Londonska Kula

Londonska Kula Tower of London
Svetska baština Uneska
Zvanično ime	Londonska Kula
Mesto	London Borough of Tower Hamlets, London, Ujedinjeno Kraljevstvo
Koordinate	51° 30′ 30″ S; 0° 04′ 34″ Z
Uključuje	White Tower Šanac inner bailey outer bailey
Kriterijum	Kulturna: ii, iv
Referenca	488
Upis	1988. (12. sednica)
Veb-sajt	http://whc.unesco.org/en/list/488

Londonska Kula (engl. Tower of London) ili Bela Kula (engl. White Tower) ili kolokvijalno Tauer je srednjovekovna tvrđava koja čini jednu od središnjih gradskih tačaka i nalazi se na istočnom rubu istorijskog središta Londona uz samu severnu obalu reke Temze. Pod tim imenom se često identifikuje središnja četvorougaona građevina u središtu (Bela Kula), no ona predstavlja i kompleks građevina opasanih odbrambenim zidom i jarkom. Londonski Tauer se od 1988. nalazi na spisku svetske baštine Unesko.

Središnji dio Londonskog Tauera, Belu Kulu izgradio je engleski kralj Viljem Osvajač 1078. godine, primarno sa zadatkom odbrambene tvrđave koja je trebalo da štiti normanske osvajače Engleske od spoljnih osvajača ali i od stanovništva Londona. Izgrađena je od kamena uvezenog iz Francuske na temelju nacrta i pod nadzorom Francuza Gundulfa, biskupa od Ročestera.

U 12. veku engleski kralj Ričard I Lavlje Srce naredio je da se tvrđava opaše odbrambenim zidom i jarkom, a jarak je potpuno završio i učinio svrsishodnim kralj Henri III koji je ujedno tvrđavu, izgradnjom pratećih zgrada, učinio tada najvećom kraljevskom palatom i rezidencijom. Gradnju celokupnog kompleksa završio je engleski kralj Edvard I u 13. veku.

No, Londonski Tauer je mnogo poznatiji po svojoj funkciji zatvora, mučilišta i gubilišta za visokopozicionirane kraljevske zatvorenike i protivnike od kojih su većina bile značajne osobe engleske istorije, kao na primer: engleski kralj Henri VI i njegova supruga Margareta Anžujska, brat kralja Edvarda IV Džordž, kralj Edvard V i njegov brat Ričard, druga supruga kralja Henrija VIII Ana Bolen i njena snaha Džejn, peta supruga Henrija VIII Katarina Hauard, kraljica Džejn Grej i mnogi drugi.

Londonski Tauer je do sredine 20. veka služio u vojne svrhe i kao zatvor za pojedine važne zatvorenike. Zanimljivost je da je jedan od poslednjih zatvorenika Londonskog Tauera bio i nacistički funkcioner Rudolf Hes koji je u maju 1941. proveo četiri dana zatvoren u kuli.

Danas se u Londonskom Taueru čuva kruna kralja Čarlsa III i kraljevski dragulji. Londonski Tauer obezbeđuje elitna grupa čuvara (osnovanih 1485) tzv. Yeomen Warders ili Beefeaters (koji su svoj drugi i popularniji naziv dobili po tome što su tokom prošlosti, u doba kada je to bila retkost, bili hranjeni kvalitetnim mesom). Danas ti čuvari, osim poslova čuvanja samog zdanja obavljaju i poslove turističkih vodiča.

Još jedan kuriozitet se vezuje uz Londonski Tauer, a to su gavrani koji su se smestili u tvrđavi i tu su već vekovima. Trenutno ih je osam i svaki od njih ima svoje ime. U samom narodu značenje rečenice „biti poslan u Tauer“ značilo je biti uhapšen i zatvoren.