Nesezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka
| Nesezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka | |
|---|---|
 | |
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| Specijalnost | oftalmologija |
| MKB-9-CM | 372.14 |
| DiseasesDB | 30842 |
| MedlinePlus | 001031 |
| MeSH | D003233 |
Nesezonsko alergijsko zapaljenje vežnjače oka je jedna od alergijskih bolesti oka prouzrokovan kućnom prašinom, grinjama, dlakama kućnih ljubimaca, perjem i sličnim alergenima. Simptomi bolesti slični su onima kod sezonskog konjuktivitisa, ali se javljaju tokom cele godine, sa povremenim pojačanjem simptoma, najčešće na prelazu godišnjih doba. Za ove pacijente je veoma važno da redovno koriste lekove, ali i da iz neposrednog okruženja uklone alergene (perjane jastuke, zavese, tepihe, kućne ljubimce) i održavaju redovnu higijenu u kući.[1]
Ako se bolest pravovremeno ne leči retko prelazi u hroničnih komplikacija, koje mogu dovesti do ozbiljnih oštećenja lokalizovanih u drugim delovima oka, kao što je na primer upala dužice ili rožnjače.
Etiologija[uredi | uredi izvor]
Bolest je uzrokovana prašinom koja potiče od kućnih ljubimaca ili domaćih životinja, grinja, perja i sličnih supstanci. Ovaj oblik zapaljenja vežnjače može se javljati tokom čitave godine.
Patofiziologija[uredi | uredi izvor]
Alergijsko zapaljenje vežnjače oka predstavlja neuobičajen i neprimeren odgovor imunog sistema organizma na raznovrsne antigene sa kojima je organizam došao u dodir. Antigen je bilo koja supstanca koju organizam prepoznaje kao „stranu”, samim tim i potencijalno štetna, i protiv nje stvara antitela, kao neku vrstu odbrambenog mehanizma koji omogućava zaštitu od svega što organizam smatra opasnim.[1] Reakcija između alergena i specifičnog antitela naziva se alergijskom reakcijom. Ona u zavisno o vrsti tkiva u kojem se odvija alergijska reakcija, oslobađaa mnogobrojne i raznovrsne materije (histamin, proteazu, heparin, faktor aktivacije trombocita, itd), koje potom oštećuju i/ili razaraju tkivo oko i odgovorne su za nastanak simptoma nesezonskog alergijskog konjuktivitisa.[1]
Prema tome alergeni (antigeni) iz spoljašnje sredine su ti koji izazivaju nesezonski alergijski konjuktivitis, bolest nastala nakon dodira alergena i organizma, kao rezultat zaštite organizma koji se brani proizvodnjom zaštitnih antitela, imunoglobulina, koji su specifični za svaki alergen. Zato je alergijska konjuktivitis, kao i svaka druga alergijska bolest, specifična.[1]
Vreme potrebno da se razvije preosetljivost na antigen, odnosno da organizam stvori antitela i da se nakon toga alergijska bolest konjuktive manifestuje, naziva se period senzibilizacija, i može različito da treaje.[1]
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
.png)
Najčešći simptomi i znaci bolesti, koji zahvata oba oka (za razliku od drugi nealergijskih zapaljenja vežnjače koji se obično javljaju jednostrano), su:[2]
- Lak otok područja oko očiju
Otok očnih kapaka, koji nastaje kao posledica zapaljenjske reakcija može se pogoršati neprestanim trljanjem oka u pokušaju ublažavanja tegoba.[2]
- Bol u očima
Kod nekih bolesnika, pre svega sa jačom zapaljenjskom reakcijom, mogu se javiti bolovi u jednom ili oba oka.[2]
- Crvenilo
Zbog iritacije oka dolazi do širenja kapilara (malih krvni sudova) u vežnjači, pa vežnjača postaje hiperemična i iritirana.[2]
- Svrab i suzenje očiju
Osećaj svraba i suzenje očiju koji nastaje kao posledica iritacije vežnjače i može se pogoršati ako se oko stalno trlja u pokušaju ublažavanja tegoba.[2]
- Prateći simptomi
Klinička slika je često praćena i drugim pratećim simptomima, pre svega onim od strane nosa — otok nosne sluzokože, kijanje, curenje iz nosa i svrab u nozdrvama.[2]
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Kako je svaka alergijska reakcija izazvana posebnim alergenom, glavni cilj dijagnoze je pronalaženje toga alergena. Alergen može biti biljka koja raste u određenom periodu godine, poput trave ili polena ili neka druga materija kao npr. pseće dlake, lekova ili hrane. Kako alergen može izazvati alergijsku reakciju kada dođe u dodir sa kožom ili okom, kada je udahnut, pojeden ili ubodom unesen u kožu, pažljivom saradnjom lekara i pacijenata treba dijagnostički utvrditi put unosa alergena u organizam.[3]
- Krvni testovi
Testovi mogu pomoći pri određivanju da li su simptomi povezani s alergijom i koji je alergen odgovoran. Uzorak krvi može sadržati mnoštvo eozinofila, vrste krvnih ćelija koje se u povećanom broju nalaze kod mnogih alergijskih reakcija.
Danas se najčešće koriste testovi iz krvi za određivanje ukupne količine IgE antitela (RIST), ili nivo specifičnih IgE antitela na određene alergene (RAST).[2]
- Određivanje ukupnih IgE antitela u krvi (RIST), zasnova se na činjenici da se količina IgE antitela u serumu zdravih osoba menja tokom života i da može biti povećana kod alergijskih, parazitskih i zloćudnih bolesti.
- Određivanje specifičnih IgE antitela u krvi (RAST), omogućava utvrđivanje količine specifičnih IgE antitela, koja se stvaraju u telu bolesnika na pojedinačne alergene (inhalatornim ili nutritivne). Ove vrednosti izražavaju se najčešće u mernim jedinicama IU/ml.
| Razred | Specifični IgE (IU/ml) | Tumačenje rezultata specifičnih IgE |
|---|---|---|
| 0 | 0,00 - 0,34 | Nije merljiv nivo IgE |
| 1 | 0,35-0,69 | Minimalna količina IgE |
| 2 | 0,70-3,49 | Mala količina IgE |
| 3 | 3,50- 17,49 | Umerena količina IgE |
| 4 | 17,90- 49,90 | Velika količina IgE |
| 5 | 50,00-100,0 | Vrlo velika količina IgE |
| 6 | > 100 | Izuzetno velika količina IgE |
- Kožni testovi
Kožni testovi su najbolji za određivanje vrste alergena. Za kožne testove, prave se razblaženi rastvori ekstrakata drveća, trava, polena, prašina, životinjskih dlaka, otrova insekta, hrane i pojedinih lekova, koji se pojedinačno, u malim količinama nanose na ili u kožu pacijenta. Ako je osoba alergična na jednu ili više tih materija, mesto na kojem je inicirana ta supstanca razvija se otok i osip (nalik na urtikariju uz okolno crvenilo) unutar 15 do 20 minuta.[2]
- Radioalergosorbent test.
Kada se kožno testiranje ne može izvesti ili je opasno, zbog burne reakcije, može se koristiti radioalergosorbent test. Radioalergosorbent test (RAST) meri nivoa IgE specifičnih za pojedine alergene u krvi, što može pomoći pri dijagnozi alergijske kožne reakcije, sezonske alergijske upale nosne sluzokože ili alergijske astme.[2]
Oba su testa visoko specifična i tačna, premda je kožni test obično nešto malo tačniji i često, jeftiniji a rezultati se mogu očitati odmah.
Terapija[uredi | uredi izvor]
Izlečenje nesezonskog alergijskog zapaljenja oka postiže se identifikacijom odgovornog alergena i desenzibilizacija organizma, ali je u praksi to vrlo teško postići jer veliki broj alergena može biti uzrok nastanaka alergijske reakcije. Smirivanje simptoma bolesti najčešće se postiže lokalnom primenom antihistaminika i nesteroidnih antiinflamatornih lekova.
Međutim, centralno mesto u terapiji imaju:
- Stabilizatori membrane mastocita (kromolini, lodoksamid, ketorolak i levokabastindin, natrijum hromoglikat, lodokamid) čiji je terapijski efekat značajan, a primena moguća u toku dužeg vremenskog perioda bez neželjenih dejstava.
- Kortikosteroidima - čija primena je preporučena samo za teške kliničke forme ove bolesti, za ograničeni vremenski period (nekoliko nedelja) uz pažljivi nadzor, jer mogu izazvati povišeni pritisak u očima, mrenu i oportunističke infekcije.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Ventocilla, Mark. „Allergic Conjunctivitis”. WebMD, 2017. Pristupljeno 9. 5. 2017.
- ^ a b v g d đ e ž z Bielory L, Friedlaender MH (February 2008). Allergic conjunctivitis. Immunol Allergy Clin North Am. 28 (1): 43–58
- ^ Expert Panel Report 3 (EPR-3): Guidelines for the Diagnosis and Management of Asthma-Summary Report 2007. J Allergy Clin Immunol. 2007 Nov. 120(5 Suppl):S94-138.
- ^ Tarle-Bajić, Nives. „Alergološko testiranje (određivanje specifičnih IgE antitijela) iz krvi”. ultrazvuk-tarle.hr. Pristupljeno 9. 5. 2017.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Alergijski konjuktivitis, kako ublažiti tegobe - PharmaMedica.rs
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
