Ekonomska sociologija
.svg)
Ekonomska sociologija se bavi izučavanjem društvenih uzroka i posledica različitih ekonomskih pojava. Ova oblast se može podeliti na klasični period i savremeni period.
Klasični period se bavio ponajviše modernizmom i njegovim sastavnim delovima koji su racionalizacija, sekularizacija, urbanizacija, društvena stratifikacija. Kako je sociologija nastala pre svega kao reakcija na kapitalistički modernizam, ekonomija je imala ulogu u klasičnom sociološkom istraživanju. Termin ekonomska sociologija je prvi koristio William Stanley Jevons 1879, a kasnije su ga koristili Emil Dirkem, Maks Veber Georg Zimel između 1890 and 1920.[1] Veberov rad u pogledu na odnos ekonomije i religije i kulturno razočarenje modernog zapada je možda najupečatljivji pristup prikazan u klasičnom periodu ekonomske sociologije.
Savremena ekonomska sociologija može obuhvatati istraživanja svih modernih društvenih aspekata ekonomskih pojava. Ekonomska sociologija se zato može smatrati raskršćem ekonomije i sociologije. Česte oblasti proučavanja savremene ekonomske sociologije uključuju društvene posledice ekonomske razmene, društvena značenja koja obuhvataju i društvene interakcije koje olakšavaju ili ometaju. [2]
Klasična ekonomska socilogija[uredi | uredi izvor]
Ekonomska sociologija je nastala kao novi pristup analizi ekonomskih pojava naglašavajući posebno ulogu koju ekonomske strukture i institucije imaju u odnosu na društvo, i uticaj koji društvo ima nad prirodom ekonomskih struktura i institucija. Odnos između kapitalizma i modernizma je istaknut problem, možda najbolje prikazan u Veberovom delu Protestantska etika i duh kapitalizma (1905) i Zimelovoj Filozofiji novca (1900). Može se reći da je ekonomska sociologija počela Tokvilovim delima Demokratija u Americi(1835-40) i Stari režim i revolucija. [1] Marksov Istorijski materijalizam će pokušati da pokaže kako ekonomska snaga utiče na društvo na fundamentalnom nivou. Podela rada u društvu Emila Dirkema objavljena je 1922, iste godine je objavljena Veberova Ekonomija i društvo.
Savremena ekonomska sociologija[uredi | uredi izvor]
Savremena ekonomska sociologija je posebno usmerena na društvene posledice ekonomske razmene, društvena značenja koja uključuju i društvene interakcije koje olakšavaju ili ometaju. Uticajne ličnosti u modernoj ekonomskoj sociologiji uključuju Fred L. Block, James S. Coleman, Paula England, Mark Granovetter, Harrison White, Paul DiMaggio, Joel M. Podolny, Lynette Spillman, Richard Swedberg i Viviana Zelizer u Americi, kao i Carlo Trigilia,[3] Luc Boltanski, Donald Angus MacKenzie, Laurent Thévenot i Jens Beckert u Evropi. Možemo dodati i Amitai Etzioni, koji je razvio ideju socioekonomije,[4] i Chuck Sabel, Wolfgang Streeck i Michael Mousseau koji rade u tradiciji političke ekonomije / sociologije.
Fokus na matematičke analize i povećanja stepena korisnosti u 20. veku je naveo neke da vide ekonomiju kao disciplinu koja se udaljava od svojih korena u društvenim naukama. Mnogi kritičari ekonomije i ekonomske politike počinju od optužbe da apstraktnom modeliranju nedostaje neka ključna društvena pojava koji treba da se reši.
Ekonomska sociologija je pokušaj sociologa da redefiniše u sociološkom smislu pitanja kojima su se tradicionalno bavili ekonomisti. Stoga je i odgovor na pokušaje ekonomista (kao što je Gari Beker) da donese ekonomske pristupe - posebno povećanje stepena korisnosti i teoriji igara - analizi društvenih situacija koje nisu u očiglednoj vezi sa proizvodnjom ili trgovinom. Karl Polanyi, u svojoj knjizi The Great Transformation, bio je prvi teoretičar koji je došao do ideje o "ugrađenosti", što znači da je ekonomija "ugrađena" u društvenim institucijama koje su od vitalnog značaja, tako da tržište ne uništi druge aspekte ljudskog života. Koncept "ugrađenosti" služi sociolozima koji studiraju tehnološki razvoj i dostignuća. Mark Granovetter i Patrick McGuire locirali su društvene mreže koje su određivale ekonomiju električne industrije u Sjedinjenim Američkim Državama. Ronen Shamir je analizirao kako je elektrifikacija u Palestini omogućila stvaranje etnički zasnovane dualne ekonomije. Polanyi-jev oblik tržišnog skepticizma, međutim, bio je kritikovan zbog intenziviranja umesto ograničavanja ekonomizacije društva.[5]
Nova ekonomska sociologija[uredi | uredi izvor]
Savremeni period ekonomske sociologije, često poznat kao nova ekonomska sociologija, utvrđen je 1985. radom Mark Granovetter-a pod nazivom "Ekonomska Akcija i socijalna struktura: problem ugrađenosti". Ovim je razradio koncept ugrađenosti, u kojem se navodi da se ekonomski odnosi između pojedinaca ili firmi odvijaju unutar postojećih društvenih odnosa (i time su strukturirani ovim odnosima, kao i većim društvenim strukturama čiji su ti odnosi deo). Analiza Društvenih mreža je primarna metodologija za proučavanje ove pojave. Granovetter-ova teorija snage slabih veza i Ronald Burt-ov koncept strukturnih rupa su dva najpoznatija teorijska doprinosa ovoj oblasti.
Marksistička sociologija[uredi | uredi izvor]
Moderna marksistička misao je usmerena na društvene implikacije kapitalizma (ili "fetišizma robe") i ekonomskog razvoja u okviru sistema ekonomskih odnosa koji ih proizvode. Važni teoretičari uključuju Đerđa Lukača, Teodora Adorna, Maksa Horkhajmera, Valtera Benjamina, Gi Debora, Louis Althusser, Nicos Poulantzas, Ralph Miliband, Jirgena Habermasa, Raymond Williams, Fredric Jameson, Antonio Negri, i Stuart Hall.
Socioekonomija[uredi | uredi izvor]
Ekonomska sociologija je ponekad sinonim za socioekonomiju. Socioekonomija se bavi analitičkim, političkim i moralnim pitanjima koja proističu na raskrsnici između ekonomije i društva sa širokom interdisciplinarnom perspektivom sa vezama od sociologije do političke ekonomije, moralne filozofije, institucionalne ekonomije i istorije.
Akademska udruženja ekonomske sociologije[uredi | uredi izvor]
Globalna akademska zajednica ekonomske sociologije i političke ekonomije (ES / PE) je online akademsko društvo (koja se zasniva na Facebook, Twitter, Linkedin, Google+, WordPress i Tumblr), koje okuplja više od 33.000 istraživačima, studenata i stručnjaka iz 110 zemalja zainteresovanih za ekonomsku sociologiju i srodne teme. Od svog osnivanja u junu 2011. godine, od strane izraelskog ekonomskog sociologa Olega Komlika, ova široko priznata zajednica je postala jedinstven izvor relevantnih informacija mesto za interakciju između fakulteta, diplomiranih studenata i kreatora politike.
Društvo za unapređenje društveno-ekonomskih (DUDE) smatra se centralnom međunarodnom akademskom asocijacijom, čiji su članovi blisko uključeni u društvene studije ekonomije i ekonomskih procesa. Društveno-ekonomski pregled je osnovan kao službeni glasnik DUDE u 2003. godini. Časopis ima za cilj da podstakne rad na odnosu između društva, privrede, institucija i tržišta, moralnih obaveza i racionalne potrage za lične interese.
See also[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Principles of Economic Sociology by Richard Swedberg – An extract”. Arhivirano iz originala 13. 02. 2010. g. Pristupljeno 2. 12. 2009.
- ^ Richard Swedberg (1990).
- ^ Gilding, Michael (septembar 2005). „The New Economic Sociology and Its Relevance to Australia”. Journal of Sociology. 41 (3). Pristupljeno 1. 9. 2013.
- ^ Etzioni, Amitai. 1988.
- ^ Roth (2012). „Leaving commonplaces on the commonplace. Cornerstones of a polyphonic market theory”. Journal for Critical Organization Inquiry. 10 (3): 43—52. SSRN 2192754
.
