-2

Dornije Do 28D-2
Opšte
Namena laki transportni avion
Posada 2 + 13
Proizvođač Dornier Flugzeugbau GmbH
Prvi let 23.02.1966.(Do 28D)
Početak proizvodnje 1967.
Dimenzije
Dužina 12,00 m
Razmah krila 15,50 m
Visina 3,90 m
Površina krila 28,60 m²
Masa
Prazan 2.166 kg
Normalna poletna 3.650 kg
Maks. težina pri uzletanju 4.350 kg
Pogon
Klipno-elisni motor 2 h Lycoming IGSO-540-A1E
Snaga 2 x 285 kW
Performanse
Brzina krstarenja 306 km/h
Maks. brzina na Hopt 323 km/h
Dolet 1.050 km
Plafon leta 7.680 m

Dornije Do-28D-2 je nemački dvomotorni, laki transportni, visokokrilni avion sa STOL karakteristikama (poletanje i sletanje sa kratkih poletno sletnih staza).


Projektovanje i razvoj

[uredi | uredi izvor]
Avion Dornier Do 28 u letu
Avion Dornier Do 28 A1 muzejski eksponat
Avion Dornier Do 28 Nemačkog ratnog vazduhoplovstva

Prototip aviona sa oznakom Do-28D poleteo je 26. februara 1966. a prvi put je prikazan na izložbi u Le Buržeu 1967. Serijski su se proizvodili avioni Do-28D-1 i to 50 aviona od čega su 4 aviona Do-28D-1/S u zapadnonemačkom RV korišćena za prevoz VIP osoba. Najveći broj proizvedenih aviona pripada modelu Do-28D-2 sa preko 200 napravljenih aviona počevši od 1971. Za razliku od D-1 verzija D-2 dobila je jače motore, bolje upravljačke površine, veću masu i bolju opremu. Od 1980. godine Dornier menja oznaku Do-28D-2 u Do-128-2 a iste godine marta meseca poleće verzija Do-28D-2T sa turboelisnim motorima, nastala modifikacijom Do-28D-2 iz sastava zapadnonemačkog RV. Ipak ova verzija nije privukla kupce. Dva mornarička Do-28D-2 modifikovana su u patrolne avione Do-28D-2/OU sa nosnim i bočnim radarom.

Tehnički opis

[uredi | uredi izvor]

Avion Dornije Do 28D-2 je dvomotorni višesedi avion, slobodno noseći visokokrilac, metalne konstrukcije sa klasičnim fiksnim stajnim trapom u koga su ugrađivani klipni i turboelisni motori. Namena mu je bila transportni avion ali se u toku svoje eksploatacije koristio i za druge namene. Avion je spadao u klasu aviona sa STOL karakteristikama.

Trup aviona je monokok konstrukcija napravljena od duraluminijuma kako noseća rebra tako i obloga (kora) trupa aviona. Poprečni presek trupa je pravougaonog oblika. Pogonska grupa: Najčešće za pogon aviona Do 28D-2 su korišćeni dva klipna bokser vazduhom hlađena motora sa šest cilindara Lycoming IGSO-540-A1E snage 380 KS svaki, smešteni u gondolama pored trupa aviona u kojima su pored motora bili smešteni rezervoari za gorivo i ulje. Na vratilu motora se nalazila trokraka Hartzell metalna elisa promenljivog koraka. Pored pomenutog motora u ove avione su se ugrađivali turboelisni motori Pratt & Whitney PT6A-110 snage 500 KS a ovi avioni su nosili naziv Do 128-6. Krila aviona su sa dve ramenjače kutijastog tipa. Oblik krila je pravougaoni a osa krila je upravna u odnosu na trup aviona. Konstrukcija je metalna a obloga od aluminijumskog lima zakivcima pričvršćena za noseću konstrukciju. Vertikalni i horizontalni stabilizatori kao i kormilo pravca kao noseću konstrukciju imaju konstrukciju i oblogu od duraluminijuma. Stajni trap je fiksni sa klasičnim rasporedom točkova.

Varijante aviona Dornije Do 28

[uredi | uredi izvor]
  • Do-28 - prototip,
  • Do-28A-1, Do-28A-1-S - Do-28 sa plovcima,
  • Do-28B-1 - veći nos, veći kapacitet rezervoara, jači motori,
  • Do-28B-1-S - avion Do-28B-1 sa plovcima,
  • Do-28B-2 - avion Do-28B-1 prototip sa jačim motorima,
  • Do-28C - nerealizovana verzija sa 8 sedišta,
  • Do-28D Skyservant - prototip,
  • Do-28D-1 - serijski Do-28D, i Do-28D-1/S za VIP prevoz,
  • Do-28D-2 - sa 10 do 14 sedišta i jugoslovenska verzija za aerofoto snimanje,
  • Do-28D-2 - patrolni avion,
  • Do-28D-2T - avion Do-28D-2 sa turboelisnim motorima,
  • Do-28D-5X Turbo Skyservant - prototip sa turboelisnim motorima,
  • Do 28D-6X Turbo Skyservant - prototip sa turboelisnim motorima,
  • Do-28E-TNT - prototip sa većim krilom i jačim motorima,
  • Do-28 G.92 -slovačka modifikacija aviona,
  • Do-128-2 - poboljšani avion Do-28D-2,
  • Do-128-6 - proizvodna verzija aviona Do-28D-6 Turbo Skyservant,
  • Do-128-6MPA - mornarički patrolni.

Zemlje koje su koristile avione Dornije Do 28D-2

[uredi | uredi izvor]

Operativno korišćenje

[uredi | uredi izvor]
Mornarički avion Do 28D-2 sa dodatnim rezervoarima

Ukupno je napravljeno 150 aviona Dornije Do 28D-2 u periodu između 1971. i 1974. godine, od kojih je 121 isporučen Bundesveru (nemačke savezne oružane snage), gde su zamenili zastarele avione Percival. Oni su služili do uvođenje Dornier Do 228 u 1994, uglavnom kao putnički i transportni avioni, a 20 ovih aviona su prebačeni u pomorsko vazduhoplovstvo, 10 je služilo od 1978. kao pomorski izviđači. Ovim avionima su dodati ispod krila rezervoari za gorivo i opremljeni su bili za druge letove.

Visoki nivoi buke i vibracija u kabini je dovelo do zamene ovog tipa aviona znatno tišim turboelisnim avionom Do 228. Tokom 20 godina u nemačkoj vojnoj službi, samo tri aviona su izgubljena u nesrećama.

Avion Do 28D je leteo u 30 zemalja širom sveta i još uvek je u službi i važi kao veoma pouzdan avion.

Avion Do-28D-2 u Jugoslaviji

[uredi | uredi izvor]
Avion Do 28D-2 Vojske republike Srbije

Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo je kupilo dva aviona Dornije Do 28D-2 Skyservant 1975. godine. Ovo su bili nestandardni tipovi tj. specijalno urađeni avioni namenjeni za aerofotosnimanje i fotogrametriju. Ovi avioni su i danas (2017) u operativnom stanju i nalaze se u sastavu Ratnog vazduhoplovstva Republike Srbije.

Literatura

[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Dornije Do 28D-2 na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Дорније_Do_28D-2&oldid=27882987”