Nekropola sa stećcima Potkuk

Nekropola sa stećcima Potkuk
Opšte informacije
Mesto	Bitunja, Berkovići
Entitet	Republika Srpska
Država	Bosna i Hercegovina
Koordinate	43.10996° S; 18.128956° I / 43.10996; 18.128956
Nekropola sa stećcima Potkuk Nekropola sa stećcima Potkuk na karti Bosne i Hercegovine
Vrsta spomenika	Nacionalni spomenik
Tip kulturnog dobra	Zaštićeno istorijsko područje

Nekropola sa stećcima Potkuk je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Nalazi se u Bitunji, opština Berkovići, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina. Nacionalni spomenik čini nekropola sa 243 stećka i majdan (stijena) Kuk. Od 15.07.2016. odlukom Komiteta za svjetsku Baštinu Uneska nekropola sa stećcima Potkuk upisana je na Listu svjetske kulturne baštine Uneska.

Lokacija dobra

Područje Bitunje se nalazi oko 8 kilometara jugoistočno od Stoca, a od opštinskog centra Berkovića oko 28 kilometara. Bitunja se dijeli na Donju i Gornju Bitunju u kojoj je i zaselak Zabrđe. U Zabrđe se stiže sa puta Stolac-Ljubinje, skretanje na istočnu stranu kod betonske čatrnje Novakinja.

Stećci Gornje Bitunje (Zabrđa) situirani su na četiri lokaliteta, poznata pod sljedećim nazivima: Potkuk, Lokve, Zakuk i Baba. Centralni dio područja na kojem su nekropole je krečnjačka stijena Kuk koja je korištena kao kamenolom za okolne nekropole.

Opis dobra

Nekropola zauzima prostor od oko 2800 metara kvadratnih. Nekropolu čine 243 stećka. Osim 2 sanduka sa postoljem isklesanih u jednom komadu, 2 sljemenjaka i 5 masivnih ploča, dužine i širine preko 2 metra i visine do 0,3 metra, svi ostali spomenici su u obliku sanduka. Ukrašeno je 45 spomenika. Ukrasi su izvedeni u plitkom reljefu, izuzev na nekoliko primjeraka na kojima su urađeni tehnikom urezivanja. Na ukrašavanju spomenika radilo je više majstora. Najčešći je prikaz jelena pojedinačno ili lova. Stećak br. 15 je među nekoliko reprezentativno ukrašenih. Sa sjeverne strane je friz od dvije linije koje se prepliću i uokviruju sedam elipsastih medaljona. U svakom je po jedna ptica. Ispod friza je motiv ženskog kola sa 4 figure koje se drže za ruke. Na jednom kraju je velika muška figura koja drži u jednoj ruci dugačak mač. Između žena su male ženske figure. Suprotni kraj kola završava malom ženskom figurom koja ima ispružen veliki dlan u visini ramena. Na južnoj strani je prikaz lova na jelena kao na spomenicima br. 8 i 9. Na zapadnoj strani je širok friz od povijene lozice.

Ostale tri nekropole

Nekropola Lokve

Nekropola Lokve, koje lokalno stanovništvo zove Bunarevi i Brijeg, je prva od četiri nekropole na koju se dolazi idući putem ka zaseoku Zabrđu. Na njoj je svega sedam stećaka (šest sanduka i jedna ploča). Proglašena je za Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Nekropola Zakuk

Glavni članak: Ostaci crkve i nekropola sa stećcima Zakuk, Bitunja

Nekropola Zakuk se sastoji od ukupno 9 stećaka u obliku sanduka. Evidentirana su četiri ukrašena stećka. Proglašena je za Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Nekropola Baba

Glavni članak: Praistorijski tumuli i nekropola sa stećcima Baba u Gornjoj Bitunji

Nekropola Baba se sastoji od ukupno 24 stećka. Jedanaest stećaka je ukrašeno. Prema osnovnim oblicima, svi su sanduci, od čega je jedna trećina visokih sanduka, a šest stećaka ima postolje. Dobro su obrađeni. Proglašena je za Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Vidi još

• Nekropola sa stećcima Trnovo 1
• Nekropola sa stećcima Borak
• Spisak nepokretnih kulturno-istorijskih dobara Republike Srpske

Spoljašnje veze

• Plemenito: Nekropola sa stećcima Potkuk Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. decembar 2019)
• Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine