Opsada Budima (1529)
| Opsada Budima (1529) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Austrijsko-turskog rata (1529—1533) | |||||||||||
 Zamak u Budimu (1480—1534). | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 Osmansko carstvo |
 Habzburška monarhija | ||||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||||
| Sulejman Veličanstveni | |||||||||||
| Jačina | |||||||||||
| 100.000[1] | nekoliko stotina nemačkih najamnika[2] | ||||||||||
Opsada Budima (1529) bila je deo Austrijsko-turskog rata (1529—1533).
Uvod[uredi | uredi izvor]
Neposredno posle bitke na Mohaču Sulejman Veličanstveni ušao je u napušteni Budim 10. septembra 1526.[2] Pošto je u borbama za ugarski presto nakon bitke na Mohaču 1526. mađarsko plemstvo većim delom pristalo uz domaćeg kralja Janoša Zapolju, razvio se u Ugarskoj građanski rat između njegovih pristalica i nadvojvode Ferdinanda od Austrije - koga su podržavala vlastela Gornje Ugarske (Slovačka) i Hrvatske. Nemački najamnici u službi kralja Ferdinanda (8.000 pešaka i 3.000 konjanika) zauzeli su Budim 18. avgusta 1527.[2] Zapolja je tada pozvao u pomoć Turke. Sulejman Veličanstveni je to prihvatio i poveo veliku armiju protiv Ferdinanda, osporavajući Habsburgovcima vlast nad Ugarskom.[1]
Opsada[uredi | uredi izvor]
Sulejman Veličanstveni je sa vojskom prešao Dravu kod Osijeka, na Mohačkom polju primio poklonjenje Janoša Zapolje i opseo Budim 3. septembra 1529. Nakon prvog topovskog bombardovanja u istoriji Budima,[3] slaba posada predala se posle 5 dana opsade, 8. septembra 1529. i Zapolja je u Budimu krunisan za ugarskog kralja kao turski vazal.[1] Janičari su već 14. septembra predali Budim turskom vazalu Zapolji, ali je u tvrđavi ostala turska posada[2] od 3.000 janičara[4].
Posledice[uredi | uredi izvor]
Austrijanci su uzaludno opsedali Budim 1530, 1540. i 1541. Nakon smrti Janoša Zapolje, Sulejman Veličanstveni ušao je u Budim 2. septembra 1541. i osnovao budimski pašaluk (1541—1686).[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Gažević, Nikola (1974). Vojna enciklopedija (tom 1). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 330.
- ^ a b v g d Gažević, Nikola (1974). Vojna enciklopedija (tom 2). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 97.
- ^ „Buda in the Turkish Era”. budavar.btk.mta.hu. Pristupljeno 20. 1. 2019.
- ^ „Povijest Hrvatske I. (R. Horvat)/Turci pomažu Zapolji – Wikizvor”. hr.wikisource.org. Pristupljeno 20. 1. 2019.