Okeanski jezici
| okeanski | |
|---|---|
| Geografska rasprostranjenost | Okeanija |
| Jezička klasifikacija | austronežanski |
| Prajezik | praokeanski |
| Podpodela | |
| Glotolog | ocea1241[1] |
 Osnovne grane okeanskih jezika:
Crne elipse na severozapadu Mikronezije su palaučki i čamorski jezik (nisu deo okeanske grane jezika, ali geografski pripadaju Okeaniji). Crni krugovi unutar zelenih su ostrvski papuanski jezici. | |
Okeanski jezici su grana malajsko-polinežanskih jezika, jedne od osnovnih grana austronežanskih jezika. Ova grana je sastavljena je od oko 450 jezika i rasprostranjena je u velikom delu Okeanije (cela Polinezija, kao i veći deo Mikronezije i manji deo Melanezije).
Iako su ovi jezici u upotrebi na ogromnoj površini, njih govori oko 2 miliona ljudi. Najveći okeanski jezici su samoanski jezik sa oko 400.000 govornika i fidžijski sa oko 500.000 govornika. Procenjuje se da su ovi jezici, nastali od praokeanskog jezika (koji je rekonstruisan). Jezici sa više od 100.000 govornika su kiribatski (gilbertski), tonganski, tahićanski, maorski, zapadnofidžijski i tolajski (kuanujski).
Klasifikacija[uredi | uredi izvor]
Prvi lingvista koji je dokazao da okeanski jezici čine jednu granu malajskopolinežanskih jezika bio je Sidni Herbert Rej 1896. Pored malajsko-polinežanskih jezika okeanski su jedina velika grana austronežanskih jezika čije je postojanje dokazano. Gramatika okeanskih jezika je pod velikim uticajem papuanskih jezika severne Nove Gvineje (Papue), ali najveći deo vokabulara je austronežanski.[2]
Klasifikacija prema Linču, Rosu i Krouliju[uredi | uredi izvor]
Prema Linču, Rosu i Krouliju (2002), veliki broj okeanskih jezika se može grupisati u nekoliko jezičkih kompleksa. Jezički kompleksi nastaju kada se novi jezici razviju iz dijalekata dijalekatskog kontinuuma (dijalekti postaju jezici, a dijalekatski kontinuum postaje jezički kompleks).
Prema ovim jezičarima (lingvistima), postoje tri glavne grane okeanskih jezika i dve dodatne grane koje uključuju ostatke (one jezike koji ne spadaju u 3 glavne grane):
- Admiralski jezički kompleks
- Zapadnookeanski jezički kompleks
- Severnonovogvinejski jezički kompleks
- Sarmijsko-džajapurski jezički kompleks (moguće da je deo severnonovogvinejskog jezičkog kompleksa)
- Mezomelanežanski jezički kompleks
- Istočnonovogvinejski jezički kompleks
- Srednjoistočnookeanski jezički kompleks
- Utupuansko-vanikorski jezički kompleks (kasnije ovu podgrupu Malkolm Ros i Oshild Nes (2007) izdvajaju u novu glavnu granu temotujski jezički kompleks[3])
- Jugoistočnosolomonski jezički kompleks
- Južnookeanski jezički kompleks
- Mikronežanski jezički kompleks
- Srednjookeanski jezički kompleks (ili fidžijsko-polinežanski)
„Ostaci“, kako ih nazivaju ovi lingvisti, su jezici koji ne ulaze ni u jednu od prethodne 3 grupe:
- Svetomatijski jezički kompleks
- Japski jezik (moguće da je deo admiralskog jezičkog kompleksa)
Klasifikacija prema Rosu, Poliju i Osmondu[uredi | uredi izvor]
Prema predlogu Rosa, Polija i Osmonda (2016) okeanski jezici su podeljeni na 9 osnovnih grana.[4]:10
- Okeanski jezici
- Admiralski jezici
- Japski jezik
- Svetomatijski jezici (musajsko-emirajski i tenčijski)
- Zapadnookeanski jezički kompleks
- Mezomelanežanski jezički kompleks
- Novogvinejskookeanski jezički kompleks
- Temotujski jezici
- Jugoistočnosolomonski jezici
- Južnookeanski jezički kompleks
- Severnovanuatujski jezički kompleks
- Sržnojužnookeanski jezički kompleks
- Mikronežanski jezici
- Srednjookeanski (ili fidžijsko-polinežanski jezici)
- Zapadnosrednjookeanski (ili zapadnofidžijsko-rotumanski) jezički kompleks
- Istočnosrednjookeanski (ili istočnofidžijsko-polinežanski) jezički kompleks
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, ur. (2016). „Oceanic”. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Mark Donohue and Tim Denham, 2010. Farming and Language in Island Southeast Asia: Reframing Austronesian History. Current Anthropology, 51(2):223–256.
- ^ Ross, Malcolm; Næss, Åshild (2007). „An Oceanic Origin for Äiwoo, the Language of the Reef Islands?”. Oceanic Linguistics. 46 (2): 456—498. doi:10.1353/ol.2008.0003. hdl:1885/20053.
- ^ Ross, Malcolm; Pawley, Andrew; Osmond, Meredith (eds). The lexicon of Proto Oceanic: The culture and environment of ancestral Oceanic society. Volume 5: People: body and mind. 2016. Asia-Pacific Linguistics (A-PL) 28.
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
