Kakanjska grupa
| Kakanjska kulturna grupa | |||
|---|---|---|---|
| Geografija | |||
| Regija | Zapadni Balkan | ||
| Glavni lokalitet | Kakanj | ||
| Društvo | |||
| Društveno uređenje | stočarsko-zemljoradničko | ||
| Period | |||
| Istorijsko doba | neolit | ||
| Nastanak | c. 5500. p. n. e. | ||
| Prestanak | c. 5000. p. n. e. | ||
| Prethodnici i naslednici | |||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||
| ← Impreso kultura | Butmirska kultura → | ||
| Portal Arheologija | |||
.gif)
Kakanjska grupa je arheološka kulturna grupa mlađeg kamenog doba (neolita), koja se razvila na području današnje Bosne i Hercegovine.[1]
Centralna Bosna, područje sarajevske, visočke i zeničke kotline, od praistorije do današnjih dana bilo je jedno od glavnih područja naseljavanja, zbog povoljnog geografskog položaja i doline reke Bosne i njenih pritoka. Kakanjska kultura je u prvoj fazi nastanka nasledila oblike i ukrase Starčevo–Impreso kompleksa, najstarije neolitske kulture u centralnoj Bosni.[2]
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
Poznato je ukupno šest lokaliteta:
- Plandište, Kakanj
- Obre[2]
- Okolište kod Visokog
- Arnautovići[3]
- Papratnica–Zagrebnica i Tuk kod Zavidovića.
Naselja su vezana za obalne terase reke Bosne.
Naselja[uredi | uredi izvor]
U naseljima nema uniformnosti, u Kaknju su otkrivene zemunice, u Obrima kuće su nadzemne, pravougaone sa 1 ili 2 prostorije. Pod je od nabijene zemlje, a temelji od kamena. Zidovi su od oblica oblepljenih ilovačom.
U Arnautovićima otkrivene su nadzemne zgrade, sa stubovima ukopanim u zemlju, bez kamene gradnje.
Pokretni inventar[uredi | uredi izvor]
Otkrivenoje kameno oruđe, a glačano se retko javlja. Preovlađuju kalupaste sekire.
Od koštanog oruđa javljaju se šila, glačla i spatule.
Keramika je raznovrsna, gruba, monohromna, koja sa ritonima čini osnovnu karakteristiku ove grupe. Površina monohromne keramike je dobro uglačana, kao kod butmirske kulture. Od oblika se javljaju poluloptaste šolje sa ravnim dnom, visoke šolje blage profilacije, tanjiri i kupe, ritoni na 4 noge.
Ornament je barbotin, a javljaju se i plastični i urezani motivi.
Plastika je slabo zastupljena.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Praistorija Jugoslavenskih zemalja, II, Sarajevo 1979, p. 393
- ^ а б Alojz Benac, Đuro Basler, Borivoj Ćović, Esad Pašalić, Nada Miletić, Pavao Anđelić (1966). „Kulturna istorija Bosne i Hercegovine”. Veselin Masleša, Sarajevo.[мртва веза]
- ^ Edina Kadić (2012): Analiza prahistorijskih keramičkih ulomaka sa lokaliteta Donje Papratnice–Zagrebnice kod Kaknja. Filozofski fakultet Sarajevo